Het thema racisme staat plots meer dan ooit op de politieke agenda. Na de dood van George Floyd in Minneapolis duiken ook in ons land steeds meer getuigenissen op van mensen die zich gediscrimineerd voelen vanwege hun huidskleur of afkomst. Het bracht zelfs een discussie op gang over het koloniale verleden van ons land en de gruwel die koning Leopold II in Congo veroorzaakte.

DISCUSSIE. Vind jij dat koning Filip zich moet verontschuldigen voor het koloniaal verleden van België?

Nu de 60ste verjaardag van de onafhankelijkheid van Congo op 30 juni gevierd wordt, doet België er volgens Joachim Coens goed aan om die dag - “Een mooi moment”, zo zei hij in De afspraak - aan te grijpen om voor eens en voor altijd officieel dat koloniaal verleden te erkennen.

Koning Filip

Econoom Stijn Baert ziet koning Filip als de persoon die in naam van ons land de verontschuldigingen zou moeten overmaken. Ook Coens neigt daarnaar. “We moeten in het reine komen met dat verleden.” Hoe dat juist moet gebeuren en wie daar wat moet zeggen wil hij niet gezegd hebben. “Maar het moet erkend worden dat dit een probleem is geweest op sommige facetten. En ik denk ook dat de koning de meest aangewezen persoon is.”

De overheid moet die uitspraak dekken, zegt Coens. “Uiteindelijk is het de politiek die de verantwoordelijkheid draagt voor de uitspraken van de koning. Dus dat moet daar ook aangekaart worden.”

Open VLD-fractieleider Vincent Van Quickenborne reageerde vrijdagochtend op Radio 1 dat er een dialoog moet komen met Congo en dat daarin “een zekere stellingname” van de regering mogelijk moet zijn. “We moeten met het verleden in het reine komen, maar ook focussen op de problemen die er nu zijn en die oplossen”, zei Van Quickenborne.

Ook SP.A-voorzitter Conner Rousseau vindt dat we niet meer mogen talmen. “Wat momenteel gebeurt, lijkt mij het moment en een uitgelezen kans om als land excuses aan te bieden. Of dat de koning of de regering is die dat moet doen, maakt mij niet zoveel uit. Dat komt uiteindelijk op hetzelfde neer.”

Regering

Emeritus hoogleraar Marc Van den Wijngaert, al jarenlang kenner van het koningshuis, vindt dat het verkeerd is om koning Filip te vragen om verontschuldigingen aan te bieden. “Het gaat hier over zijn betovergrootoom”, zegt hij op Radio 1. “Dat is wel heel ver in het verleden om daar nu zelf voor verantwoordelijk gesteld te worden. Kinderen zijn ook niet schuldig voor de daden van hun ouders, laat staan voor die van hun grootouders.” Hij neigt dus eerder naar de regering. “De premier bijvoorbeeld. Er is in ieder geval nood aan een dialoog. Het initiatief moet in ieder geval van de politiek komen.”