Aantal nieuwe besmettingen neemt weer toe: hoe komt dat? En moeten we ons zorgen maken over tweede golf?

Hoeveel besmettingen zijn er nu?

Gemiddeld waren er de afgelopen week 90 besmettingen per dag, zo meldt wetenschappelijk instituut Sciensano. Dat is iets meer dan een week eerder, toen waren het er 88. De besmettingscijfers stijgen al een week. En ook morgen zal Sciensano een stijging aankondigen, zo blijkt uit de voorlopige cijfers die al beschikbaar zijn.

Maar volgens Marc Van Ranst zijn er 130 nieuwe gevallen per dag?

Viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven) schrijft op Twitter dat er “de laatste dagen telkens meer dan 130 nieuwe gevallen bijkomen”. Vandaag rapporteerde Sciensano inderdaad 133 nieuwe gevallen, de afgelopen vier dagen gemiddeld 125. Maar die meldingen bevatten ook oude besmettingen die nu pas gemeld worden. Er werden bijvoorbeeld nog 15 gevallen gemeld voor de maand april. Die zeggen weinig over de epidemiologische situatie vandaag.

Moeten we ons zorgen maken?

“We moeten niet dramatiseren”, zegt Geert Molenberghs, professor biostatistiek (UHasselt, KU Leuven). “Met 85 à 90 besmettingen per dag bevinden we ons nog steeds in een comfortabele situatie. Vergelijk dat met de VS, waar er een veelvoud aan besmettingen bijkomt.” Ons land telde de afgelopen veertien dagen 10,5 besmettingen per 100.000 inwoners. Daarmee blijven we onder het Europese gemiddelde. Zweden blijft in Europa koploper, met 96 besmettingen per 100.000 inwoners op veertien dagen tijd. In de VS zijn dat er 225, in Brazilië 251.

Waar komen die besmettingen vandaan?

In ons land wordt niet officieel gemeld waar er clusteruitbraken zijn. Maar de besmettingscijfers laten wel toe om na te gaan waar er relatief meer besmettingen plaatsvinden. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de provincie West-Vlaanderen en de provincie Antwerpen telden, in verhouding tot het aantal inwoners, de afgelopen twee weken relatief veel Covid-19-gevallen. In Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant zijn dat er minder dan gemiddeld. Dat geldt ook voor de Waalse provincies.

De afgelopen week waren er 88 besmettingen in de stad Antwerpen, maar de stad telt nu eenmaal veel inwoners (526.000). Gent had maar 19 nieuwe besmettingen (op 262.000 inwoners).

Zijn er verschillen naargelang de leeftijd?

De twintigers en dertigers zijn oververtegenwoordigd in de Covid-19-statistieken. Zij zijn goed voor meer dan een derde van de vastgestelde besmettingen, terwijl ze maar een kwart van de bevolking uitmaken.

Van de Covid-19-patiënten is maar 7 procent 80-plusser, maar ook dat is relatief veel in verhouding tot het aantal mensen in die leeftijdscategorie. Bij kinderen en bij 60’ers en 70’ers worden relatief weinig besmettingen vastgesteld.

Stijgen de ziekenhuisopnames?

In de laatste zeven dagen waarvoor we cijfers hebben, werden gemiddeld 10 mensen met Covid-19 opgenomen in het ziekenhuis. Een week eerder waren dat er 11. Het aantal opnames stijgt dus niet, ondanks de lichte toename van het aantal gevallen. Een mogelijke verklaring is het grotere aandeel van besmette jonge mensen, die uiterst zelden in het ziekenhuis opgenomen moeten worden.

Waarom ligt het reproductiegetal nog niet boven 1?

Het reproductiegetal geeft aan hoeveel anderen een besmette patiënt aansteekt. Ligt dat cijfer boven 1, dan zijn er steeds meer gevallen. De epidemie komt dan dus weer op gang. Daarom is het belangrijk om dat cijfer onder 1 te houden. Ondanks het stijgende aantal gevallen, ligt het reproductiegetal met een waarde van 0,84 nog steeds onder 1. Dat komt omdat Sciensano voor die berekening alleen gebruikmaakt van het aantal ziekenhuisopnames. Ziekenhuiscijfers zijn betrouwbaarder dan de besmettingscijfers. Die laatste hangen af van de – herhaaldelijk gewijzigde – teststrategie.

Is er al een dag geweest waarop nul Covid-doden vielen in België?

In april was New York nog het corona-epicentrum van de wereld. Gisteren rapporteerde de Big Apple voor het eerst sinds de uitbraak geen enkele Covid-19-dode. Ook bij ons komt die dag eraan, zegt Molenberghs. Voor vrijdag 10 juli staat er voorlopig een nul in de tabellen, maar het duurt doorgaans even voor overlijdens aan Sciensano gemeld worden. In de maand juli werden gemiddeld nog 2 overlijdens per dag vastgesteld. De helft van hen zijn 85-plussers.