© Luc Daelemans

Jo Vandeurzen: “Op termijn overal inclusieve kinderopvang”

Als het van Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) afhangt, wordt alle kinderopvang in Vlaanderen op termijn inclusief. Dat zou betekenen dat kinderen met een (verstandelijke) handicap in elke kinderopvang samen met andere kinderen kunnen opgevangen worden. Daarnaast wil de minister het systeem van de persoonsvolgende financiering (PVF) voor personen met een handicap ook toepassen in de kinderopvang en het onderwijs.

Vandeurzen reageert daarmee op uitspraken van Jean-Pierre Van Baelen, de voorzitter van de taskforce die de omschakeling naar het systeem van de persoonsvolgende financiering (PVF) in de sector van personen met een handicap begeleidt.

Van Baelen pleit voor inclusieve kinderopvang (en aansluitend inclusief onderwijs) als essentiële opstap naar een inclusieve samenleving. Concreet stelt Van Baelen voor om bij het toekennen van uitbreidingsmiddelen en erkenningen in de kinderopvang voorrang te geven aan initiatieven die inclusieve opvang aanbieden. Ook zou de overheid ouders een persoonsvolgend budget kunnen geven vanaf het ogenblik dat er een handicap wordt vastgesteld bij hun kind. Dat budget zouden ze dan kunnen gebruiken in de kinderopvang en later in het onderwijs.

Minister Vandeurzen heeft wel oren naar die voorstellen. Zo is hij het er helemaal mee eens dat een inclusieve kinderopvang “een belangrijke bijdrage kan leveren aan een inclusieve samenleving”. “Zowel voor kinderen met een handicap als voor kinderen zonder een handicap is dit waardevol en zal dit ook in het verdere leven zijn effect hebben”, zegt Vandeurzen. “Uit wetenschappelijk onderzoek weten we bovendien dat kinderen voor de leeftijd van 4 jaar weinig vooroordelen hebben.”

De Vlaamse regering heeft eerder al initiatieven genomen om de inclusieve werking van kinderopvanginitiatieven te stimuleren. Zo krijgen opvanginitiatieven die kinderen met specifieke ondersteuningsbehoeften opvangen extra subsidies en zijn er in Vlaanderen zestien specifieke centra die begeleiding rond inclusieve kinderopvang aanbieden.

“Stapje verder gaan”

Maar Vandeurzen wil “op termijn” graag een stapje verder gaan en “inclusieve opvang realiseren in alle kinderopvang”. “Op die manier kan kinderopvang voor elk kind zo veel als mogelijk in de buurt mogelijk worden en bouwen we op een volwaardige manier aan een inclusieve samenleving”, klinkt het. Maar die stap zal “inspanningen en bijkomende ondersteuning van de sector vragen”, erkent Vandeurzen.

Toch wil de minister de nood aan gespecialiseerde opvang niet volledig uitsluiten. “Kinderopvang voor kinderen met een handicap vraagt soms heel specifieke zorgen en competenties”, klinkt het. Maar eigenlijk moet de beslissing bij het gezin liggen. Zij moeten kunnen beslissen of hun kind met specifieke ondersteuningsbehoeften opgevangen wordt in een gewone kinderopvang of een gespecialiseerde opvang.

Het voorstel van Van Baelen om het systeem van de persoonsvolgende financiering (PVF) toe te passen in de kinderopvang en het onderwijs, krijgt ook bijval. “Het lijkt ons inderdaad belangrijk dat een persoonsvolgend budget ook kan ingezet worden in de kinderopvang en het onderwijs om zo handicapspecifieke zorg en ondersteuning te kunnen inkopen, op maat van het kind”, zegt Vandeurzen.

Nu al wordt de invoering van de persoonsvolgende financiering voor minderjarigen uitgewerkt. “Bedoeling is om hiermee nog deze legislatuur van start te gaan”, zegt Vandeurzen. Sinds deze maand krijgen trouwens ook al 4.000 kinderen en jongeren een basisondersteuningsbudget (BOB), een forfaitair bedrag van 300 euro per maand dat vrij kan besteed worden om zijn zorg en ondersteuning te helpen organiseren.

