Ooggetuigenverslag van explosie Beiroet: ‘De klap die volgt, bezorgt mij hoofdpijn en suizende oren’
De Libanese hoofdstad Beiroet is getroffen door een enorme explosie in het havengebied. Het zou gaan om een industrieel ongeluk. De schade in de stad is gigantisch. Er zijn zeker tientallen doden en duizenden gewonden gevallen. Correspondent Ana Van Es trok vlak na de ramp door de stad.
Wie nog kan lopen in de Libanese hoofdstad Beiroet, vlucht naar buiten. Met bebloede kleren, haastig aangebrachte verbanden en soms een tas spullen uit hun verwoeste huizen lopen inwoners dinsdagavond verdwaasd op straat, nadat een mysterieuze explosie voor een inferno zorgde in het centrum van de Libanese hoofdstad.
De omvang van de ramp wordt twee uur later echt duidelijk bij wolkenkrabber Skyline, een chique nieuwe woontorens die de skyline van Beiroet domineert. Vanaf de straat is te zien hoe in de smaakvolle appartementen bankjes, tafels en boekenkasten opzij zijn geblazen. Omwonenden zoeken met de hand naar overlevenden in het puin. Her en der zijn balkons en complete muurdelen naar beneden gestort.
Het glas van talloze verdiepingen ligt voor de deur op straat en blokkeert de doorgang voor ambulances. “Ziekenhuis, breng me naar het ziekenhuis”, zeggen gewonden die tussen de glasscherven liggen. Er zijn al tientallen doden en duizenden gewonden gemeld. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Philippe Goffin (MR) zijn twee medewerkers van de Begische ambassade en twee familieleden licht verwond door rondvliegend glas. Ook de ambassade zelf is beschadigd. Verder zijn er geen berichten van gewonde Belgen.
De explosie kondigt zich rond halfzes onze tijd aan met een aanzwellend grommend geluid dat een minuut of wat aanhoudt. De klap die daarna volgt, bezorgt hoofdpijn en suizende oren tot op kilometers afstand van het havengebied. Zelfs op het eiland Cyprus, 200 kilometer ver weg, was de ontploffing te voelen en te horen, aldus persbureau AP.
In de ontplofte loods, die dateert uit 2014, lagen ‘hoog explosieve materialen’ opgeslagen, stelde Abbas Ibrahim, het hoofd van de Libanese veiligheidsdienst, in een eerste verklaring. Die zouden jaren geleden in beslag zijn genomen. Het zou gaan om ammoniumnitraat, dat volgens Libanezen op sociale media dankzij ‘corrupte’ douaneambtenaren in een loods dichtbij het stadscentrum was opgeslagen. Volgens andere speculaties in de Libanese media gaat het om een vuurwerkopslag, of een wapendepot.
De Libanese premier Hassan Diab zei in een televisietoespraak dat de verantwoordelijken voor de ‘gevaarlijke’ opslagloods ‘de prijs zullen betalen’. De regering gaat dus uit van een industrieel ongeluk, maar de explosie komt wel op een politiek zeer gevoelig moment. Met buurland Israël zijn aanhoudende schermutselingen. Vorige week vond een gewapende confrontatie plaats tussen Israël en de internationaal omstreden sjiitische Hezbollah-militie aan de Libanese zuidgrens.
Sommigen van ons vluchtten daarom aanvankelijk naar de kelder, want vanwege de recente gevechten aan de grens houden we rekening met een Israëlische luchtaanval. Israël, dat dinsdag eerder zei niet te aarzelen Hezbollah aan te vallen, stelde echter niets met deze ontploffing te maken te hebben en bood Libanon humanitaire en medische hulp aan.
Ook gevoelig ligt het naderend vonnis deze vrijdag van het Speciale Tribunaal voor Libanon, met het hoofdkwartier in het Nederlandse Leidschendam, in het proces tegen meerdere leden van Hezbollah die worden verdacht van betrokkenheid bij de dodelijke aanslag op toenmalig president Rafik Hariri in 2005.
De ziekenhuizen kunnen de toestroom van gewonden niet aan. In het zwaarst getroffen deel van het centrum, de christelijke wijk Ashrafieh, weigeren ziekenhuizen mensen die niet in levensgevaar zijn. Mijn Syrische conciërge Shadi, met glasscherven in zijn been, probeert het bij de eerste hulp vlakbij ons huis, maar wordt bloedend weer terug naar onze flat gestuurd.
Zoals bij zoveel flats liggen de ramen eruit en is de voorgevel gehavend. Libanezen hebben oorlogservaring en dat merk je op een moment als dit. Binnen de kortste keren verschijnen overal vandaan ehbo-tassen. “Gaat het goed, ben jij oké, heb jij hulp nodig?” vragen wildvreemden op straat aan elkaar. Campers en busjes worden ingezet als ambulance.
De explosie heeft grote schade aan gericht in Armenia Street, een straat vol dure restaurants, winkels en cafés, waar de gewonden worden afgevoerd op brommertjes. De straatjes tussen Armenia Street en de haven zijn nauwelijks begaanbaar.
Omwonenden weten hun auto ondanks puinschade in beweging te krijgen en aarzelen geen moment: zij vertrekken bij laatste daglicht naar de bergen, van oudsher de plaats waar Libanezen zich veiliger voelen dan in de stad. De nacht valt over het stadsdeel met in veel huizen geen elektriciteit, geen stromend water en aanhoudend geloei van sirenes.
Winkeleigenaren doen wat ze kunnen om hun waar veilig te stellen. De explosie komt namelijk terwijl Libanon failliet is, de banken nauwelijks functioneren en plunderingen dus op de loer liggen.
“Wat moet ik met het geld, wil jij op het geld passen?” vraagt conciërge Shadi terwijl hij me, nog steeds bloedend, een stel enveloppen en een tas in handen drukt. Het betreffen aanbetalingen voor reparaties en rekeningen aan het huis. De deur van Shadi’s kamer op de begane grond is bij de explosie weggeblazen. Shadi’s geld kan achter slot en grendel in mijn ondergrondse kelderbox, denk ik. Helaas: ook daar ligt de deur eruit.
In de haven poogt een enkele blushelikopter de enorme brand in de haven te bedwingen. Het onderzoek naar de explosie, de politieke gevolgen daarvan in het politiek zeer instabiele Libanon en de zoektocht naar slachtoffers in het puin zal moeten wachten tot woensdag, bij daglicht.
