Passage Urbanus in ‘De Afspraak' zorgt voor ophef: “Niet relevant wat een witte, oudere komiek te zeggen heeft over racisme”

Urbanus was uitgenodigd om in ‘De Afspraak’ te komen praten over humor in gevoelige tijden. Zo vertelde de komiek: “De globalisering van de wereld betekent niet automatisch de globalisering van de humor. Ik vind dat heel belangrijk.” En hij gaf aan dat hij luistert naar kritiek. Zo veranderde hij in z'n strips de naam van ’t Negerke naar Botswana. “Om die mensen niet te kwetsen. We gaan nu niet helemaal heilig zijn, maar ik wil er niemand mee kwetsen. Als je daar dan een andere grap over kan maken...”

Al snel ging het gesprek echter over racisme en discriminatie in het algemeen. Zo vertelde de komiek dat hij er geen wij-zijverhaal van wilde maken, maar dat de enkelingen die het voor een hele groep verpesten, wel gestraft moeten worden. “Denk je niet dat er in de tijd van Leopold II ook brave blanken waren die toch scheef bekeken werden? Het staat er niet op, hé: ik ben nen brave.” Hij hoopte dan ook dat er vanuit de bewuste gemeenschap zelf meer reactie zou komen: “Wat ik tof zou vinden, is dat de migranten het zelf eens zouden zeggen: ‘Wij vinden het ook niet tof, die plunderaars, en dat ze meisjes lastig vallen. We gaan ze zelf eens onder handen nemen.’ Dat moet veel meer gezegd worden, dan weten we dat die mensen aan onze kant staan.”

En over racisme vertelde hij: “Er wordt even hard veralgemeend in de twee richtingen. Wij worden toch ook scheef bekeken? Ik zeg soms: mijn kinderen hebben evenveel recht om met stenen naar de flikken in Brussel te smijten, want wij worden toch ook gediscrimineerd. Maar ze zouden het eens moeten proberen..." Wanneer presentatrice Phara de Aguirre dan opwierp dat de Vlaming vaak als racistisch beschouwd wordt, reageerde hij: “Maar dat klopt toch niet? Wanneer het gaat over collaboratie tijdens de oorlog, dan zal er inderdaad wel meer gecollaboreerd zijn geweest in Vlaanderen dan in Wallonië. Maar dan zegt men altijd: Vlaanderen. Bam. Maar nu met de kolonisatie denk ik dat er meer Franstaligen daar zijn gaan graaien. Toch wordt het verschil dan niet gemaakt, dan gaat het plots om iedereen." 

Op sociale media werd er alvast druk gespeculeerd over de passage van Urbanus in ‘De Afspraak’. Heel wat gebruikers waren het met z'n visie eens. “Ik denk spontaan aan het spreekwoord ‘al lachend zegt de zot de waarheid.' Urbain is - pun intended - zeer down to earth en weet wat er in de Vlaamse parochiezalen leeft”, schreef iemand bijvoorbeeld. Maar er kwam ook kritiek: “Kan die man zich alsjeblieft eerst inlezen over het topic vooraleer hij zich in ‘De Afspraak’ mengt in een debat over Black Lives Matter? Passief racisme at its finest.”

Ook komiek Xander De Rycke reageerde op Twitter. “Ik heb geen nood om Urbain te verdedigen”, schreef hij. “Hij kan dat perfect zelf. Maar ik denk dat het tijd is dat we ophouden met schrikken dat mensen een andere of contraire mening hebben. De afgelopen drie jaar aan verkiezingen, peilingen en gebeurtenissen hebben iets bewezen.”  Wanneer een volger dan opwierp: “Is hij de juiste man voor zo’n gevoelig topic?”, antwoordde de komiek kort: “Betwijfel ik.” Het lijkt een bemerking van veel mensen te zijn: is de blanke Urbanus wel de juiste persoon om over racisme te praten, zeker wanneer z'n gesprekspartners ook allebei blank zijn? 

Zo schreef iemand: “Stop. Echt waar, stop met meningen vragen aan mensen die niet eens worden geraakt door het probleem.” En iemand anders reageerde sarcastisch: “Ik vind dat we de media niet genoeg kunnen bedanken om EINDELIJK een stem te geven aan de witte Belg, een bevolkingsgroep die veel te vaak over het hoofd gezien wordt.” “Hoezo, waren het weer drie welgestelde mannen die over racisme kwamen praten terwijl ze er zelf geen ervaring mee hebben?”, vroeg iemand anders zich af. Ter info: het ging in de aflevering van maandag om twee mannen en een vrouw aan tafel. “‘Ik denk’ boeit me niet. ‘Ik weet het zeker want ik heb het zelf meegemaakt’ en we kunnen weer praten.” “Dit gaat niet over contraire meningen, dit gaat over ‘De Afspraak’, die continu het woord geeft aan irrelevante mensen in het topic. Het is niet relevant wat een witte oudere komiek te zeggen heeft over (zijn ervaring) met racisme. Het draagt niets bij.”

Bij VRT heeft men intussen op de ophef gereageerd. “We hebben Urbanus uitgenodigd omwille van een van de onderwerpen: humor in gevoelige tijden", laat woordvoerder Hans Van Goethem weten. “Als ervaren komiek was hij op dat vlak een heel logische keuze om uit te nodigen. En zoals het de gewoonte is bij ‘De Afspraak’, kan hij zich zeker in het gesprek mengen." Dat de samenstelling van het panel niet divers genoeg was, nuanceert Van Goethem. “Als je kijkt naar de uitzendingen van de voorbije dagen en weken - ook bij ‘Terzake’ -, zal je zien dat we zeker divers hebben uitgenodigd. In meerdere betekenissen van het woord: er wordt ook gekozen voor een diversiteit aan meningen. Daar draagt Urbanus zeker toe bij."