“Maak alle kinderopvang inclusief”

© shutterstock

Als Vlaanderen echt een inclusieve samenleving wil zijn, moet het beleid werk maken van een inclusieve kinderopvang, gevolgd door inclusief onderwijs. “Zo krijg je op achttien jaar mensen die het normaal vinden dat mensen met een handicap in de samenleving thuishoren en niet ernaast”. Dat zegt Jean-Pierre Van Baelen, de voorzitter van de taskforce die de historische omwenteling naar persoonsvolgende financiering (PVF) in de sector van personen met een handicap begeleidt.

Als een architect die tevreden kijkt naar het door velen gerealiseerde bouwwerk. Zo kijkt Van Baelen naar het systeem van persoonsvolgende financiering (PVF) dat hij mee in de steigers heeft gezet en dat op 1 januari 2017 een onomkeerbare realiteit is geworden. Tienduizenden personen met een handicap krijgen nu namelijk zelf een budget of ‘rugzakje’ om hun zorg te organiseren. Het is de cruciale schakel in de radicale hervorming in de sector. Vertrekpunt is niet langer het aanbod aan zorg, maar de vraag naar zorg van de persoon met een handicap.

Natuurlijk blijven de noden in de sector hoog en is er nog wat werk om bepaalde beloftes (bv. zorggarantie voor mensen met de zwaarste noden tegen 2020) te realiseren. Maar dat heel de huidige omschakeling is gerealiseerd zonder grote crisis, manifestaties of stakingen, is volgens Van Baelen op zich al een verwezenlijking. Tien jaar geleden ging het dossier namelijk nog gebukt onder de loden druk van de wachtlijsten, talloze verhalen van schrijnende situaties en juridische conflicten.

330 miljoen extra

Anno 2017 lijkt de sfeer helemaal anders. Van Baelen: “Vergeet niet dat de Vlaamse regering deze legislatuur 330 miljoen extra investeert”. En nu lijkt de verandering in de sector van personen met een handicap zelfs model te kunnen staan voor andere sectoren. Zo verwijst Van Baelen naar de plannen van minister van Welzijn Jo Vandeurzen om het systeem van de persoonsvolgende financiering bijvoorbeeld ook toe te passen in de ouderenzorg. Hij stelt ook interesse vast vanuit onderwijs en de ziekenhuissector.

Maar Van Baelen wil graag een stap verder gaan. Persoonsvolgende financiering is voor hem geen doel op zich, maar een middel om het einddoel te realiseren. Dat einddoel is een inclusieve samenleving. En wie zo’n samenleving wil, moet beginnen bij het begin en dat is volgens Van Baelen de kinderopvang.

“Een inclusieve samenleving begint bij inclusieve kinderopvang”, aldus Van Baelen. Concreet stelt hij voor om bij het toekennen van uitbreidingsmiddelen en erkenningen voorrang te geven aan initiatieven die inclusieve kinderopvang aanbieden. Men zou ook ouders een persoonsvolgend budget kunnen geven vanaf het ogenblik dat er een handicap wordt vastgesteld bij hun kind. Dat budget zouden ze dan kunnen gebruiken in de kinderopvang en later in het onderwijs.

Van Baelen roept de beleidsmakers, Kind & Gezin en het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) op daar werk van te maken “en om de krachten te bundelen om die inclusieve kinderopvang te realiseren”.

Als na de inclusieve kinderopvang ook een inclusief onderwijssysteem volgt, krijg je volgens Van Baelen op termijn achttienjarigen die het niet meer dan normaal vinden dat mensen verschillen en dat mensen met een fysieke en/of mentale handicap “in de samenleving thuis horen en niet ernaast”.

“Groep moet zich aanpassen”

“Als we dromen van een inclusieve samenleving, wil dat zeggen dat we ons als groep zo organiseren dat elk individu er een plek in kan hebben. Men verwacht dan niet meer van het individu dat hij zich aanpast. Het is de groep die zich moet aanpassen. Als je dat wil realiseren, moet je starten met inclusieve kinderopvang en inclusief onderwijs. Jong geleerd is oud gedaan!”, aldus Van Baelen.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer