Deze tien experten moeten bijzondere Kamercommissie koloniaal verleden bijstaan

De bijzondere Kamercommissie 'Congo/Koloniaal Verleden' werd midden juli samengesteld en krijgt een jaar de tijd om haar - ruime - opdracht uit te voeren. België moet de kans geboden worden in het reine te komen met zijn koloniaal verleden, maar ook zijn blik op de toekomst te richten. "Vandaag werken vooroordelen nog altijd door die resulteren in racisme en discriminatie. Het is aan de politiek om de pijnlijke waarheid te assumeren, om er scherpe conclusies aan vast te knopen en te komen tot een officieel discours", zei De Vriendt toen hij vorige maand als commissievoorzitter werd aangeduid.

Nu zijn dus ook de experten aangeduid die de commissieleden moeten bijstaan. "Op een paar weken tijd en in volle vakantieperiode werden contacten met mogelijke experten gelegd. Tien experten hebben de opdracht aanvaard en ik wil hen voor dat engagement uitdrukkelijk bedanken, zegt De Vriendt. "Het werk dat wij aanvatten is nooit eerder gebeurd en ligt bij velen erg gevoelig. Het is begrijpelijk dat dit een beetje aanvoelt als een sprong in het onbekende. Vanzelfsprekend zullen ook andere experten ruim aan bod komen tijdens de werkzaamheden."

In oktober wordt een eerste, tussentijds rapport van de experten verwacht, met "een stand van zaken met betrekking tot het bestaande historische onderzoek over het Belgische koloniale verleden en een aanzet tot erkenning en perspectieven", legt De Vriendt uit. "De parlementaire commissie zal dan het verdere onderzoekswerk bepalen, hoorzittingen organiseren en werken richting een finaal rapport met conclusies en aanbevelingen. De termijn hiervoor van één jaar is verlengbaar.”

- Dr. Zana Mathieu Etambala (KMMA, KULeuven), historicus met specialisatie koloniale geschiedenis;
- Dr. Gillian Mathys (UGent), historica en onderzoeker;
- Prof. Dr. Elikia M'Bokolo (EHESS, Université Kinshasa), gespecialiseerd in moderne en hedendaagse geschiedenis, geschiedenis van Afrikaanse diaspora;
- Anne Wetsi Mpoma, kunsthistorica, diaspora-vereniging Bamko;
- Mgr. Jean-Louis Nahimana, oud-voorzitter van de Burundese waarheidscommissie;
- Dr. Pierre-Luc Plasman (UCL), historicus, onderzoeker aan het Institut Sciences-Politiques Louvain-Europe;
- Prof. Dr. Valérie Rosoux (Egmont Instituut en UCL), doctor in de wijsbegeerte en internationale relaties, internationaal auteur rond verzoening en vredesopbouw;
- Martien Schotsmans, juriste, wereldwijde ervaring met verzoenings- en waarheidscommissies, coördinator van Centrum voor Erkenning en Bemiddeling van Historisch Institutioneel Misbruik;
- Laure Uwase, Rwandese, advocate aan de balies van Brussel en Oudenaarde voor Praxis Law, schrijft al 10 jaar over de Grote Meren en is lid van de Rwandese Organisatie Jambo nieuws;
- Prof. Dr. Sarah Van Beurden (Ohio State University), historica, experte Afrikaanse geschiedenis en koloniale culturele geschiedenis.

In de aanloop naar de opmaak van het eerste rapport wordt gevraagd ook enkele vertegenwoordigers van de diaspora te contacteren. Het gaat onder meer om Geneviève Kaninda (Collectif Mémoire Coloniale), Suzanne Monkasa (voorzitter Plateforme des Femmes de la Diaspora Congolaise de Belgique), Tracy Tansia (Black Speaks Back), en een vertegenwoordiger van Ibuka, een vzw die werkt rond de Rwandese genocide van 1994. Er zal bovendien advies gevraagd worden aan de vakgroepen geschiedenis van alle Belgische, Congolese, Rwandese en Burundese universiteiten.

Volgens commissievoorzitter De Vriendt is de groep die werd samengesteld, uiterst gemotiveerd en zich bewust van haar "unieke" historische opdracht. "De lat ligt hoog en dat is nodig: in het reine komen met het koloniaal verleden van ons land en perspectief uittekenen voor vandaag en morgen. Samen met ondervoorzitters Christophe Lacroix (PS) en Jan Briers (CD&V) is het onze intentie om het werk van de expertengroep tijdens de zomermaanden optimaal te begeleiden." Dinsdag vond al een eerste overleg tussen de parlementsleden en de experten plaats.

Voor de praktische werkzaamheden zullen de experten terechtkunnen in de Kamer. Ook het AfricaMuseum biedt faciliteiten en toegang tot de archieven aan. Dat museum kwam vorige maand in opspraak toen een advies dat over de bijzondere Kamercommissie werd opgesteld door museumdirecteur Guido Gryseels en door algemeen rijksarchivaris Karel Velle, slecht onthaald werd door de Congolese diaspora.