NASA

"Dit verandert onze kijk op Venus grondig": volgens nieuwe studie is planeet actiever dan gedacht

Wetenschappers hebben 37 vulkanische structuren op de planeet Venus ontdekt die onlangs nog actief moeten zijn geweest - en wellicht ook vandaag nog actief zijn. "Venus is geologisch gezien niet zo dood als eerst gedacht."

Beweegt er nog iets op Venus? Ja, zeggen wetenschappers in een nieuwe studie. Die schetst een beeld van een geologisch dynamische planeet, en dus niet de slapende planeet waarvoor ze vaak doorgaat. De studie is verschenen in Nature Geoscience, klik hier voor meer info.  

Venus is, vanaf de zon gezien, de tweede planeet in ons zonnestelsel, na Mercurius maar vóór de aarde en Mars. De planeet - genoemd naar de Romeinse godin van de liefde -  heeft ongeveer dezelfde grootte, massa en samenstelling als de aarde. We kunnen ze op sommige momenten zien als een witte parel in de ruimte. Er zou vulkanische activiteit (geweest) zijn, de onderzoeken daarover lopen nog steeds. En daarin is nu een nieuwe stap gezet door de universiteit van Maryland (VS) en het Institute of Geophysics in Zürich.  

We moeten ons beeld van Venus bijstellen naar dat van een planeet waarin vanbinnen van alles beweegt

Grote ringvormige structuren

De onderzoekers richtten hun vizier op de zogenoemde "coronae", ringvormige structuren die veroorzaakt worden door verhitte gesteenten die vanuit de diepte naar boven worden gestuwd. 

"Het is de eerste keer dat we specifieke structuren zien waarvan we kunnen zeggen 'kijk, dit is geen oude vulkaan maar een die vandaag nog actief is, die nu misschien slaapt maar wel degelijk nog niet dood is", vertelt Laurent Montési van de universiteit in Maryland en co-auteur van de studie aan de gespecialiseerde website phys.org. "Deze studie verandert onze kijk op Venus grondig, van een veelal inactieve planeet naar een planeet waar binnenin van alles beweegt, wat actieve vulkanen kan voeden." (lees door onder de tweet)

Veel activiteit op het zuidelijk halfrond

Omdat Venus niet de platentectoniek heeft van de aarde - grote platen die tegen elkaar schuren en zo ondermeer aardbevingen veroorzaken - is lang gedacht dat ze geologisch gezien al 500 miljoen jaar slaapt. "Onze studie toont aan dat die hitte in het binnenste van de planeet gevangen zit, in staat is om het oppervlak te bereiken. Venus is geologisch gezien dus niet zo dood als eerst gedacht", zegt hoofdauteur van de studie Anna Gülcher van het instituut van Geofysica in Zürich. 

De onderzoekers kunnen uit studies van de coronae - grote cirkels van o.a. lavastromen - afleiden dat sommige enkel in een recente periode kunnen zijn gevormd. Ze maakten daarvoor 3D-simulaties van thermomechanische processen onder het oppervlak, en vergeleken ook verschillende delen van de coronae aan de oppervlakte met andere delen van de planeet. 

37 ringvormige structuren lijken in een recent geologisch verleden actief te zijn geweest

Van de 133 onderzochte coronae, blijken er 37 actief te zijn geweest in de voorbije 2 tot 3 miljoen jaar, vrij recent dus, afgezet op de enorme geologische tijdsschaal. En dat is nieuw: er was gedacht dat de planeet zodanig was afgekoeld zodat de korst verhard is, en dat de zichtbare ringen al heel oud waren. 

"Volgens mij zijn veel van die structuren vandaag nog actief", stelt Montési. De coronae waarover sprake bevinden zich vooral in een gigantische ring in de zuidelijke helft van Venus, op een plaats die de naam Artemis heeft meekregen - een kring van ruim 2.000 km diameter. 

Over Venus

Venus heeft dus ongeveer dezelfde grootte en massa van de aarde, en heeft een kern van ijzer. Ze heeft een bijzonder dichte atmosfeer van koolstofdioxide, en rond het oppervlak hangen dikke wolken zwavelzuur, waardoor er een enorm broeikaseffect optreedt en waardoor het oppervlak moeilijk te zien is. 

Vanwege het broeikaseffect en omdat Venus een pak dichter bij de zon staat - gemiddeld ongeveer 108 miljoen kilometer, tegenover 150 miljoen voor de aarde - is het er ook veel warmer. Er heersen temperaturen tussen 450 en 500 graden Celsius gemiddeld, voldoende om lood te doen smelten. 

Image processing by R. Nunes

Meest gelezen