Wereldwijd kritiek op Chinese veiligheidswet Hongkong: “Zeer negatieve gevolgen”

EU-president Charles Michel, die namens de lidstaten van de Europese Unie spreekt, "betreurt de beslissing" van Peking. Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zei dat Europa zich met "internationale partners" beraadt op eventuele stappen in reactie op het Chinese besluit. Volgens Von der Leyen moet China "zeer negatieve gevolgen" verwachten. Zo dreigt het ondernemersvertrouwen in China en de reputatie van het land zware schade op te lopen.

NAVO-chef Jens Stoltenberg zegt dat het duidelijk is dat China "onze waarden" niet deelt. Daarmee verwees Stoltenberg naar de democratie, vrijheid en de rechtsstaat. De nieuwe veiligheidswet ondermijnt volgens hem de autonomie en vrijheid van burgers in Hongkong.

China heeft met de veiligheidswet een "ernstige stap" genomen, zei ook de Britse minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab. "Wij zijn erg bezorgd over de berichten dat Peking de nationale veiligheidswet heeft goedgekeurd", aldus de buitenlandminister van de oud-kolonisator van Hongkong. Raab wil pas inhoudelijk reageren als hij de wetstekst heeft gelezen.

Japan noemt het "spijtig" dat de veiligheidswet is goedgekeurd. Volgens Japan ondermijnt het besluit van het Chinese Volkscongres de geloofwaardigheid van het principe van "een land, twee systemen" dat op Hongkong van toepassing is. Een regeringswoordvoerder zegt dat Japan met de VS en China in contact blijft. Een stabiele verhouding tussen die twee grootmachten is volgens hem cruciaal voor de veiligheid in Oost-Azië en de wereld.

De VS anticipeerden gisterenavond al op het besluit van het Chinese Volkscongres door een begin te maken met het schrappen van de bijzondere status van Hongkong in de Amerikaanse wetgeving. Ook is de export van wapens en hightech naar China en Hongkong stilgelegd. Een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken kondigde aan dat China tegenmaatregelen gaat nemen.

De regeringsleider van Hongkong, Carrie Lam, verdedigt de nieuwe wet ondanks alle kritiek. De wet zal de grote mate van autonomie van Hongkong niet uithollen, belooft Lam in een videoboodschap voor de VN-Mensenrechtenraad in Genève. Essentiële rechten, zoals de vrijheid van meningsuiting, de persvrijheid en de vrijheid van betoging, blijven gewaarborgd, klinkt het.

Lam verwijt landen die kritisch zijn voor de Chinese activiteiten een dubbele moraal. “Alle landen die China met de vinger wijzen, hebben hun eigen wetgeving voor nationale veiligheid”, zegt Lam. “Er is geen reden denkbaar waarom China niet het recht zou hebben om iedere hoek van het land te beschermen.”

“Voor de kleine minderheid die een bedreiging vormt voor de nationale veiligheid zal deze wet als een zwaard boven hun hoofd hangen”, zegt het Chinese bureau voor Zaken in Hongkong en Macao in een persmededeling, een paar uur nadat het Chinese parlement de omstreden wet had goedgekeurd. “Voor de grote meerderheid van de inwoners van Hongkong is de wet een beschermengel, die hun vrijheden verdedigt”, klinkt het in hetzelfde communiqué.

De nieuwe wet, die volgens mediaberichten unaniem werd goedgekeurd door het Permanent Comité van het Volkscongres, richt zich tegen activiteiten die Peking als terroristisch beschouwt, maar ook als die subversief of separatistisch zouden zijn. In Chinese media worden leden van oppositiepartij Demosisto, die zichzelf ontbonden heeft als reactie op de goedkeuring van de wet, net afgeschilderd als separatistisch. Terwijl de partij, die zich inspant voor meer democratie, geen onafhankelijkheid bepleit.

De nieuwe wet bestraft ook “geheime afspraken” met buitenlandse mogendheden. Peking verwijt de jonge activist Joshua Wong al langer dat die handelt in het belang van andere landen, omdat hij contact had met buitenlandse politieke leiders. De democratische oppositie is bijgevolg bezorgd dat zij geviseerd zal worden door de nieuwe wet.

De veiligheidswet geldt als de meest verregaande inmenging in de autonomie van de semi-autonome regio tot dusver. Critici zijn ongerust dat dit het einde betekent van het principe van “één land, twee systemen”, zoals dat van toepassing is in Hongkong sinds de Britse machtsoverdracht in 1997.

Sinds 1997 zijn de vrijheden van de democratische oppositie in de semi-autonome regio nooit dermate ingeperkt. De wet wordt gezien als een reactie op de grootschalige betogingen van vorig jaar in de financiële metropool. Peking ziet er een manier in om de stabiliteit en welvaart te herstellen in Hongkong. 

Lees ook: Taiwan: systeem van “één land, twee systemen” in Hongkong heeft gefaald