De oorverdovende stilte rond paars-geel

Discretie is het modewoord in de federale regeringsvorming. Na het mediatieke spektakelstuk van de ‘drie koningen’ de voorbije maand hebben De Wever en Magnette besloten hun opdracht in oorverdovende stilte uit te voeren.

De twee koninklijke opdrachthouders, die vrijdag op het Paleis verwacht worden voor een eerste tussenstand, beseffen dat hun poging om alsnog een paars-gele regering te vormen enkel kan slagen als de onderhandelingen discreet verlopen. Anders wordt het niks: de prille toenadering tussen N-VA en PS is nog veel te kwetsbaar. “De gesprekken lopen, maar natuurlijk is het niet eenvoudig”, zegt een N-VA’er.

Pensioenen

De contouren van een mogelijk paars-geel akkoord zijn duidelijk: een sociaal-economisch beleid dat tegemoetkomt aan de verzuchtingen van de Franstalige socialisten in ruil voor een institutionele hervorming naar de receptuur van N-VA. Maar de weg naar zo’n Grote Deal is lang en ligt bezaaid met wolfijzers en schietgeweren.

De krant La Libre meldt dat N-VA en PS het oneens zijn over de verhoging van de minimumpensioenen. N-VA wil die opkrikken tot 1.500 euro per maand bruto. PS eist tot 1.500 euro netto. “De kans om tot een akkoord te komen is klein en N-VA toont zich nu al rigide op een van onze basiseisen”, reageert een socialist.

Er moeten ook communautaire varkentjes gewassen worden. Volgens PS-bronnen is Magnette bereid te spreken over een verdere regionalisering van de arbeidsmarkt, gezondheidszorg en het justitiebeleid. Op voorwaarde dat de financiering van de sociale zekerheid onder de Belgische paraplu blijft. Thierry Bodson, de nieuwe topman van socialistische vakbond FGTB, maakt er een breekpunt van.

N-VA heeft oren naar het aanbod van PS. Maar of het volstaat om de rusteloze Vlaamse achterban van de partij mee te krijgen? Op het eerste gezicht niet. De Wever heeft altijd gezegd dat hij past voor een zoveelste rondje staathervormen. Hij wil een historische machtsshift naar de regio’s. Meer financiële verantwoordelijkheid voor de deelstaten is cruciaal.

Rousseau

De Wever en Magnette betrekken voorlopig enkel sp.a-voorzitter Conner Rousseau bij hun gesprekken. De jonge socialist doet al langer dienst als bemiddelaar tussen de Vlaams-nationalisten en Franstalige socialisten. De andere partijen vernemen weinig of niets over de onderhandelingen.

Open Vld en CD&V beseffen dat ze overgeleverd zijn aan de electorale kracht van de twee grootste partijen langs weerskanten van de taalgrens. Als N-VA en PS straks onderling een akkoord bereiken, dan worden zij voor het blok gezet: aansluiten zonder veel inhoudelijke inbreng of te boek gaan als de partijen die een regering met een brede meerderheid onmogelijk maken. Geen prettig vooruitzicht. 

Binnen de liberale familie voelen ze de bui hangen. “Dit is maar een rare werkwijze tegenover je potentiële partners”, klinkt het. “De ‘drie koningen’ hebben op een gegeven moment de forcing gevoerd richting sp.a, maar wel na een aantal bilaterales met iedereen.” Een andere bron zegt: “Rousseau vroeg harde garanties voor de Arizona-coalitie. Waarom zouden wij dat dan nu niet doen?”

Zeker MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez lijkt niet van plan zomaar mee te stappen in een paars-geel verhaal. Hij geeft al langer aan dat hij niet akkoord gaat met een verdere verkaveling van het Belgische staatsbestel. Als N-VA en PS een institutionele hervorming willen, dan hebben ze een tweederde meerderheid in het parlement nodig en krijgen ook de groenen hun zeg.

“Alles op zijn tijd”, vertelt een N-VA’er. “Er is een opening bij PS. Als we met hen een raamakkoord kunnen maken, dan kunnen we daarna verder kijken.” De liberale besognes worden weggewuifd. Meer: bij N-VA en PS wordt er fijntjes aan herinnerd dat de paars-gele formule ook een meerderheid heeft zonder Open Vld of MR.