Parlementsvoorzitter Patrick Dewael over Congo-commissie: “Er moet meer komen dan gratuite excuses”

De verwijzing naar het koloniaal verleden kwam de voorbije weken opnieuw aan de oppervlakte. De laatste weken vormden de manifestaties tegen racisme de aanleiding voor acties tegen standbeelden en afbeeldingen van koning Leopold II. 

De commissie Buitenlandse Zaken moet de komende weken knopen doorhakken over de krijtlijnen waarbinnen het voorstel van Dewael zich moet afspelen. Voor het zomerreces beslist de conferentie van voorzitters of een aparte commissie die taak op zich neemt. Een meerderheid van de partijen is daarvoor gewonnen. Na de zomer, wanneer het parlementair jaar hervat, zou die alleszins starten.

De Nederlandse koning Willem-Alexander bood in maart al zijn excuses aan voor het Nederlandse geweld in Indonesië tijdens de onafhankelijkheidsstrijd in het land. Vorig jaar riep een expertenpanel van de Verenigde Naties ons land nog op om zich te verontschuldigen voor ons koloniale verleden. Verwacht Dewael dan iets gelijkaardig excuses van onze koning? De parlementsvoorzitter beseft dat de zaken in België iets ingewikkelder liggen.

“De koning is daarvoor de aangewezen persoon, maar door de politieke context is dat nog niet gebeurd. De koning moet een houding aannemen die vertegenwoordigd door een groot deel van het parlement.” Ook CD&V-voorzitter Joachim Coens zei al dat hij koning Filip daarvoor de meest aangewezen persoon vindt. “Vlug vlug excuses aanbieden is nogal gratuit”, vindt Dewael ook, die een parlementair onderzoek essentieel vindt. De parlementsvoorzitter verwees naar eerdere onderzoekcommissies zoals die naar de Rwanda-genocide en de moord op Patrice Lumumba.

Daarnaast opteert Dewael ook voor een “flankerend beleid”, maar over welke maatregelen er dan moeten komen, bleef Dewael op de vlakte. Zelfs officiële excuses liggen in ons land nog altijd bijzonder moeilijk uit vrees dat er dan ook meteen een eis komt tot herstelbetalingen. “Ik ga niet vooruitlopen, maar naast een pardon moeten er ook andere beleidsmaatregelen komen. Hoe ga je bijvoorbeeld om met herstelbetalingen? Wie een fout gemaakt heeft, moet vergoeden, zegt het wetboek", aldus Dewael nog.

De voorbije weken werden heel wat standbeelden van Leopold II in ons land beklad of weggehaald. Op de vraag of hij ze zou wegnemen, antwoordde Dewael: “Ik zou het alleszins contextualiseren. De geschiedenis kan je niet herschrijven. Als je die geschiedenis uitlegt, dan is er geen probleem.”

Lees ook: 

Koninklijk mea culpa voor Congo niet voor meteen

Prins Laurent verdedigt beleid van koning Leopold II: “Hij heeft ook heel veel voor ons land gedaan”