‘Ik heb een vreselijke klus’: Christian Brückner, hoofdverdachte in de zaak-Maddie McCann

“Christian Brückner geeft op dit moment geen informatie over de zaak en we vragen u om begrip dat wij, als zijn verdediging, dat ook niet doen”, zei advocaat Friedrich Fulscher eerder deze week tegen enkele Duitse tv-zenders. “Dat is best gebruikelijk. Het is de taak van de staat om te bewijzen dat de verdachte een misdaad heeft gepleegd, het is niet aan de verdachte om zijn onschuld te bewijzen.”

Nu deed de gelegenheid tot zwijgen zich nog niet echt voor. Het Bundeskriminalamt, de Duitse federale recherchedienst, gaat ervan uit dat een klassieke ondervraging bij een man als Brückner (43) geen enkele zin heeft. De hem gestelde vragen zullen hem enkel kennis bijbrengen over wat de politie tegen hem heeft. Hij zit niet in voorarrest, dus er is geen tijdsdruk. Verhoren zal wellicht pas gebeuren zodra het laatste puzzelstukje is gelegd. Het openbaar ministerie laat geen gelegenheid onbenut om te suggereren dat het in de zaak-Maddie veel meer bewijzen in handen heeft dan tot nu toe bekend raakte.

Brückner zit in een gevangeniscel in Kiel, nadat hij in Braunschweig eind vorig jaar een gevangenisstraf van zeven jaar opliep voor de verkrachting van een 72-jarige Amerikaanse toeriste, op 2 september 2005 in het Portugese Praia da Luz, het kustplaatsje waar Maddie McCann verdween.

Kinderen

“Mensen die ten onrechte van iets gruwelijks als de moord op een driejarige worden beticht, die zwijgen niet”, zegt de Vlaamse victimologe Carine Hutsebaut. “Die gaan ontzettend hard te keer. Die krijg je niet stil. Toen ik voor het eerst hoorde over de verdwijning van het Engelse meisje, dacht ik: check alle personeelsleden en ex-personeelsleden van het hotel waar het gebeurde. Maak daar je dadergroep van. Brückner kent Praia da Luz. Hij werkte er, hij woonde er al jaren. Het was vertrouwd terrein.”

Op 3 juni maakte het openbaar ministerie in Braunschweig bekend dat er de avond van de verdwijning van Maddie van 19.32 tot 20.02 uur met een Portugees nummer is gebeld naar Christian Brückner, die 2,5 kilometer verderop woonde. De Duitse politie gaat ervan uit dat hij met dit telefoontje getipt werd over de afwezigheid van de ouders, die avond.

Gerry en Kate McCann zullen iets voor 20.30 uur hun kinderen te slapen leggen in hun huurappartement en naar een 55 meter verder gelegen tapasbar stappen, waar ze hadden afgesproken met vrienden. Achter het Portugese nummer gaat ene Diogo Silva schuil, mogelijk een valse naam.

Carine Hutsebaut treedt al een kleine dertig jaar op als profiler in zaken met zedendelinquenten en seriedoders, voor vooral Franse en Nederlandse politiediensten . Ze liep ooit stage bij de FBI in Quantico. Een van haar eerste zaken was die van Christian Van Geloven, een Nederlandse pedofiel die in 1991 in de buurt van het Franse Perpignan twee 10-jarige meisjes schaakte, verkrachtte en doodde. Ze wisselde meer dan zestig brieven met hem uit.

Carine Hutsebaut: “Puur op basis van wat ik nu lees, lijkt het mij niet zo moeilijk om ook Christian Brückner aan de praat te krijgen. Je mag zo iemand vooral niet rationeel benaderen. Niet van: ‘Waar was jij en wat deed jij op 3 mei 2007?’ Je zou kunnen beginnen met een vraag over de verjaardag van zijn moeder. Benader hem emotioneel.

“Politiemensen hebben dikwijls de neiging om dit soort daders vijandig te benaderen. Het raakt je natuurlijk, als volwassene, tegenover een man te zitten die een klein meisje heeft vermoord. Maar dat is enkel contraproductief. Dit zijn zelf ook kinderen. Het zijn kinderen die de wereld haten omdat ze er nooit deel van hebben kunnen uitmaken.”

