Vlaanderen krijgt dit jaar grootste economische klap van België

Voor de Belgische economie wordt nog altijd de grootste krimp sinds de Tweede Wereldoorlog voorspeld: -10,5 procent. In Vlaanderen zou de daling van het bruto binnenlands product (bbp) echter nog groter zijn (-11,1 procent), terwijl de recessie in Wallonië (-10,3 procent) en Brussel (-9,3 procent) iets minder diep zou zijn.

Dat de Vlaamse economie een hardere klap krijgt, heeft volgens het rapport te maken met het grotere belang van de handel en de horeca in Vlaanderen, die zwaar getroffen werden door de crisis. En ook het grotere aandeel van de industrie speelt een rol.

Maar de sectoren en gewesten die dit jaar het zwaarst getroffen worden, zouden in 2021 ook het sterkste herstel kennen. Het Vlaamse bbp zou dan ook sterker groeien (+8,6 procent) dan het Waalse (+8,0 procent) en het Brusselse (+7,2 procent). Het herstel zou zich doorzetten tot midden 2022, klinkt het, waardoor ook de groeicijfers voor dat jaar nog hoog zouden liggen: +3,6 procent in Vlaanderen, +3,2 procent in Wallonië en +2,6 procent in Brussel.

In de periode 2023-2025 zou de economische groei terugvallen tot een meer normaal niveau, maar ook dan zou ze groter zijn in Vlaanderen (gemiddeld 1,5 procent) dan in Wallonië (1,1 procent) en Brussel (0,9 procent).

Als die voorspellingen uitkomen, zal de Vlaamse economie in 2022 weer groter worden dan in 2019, voor de coronacrisis. In Wallonië zal ze dan het niveau van 2019 bereiken, terwijl dat in Brussel pas in 2023 het geval zal zijn.

Ook de werkloosheid wordt door de coronacrisis getroffen. De tijdelijke werkloosheid ving de eerste klappen wel op, maar “de marktsector wordt duurzaam geraakt door de crisis”, klinkt het in een rapport. Dat betekent dat er onvermijdelijk loontrekkenden en zelfstandigen zonder werk zullen vallen.

De verwachting is dat er in 2020 en 2021 samengeteld bijna 150.000 werklozen zullen bijkomen in België, waarvan 101.000 in Vlaanderen. De Vlaamse werkloosheidsgraad zal dan stijgen van 5,9 procent in 2019 tot 8,9 procent in 2021. Nadien volgt een herstel, maar in 2025 zal de werkloosheidsgraad in Vlaanderen nog altijd boven het niveau van 2019 liggen: 6,4 procent.

De andere regio’s volgen een gelijkaardige trend, maar zij zullen er volgens de prognoses wel in slagen om in 2025 onder het niveau van 2019 te zakken. Zo zou de werkloosheidsgraad in Wallonië evolueren van 12,5 procent in 2019 tot 14,8 procent in 2021, om in 2025 uit te komen op 12,1 procent. In Brussel zou de werkloosheidsgraad pieken op 16,5 procent in 2021, maar in 2025 (13,4 procent) zou hij weer lager liggen dan in 2019 (15,5 procent).

Ondanks de economische schok, zal het reëel beschikbaar inkomen - zeg maar de koopkracht - dit jaar niet al te zeer aangetast worden. Dat is onder meer te danken aan overheidsmaatregelen zoals de uitbreiding van de tijdelijke werkloosheid en hinder- en compensatiepremies voor zelfstandigen. In Vlaanderen wordt een daling van de koopkracht met 2,5 procent verwacht, maar vanaf 2021 zou er een herstel zijn.

Het rapport bekijkt ten slotte ook de begrotingstekorten. Het Planbureau herhaalt dat de budgettaire impact van de coronacrisis veel zwaarder zal uitvallen voor de federale overheid dan voor de gewesten en gemeenschappen. Maar alle entiteiten zullen in 2020 een “historisch hoog tekort” vertonen, klinkt het. Ze zullen dat de jaren nadien gedeeltelijk kunnen terugdringen, maar in 2025 zullen er nog altijd tekorten zijn. In het rapport wordt er wel op gewezen dat dat maar ten dele komt door de gevolgen van de coronacrisis. “De geplande investeringen en andere beleidsinitiatieven die vóór de gezondheidscrisis door de verschillende gefedereerde entiteiten werden beslist, dragen in belangrijke mate bij tot het bestendigen van hun tekorten”, klinkt het.

De “Regionale economische vooruitzichten 2020-2025" zijn opgemaakt door het Planbureau, samen met Statistiek Vlaanderen, het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) en het Institut wallon de l’évaluation, de la prospective et de la statistique (IWEPS). Zij benadrukken dat er nog veel onzekerheden zijn over hoe de coronapandemie zal evolueren. De voorspellingen houden bijvoorbeeld geen rekening met een eventuele tweede golf.