Foto's opgedoken van in Nederland gestolen schilderij van Vincent van Gogh: “Beelden circuleren in maffiakringen”

Het gaat om foto's van de voor- en achterzijde van het schilderij 'Lentetuin, de pastorietuin te Nuenen in het voorjaar’, meldt De Telegraaf. Uit de beelden blijkt dat het kunstwerk in elk geval is gefotografeerd na de roof, omdat er een voorpagina van The New York Times van 30 mei op staat. Bij het inzoomen is te zien dat het de zogenaamde ‘international edition’ van de Amerikaanse krant betreft, die gedrukt wordt in Europa. Experts gaan ervan uit dat het om foto's gaat van het authentieke schilderij en niet van een vervalsing. 

Het gestolen schilderij van 57 centimeter breed en 25 centimeter hoog is eigendom van het Groninger Museum en was aan Singer Laren uitgeleend. 

Op bewakingsbeelden van de kunstroof is te zien hoe een persoon in de vroege ochtend van 30 maart met geweld inbrak in het museum in Laren. Omdat de toegangsdeur van een museum natuurlijk goed op slot zit, gebruikte de dief onder meer een meegebrachte hamer om het kogelwerende glas van twee tussendeuren te breken. Later rende hij met het Van Gogh-schilderij onder zijn arm weer naar buiten. Het gestolen doek is nog altijd niet terecht. 

De Nederlandse kunstdetective Arthur Brand maakt al maanden jacht op het werk. Volgens Brand is het werk slechts licht beschadigd. “Dieven die dit soort roven plegen, kunnen in paniek raken als blijkt dat ze het werk niet kunnen verkopen. Ze kunnen het werk vernietigen. Het is een opluchting dat dit niet is gebeurd”, zegt hij.

Volgens Brand circuleren de foto’s in het criminele milieu met het doel een koper te vinden voor het werk. Daarom staat er ook een krant op de foto’s afgebeeld. “Daarmee laten de verkopers weten dat ze op dit moment de beschikking hebben over het werk.” Op de voorpagina staat een interview met Brand. “Ik zie het als een knipoog van de criminelen. Ze zeggen daarmee: ‘Jij denkt dat je ons kunt volgen, maar we volgen jou ook’. Prachtig vind ik dat.”

Al van in het begin vermoedde Brand dat de daders zich hebben laten inspireren door de verhalen van criminelen Cees Houtman en Cor van Hout. Die theorie lijkt volgens hem nu ook te kloppen.

Zo kwam de Nederlandse drugscrimineel Cees Houtman in 1994 op de proppen met twee Van Goghs van ‘een spijtoptant uit zijn kennissenkring’, als voorwaarde dat het Nederlandse gerecht niet in hoger beroep zou gaan tegen zijn straf. “In 2002 deed Octave Durham dat dunnetjes over”, legde Brand eerder uit. “Die roofde twee Van Goghs en zou die verkopen aan Cor van Hout. De overdracht zou gebeuren een dag nadat Van Hout werd geliquideerd. Durham verkocht ze daarna aan de Italiaanse maffia, die ze een jaar of vijftien later inderdaad gebruikten voor een deal met justitie daar.”

“Mijn theorie dat het hier om een copycat gaat van de diefstal in 2002 door Octave Durham, lijkt nu nog waarschijnlijker”, aldus de kunstdetective donderdag op Twitter. “Zijn boek ligt naast het schilderij...” 

De foto’s bezorgen museumdirecteur Andreas Blühm van het Groninger Museum een dubbel gevoel. “Het doet aan de ene kant pijn, maar het is ook een opluchting. Het schilderij is er nog”, reageert Blühm. “Ik kan moeilijk interpreteren wat dit precies betekent.” Singer Laren reageert opgetogen. “We vinden het geweldig dat er teken van leven is”, zegt een museumwoordvoerster. “We hopen nu heel erg dat het werk zo snel mogelijk terugkomt bij het Groninger Museum.”

Het is nog maar de vraag of het werk snel terugkomt, speculeert de kunstdetective. “Publicatie van deze foto’s kan potentiële kopers afschrikken, die willen hun vingers hier niet aan branden. Het kan ook zijn dat een maffiabaas nu in paniek raakt en in beweging komt. Hopelijk verkoopt hij het werk niet door, want daarmee kan het zomaar nog jaren wegblijven.”

De politie Midden-Nederland, die onderzoek doet naar de kunstroof, reageert voorzichtig op de ontdekking. “We hebben de foto’s gezien en we nemen ze uiteraard mee in het onderzoek”, zegt een politiewoordvoerder. 

Bekijk ook: Beelden Van Gogh-roof vrijgegeven in ‘Opsporing Verzocht’