Naar Praia da Luz

Bij zijn geboorte, in 1976 in Würzburg, heet Christian Brückner nog Fischer. Hij is door z’n ouders afgestaan voor adoptie en beantwoordt zo al meteen aan de meeste voorkomende daderpatronen. Van seriemoordenaars Ted Bundy, Jeffrey Dahmer over Christian Van Geloven tot Marc Dutroux: altijd weer zie je bij dit soort mannen een verstoorde relatie met de moeder.

Carine Hutsebaut: “Hun woede is getransformeerd verdriet. Er zijn ook daders die handelen vanuit een overdosis liefde, zoals Marc Dutroux. Die werd erg vertroeteld door z’n oma. Maar het is altijd compleet uit balans.”

Brückner loopt een eerste veroordeling op in 1992, voor diefstal. Hij is dan vijftien. Op z’n zeventiende komt hij in de gesloten jeugdzorg te zitten na een poging tot verkrachting van een meisje van zes op een speelpleintje in Würzburg, maar ontloopt zijn straf door op z’n achttiende zijn rijbewijs te halen en met zijn toenmalige vriendinnetje in een auto te stappen en weg te rijden.

“We wisten niks over Portugal”, zegt Brückner over die periode tijdens een latere rechtszaak. “We trokken naar Lagos, in de Algarve, omdat we de naam leuk vonden klinken. We hadden een tentje en kampeerden in het wild.”

De relatie eindigt snel. Brückner bekwaamt zich in zwembadinstallatie en autoreparaties, en vestigt zich in een huisje aan de rand van het toeristische domein van Praia da Luz. In 1999 keert hij terug naar Duitsland, om z’n strafdossier op orde te krijgen. Het wordt zijn levenspatroon. Werkt hij zichzelf in de problemen in Portugal, dan keert hij terug naar Duitsland. Werkt hij zich daar in de problemen, dan keert hij terug naar Praia da Luz.

Roze haarspeldjes

Op zaterdagavond 2 mei 2015 gaat Inga Gehricke uit Schönebeck tijdens een familieuitje in Wilhelmshof iets voor achten hout sprokkelen in het bos voor het kampvuur, net als de andere kinderen. Inga, vijf jaar oud, blond, roze haarspeldjes, wordt nooit meer teruggezien. Het onderzoek blijft jaren uitzichtloos, tot op een gegeven moment Christian Brückner vanwege zijn verleden als zedendelinquent in beeld komt. Hij bewoont een vervallen huis in Neuwegersleben, in Sachsen-Anhalt, op zo’n 90 kilometer van Wilhelmshof. De politie vindt er usb-sticks met kinderporno.

“Precies een dag voor Inga verdween in Wilhelmshof had hij een klein gedocumenteerd ongeval aan een parkeerplaats aan de A2 nabij Helmstedt”, zei Petra Küllmei, de advocate van de ouders van het verdwenen kind vorige week in de Duitse media. “Dat is ongeveer een uurtje rijden van het bos waar Inga verdween.”

Dag op dag acht jaar eerder, op woensdag 2 mei 2007, zit Brückner in Praia da Luz iets te drinken met twee plaatselijke exen. Volgens een van hen spreekt hij die avond deze woorden uit: ‘Morgen heb ik een klus in Praia da Luz. Een vreselijke klus, maar ik kan er niet onderuit. Het zal mijn leven veranderen. Je zult me een tijdje niet meer zien.’

De volgende avond leggen Gerry en Kate McCann hun 1-jarige tweeling en Maddie te slapen in hun huurflat. Om beurten gaat een van hen kijken of de kinderen oké zijn. Rond 22.00 uur treft Kate McCann een leeg bedje aan. Maddie is verdwenen. De volgende dag keert Christian Brückner terug naar Duitsland en laat er een van z’n wagens registreren.

Pathetische discussie

Volgens Carine Hutsebaut is Christian Brückner een impulsieve dader. Een impulsieve dader plant niets, die volgt gewoon z’n instincten. Een methodische dader heeft maanden, soms jaren, een plan zitten bedenken.

Carine Hutsebaut: “Christian Van Geloven was een methodische dader. Hadden we die niet aan de praat gekregen, dan zouden de lichamen van die twee meisjes waarschijnlijk nooit zijn gevonden. Hij wist op voorhand heel precies hoe hij te werk zou gaan. Hij had een leiband gekocht, en maakte zo contact met de meisjes, pretenderend dat hij op zoek was naar z’n hond. Hij wist waar en hoe hij hen zou verkrachten en doden. De lichamen gooide hij in zeventig meter diepe putten in de Cirque de Navacelles. Daar zijn speologen in moeten afdalen.

“Bij Brückner wringt er iets. Als je leest over zijn verkrachtingen, dan zie je willekeurige slachtoffers. Hij is dan een impulsieve dader. Hij ziet een gelegenheid, een kwetsbare vrouw of een kind, en hij slaat toe. Dat is totaal anders dan de ontvoering van Maddie. Wat moet je als volwassen man met een kind van drie? Waar naartoe?

“Hoe komt zo’n kerel aan drie wagens, waaronder een Jaguar? Mij lijkt het bij Maddie McCann en dat Duitse meisje verdacht sterk op een bestelling. Ten tijde van Dutroux hadden we hier in België van die pathetische discussies: is hij een geïsoleerde pervert of ontvoert hij in opdracht? In de echte wereld sluit het een het ander helemaal niet uit.

Om dit soort dingen te doen, om die donkere zone van duurbetaald kindermisbruik binnen te geraken, moet je al een zekere weg hebben afgelegd.

“Het klinkt grof als ik dat zo zeg, maar bij impulsieve daders vindt men het lichaam doorgaans snel. Die heeft daar helemaal niet over nagedacht, over hoe hij sporen moet wissen of wat hij moet aanvangen met het lichaam. Die heeft niks voorbereid. Die schrikt meestal heel hard van zichzelf en rent weg. Dat telefoontje vanuit het appartementencomplex past totaal niet bij een impulsieve dader.”

Klassieke gebreken

Der Spiegel kreeg een fragment in handen van een chatsessie van Brückner op Skype in september 2013.
“Ik wil eindelijk weer eens een kleine doen. Iets kleins vangen en dagenlang gebruiken. En nauwkeurig vastleggen hoe ze gemarteld wordt.”
“Wie wil dat niet? Het is niet ongevaarlijk.”
“Och, als de bewijzen vernietigd worden. Nou ja, maar eens kijken, niet alleen over praten maar ook doen, hehe.”

Bij het naast elkaar leggen van al deze aanwijzingen begin je je af te vragen hoe het kan dat in de zoektocht naar Maddie zo lang naast een zo dichtbij residerende zedendelinquent is gekeken. De politie in de Algarve brengt daar tegenin dat ze Brückner in 2007 heeft nagetrokken, zoals ze de gangen van honderden verdachten natrok.

Carine Hutsebaut: “Dit onderzoek vertoont de heel klassieke gebreken die je terugvindt in ontzettend veel zaken van kinderontvoering. Daar zit zoveel emotie in, en frustratie, altijd weer. En ook de grote klassieker: de ouders uiten kritiek op de politie en vervolgens gaat de politie communiceren dat ze de ouders van Maddie zélf als verdachten ziet. Op grond van wat? Dat haar DNA is aangetroffen in de auto van de ouders! Dit is toch te gek voor woorden?! Waar anders zou je DNA van Maddie McCann verwachten?

“Ouders beschuldigen is een brevet van totale onkunde. Het overkwam Gino Russo, vader van de door Dutroux vermoorde Mélissa. Het overkwam Marie-Noëlle Bouzet, moeder van de door Michel Fourniret ontvoerde Elisabeth. Het overkwam Tinny Mast, moeder van Kim en Ken. In bijna al deze dossiers zie je achteraf dat de dader eigenlijk al van meet af aan in beeld was, maar dat de politie op dat ogenblik een idee heeft gevormd van hoe het moet zijn gegaan en alleen nog uitgaat van veronderstellingen die passen bij dat ene idee. Je moet met een open geest te werk gaan.”