Acid: ‘Ik ben de enige YouTuber die authentiek is gebleven’

“Iedereen doet nu alsof dit de eerste Vlaamse YouTube-oorlog is.” Nathan Vandergunst, beter bekend als YouTuber ‘Acid’, wijst ons al bij de eerste vraag terecht. “In 2016 had ik de kans om in een YouTube-huis te gaan wonen met vrienden, mijn grote droom. Maar omdat ik niet bij hun management wilde tekenen, mocht ik er niet in. Ik kan je zeggen: online ging het er toen veel heftiger aan toe dan nu.”

Vandergunst, tot zo’n maand geleden met ruim 400.000 volgers de populairste YouTuber van Vlaanderen, ontvangt ons zoals het een idool betaamt: in bloot bovenlijf en rokend op een nuchtere maag. Maar wel in een onopvallend rijhuis in Blankenberge, zijn ouderlijke thuis. Hotel mama vindt hij, zoals het een 21-jarige dan weer betaamt, nog steeds de hemel.

Maar dus: YouTube-oorlog II. Die werd de afgelopen dagen wél gretig opgepikt. Wat begon met een gepeperde reactievideo van Acid, nadat het populaire TikTok-koppel Céline Dept (20) en Michiel Callebaut (24) hem op YouTube voorbijstak qua aantal abonnees, escaleerde al erg snel in een kampgevecht dat duizenden jongeren bezighoudt.

Kort samengevat: Acids video kreeg eerst een ‘strike’ van Youtube, een soort waarschuwing voor beleidsinbreuken. Vier strikes en you’re out, dat is het beleid. Daarop beweerde Acid in een nieuwe vlog dat CEMI – Celine en Michiel dus – zijn kanaal probeerden te verwijderen. Waarna het YouTube-duo dat in een eigen video ontkende en erg emotioneel reageerde, omdat ze sindsdien bestookt worden met heftige ‘doodsbedreigingen’. Michiel Callebaut en Celine Dept gingen advies vragen bij Jef Vermassen, al komen er voorlopig geen juridische stappen. 

“Ach, de media hebben een held en een schurk nodig. En ik ben grote fan van de Joker”, lacht Vandergunst, verwijzend naar de Batman-superschurk. “Nochtans zijn die haatberichten er pas gekomen nadat ik die strike had gekregen. Zij zijn begonnen.” Hij proeft die laatste drie woorden nog even na. En lacht opnieuw. “Man, nu klink ik super-kinderachtig, hé?”

Generatiekloof

Kinderachtig. Het woord is eruit. Veel volwassenen, van wie de meesten nog nooit van Acid hadden gehoord, vonden het van een geweldig grote infantiliteit getuigen dat een internetrel het VRT-journaal mocht openen. Wat ze daarbij vergeten: met die recente video’s haalt Acid ongeveer 600.000 kijkers. Gewoon vanuit zijn slaapkamer, waar hij al sinds 2013 Youtube-filmpjes upload. Dat is een groter bereik dan dat van de voltallige redactie van De Morgen op één dag.

Dat toont vooral iets over de generatiekloof. Ouders en journalisten, vaak geen YouTube-boorlingen, weten de internetcultuur moeilijk te doorprikken. Acid haalde in 2018 al eens de journaals, toen hij opriep om “desnoods de creditcard van je ouders te stelen” om zijn trui te kopen. “Experts zeiden dat zoiets illegaal was”, zegt hij. “Maar toen VTM Nieuws aan een veertienjarig meisje vroeg wat ze ervan dacht, was het antwoord: ‘Ik denk niet dat hij dat echt meende.’ Dat zegt genoeg, toch?”

Wat niet wil zeggen dat Vandergunst nooit over de schreef gaat. Integendeel, het is voor een stuk zijn verdienmodel. Acid doet in zijn video’s wat de Zweed PewDiePie op wereldschaal groot heeft gemaakt: grenzen opzoeken, provoceren. Zijn vlogs neemt hij op na een ijskoude douche, met enkel de eerste paar zinnen als voorbereiding. De rest is impro op adrenaline, soms fragmenten die – zeker als ze uit de context worden gerukt – bijzonder fout kunnen klinken.

In februari stond de politie voor de deur met een huiszoekingsbevel, omdat Vandergunst zich als iemand van de Blankenbergse preventiedienst had voorgedaan. “Dat is trouwens een van de video’s waar ik het meeste trots op ben”, zegt hij. “Mensen doen lachen, daar hou ik gewoon van. En ja, ik geniet van de aandacht, zelfs al is die zoals nu heel negatief.”

Zelfs Martine Tanghe schrok zich dinsdag een hoedje tijdens het VRT-journaal: “Wat is dat met dat taalgebruik?” Acid gebruikt vaker het woord ‘kanker’ dan een oncoloog. “De Nederlandse link”, noemt hij dat. Een groot deel van zijn publiek is al van bij de start van zijn YouTube-carrière bij de bovenburen te zoeken. “Kanker betekent kut. Het is niet omdat je kanker zegt in filmpjes dat je lacht met iedereen die kanker heeft. Ik heb er zelf ook mensen in mijn dichte kring aan verloren.”

Diezelfde Nederlandse link is trouwens ook de reden voor zijn wat bizarre accent, dat aanslaat zodra het over YouTube gaat. Tv-maakster Elke Neuville omschreef het zo op Twitter: ‘Liefdesbaby van Sergio Herman en Maaike Cafmeyer met kunstgebit op de groei gekocht’.

“Nederlandse kijkers zeiden me: we verstaan er geen kloot van. Toen heb ik mezelf dit accent aangemeten. Mensen mogen zeggen dat het een aanval is op de Nederlandse taal, maar het typeert me wel. En je verstaat het beter dan West-Vlaams.”

Rolmodel

Zelfs venijnige berichten kan hij goed verdragen, zegt hij. Een dik vel dat hij gekweekt heeft op de middelbare schoolbanken – die hij vroegtijdig verliet. “In Blankenberge kende iedereen me nog als Nathan, maar op mijn school in Brugge was ik voor iedereen Acid.” Lees: verafgood door fans, verafschuwd door haters. “Dat is hard, maar zo is het. Op sociale media zet je je helemaal bloot voor kritiek, je bent een schietschijf.”

Toch raakt de huidige berichtgeving hem. “Omdat ik merk dat het mijn ouders pijn doet. En omdat ik ook heel veel video’s maak waar ik jongeren levenservaringen probeer bij te brengen. De afgelopen maand nog: tien minuten waarin ik uitleg dat je niet constant met je telefoon moet bezig zijn. Ik heb video’s gemaakt over gelukkig zijn en shit.” Of over kwetsbare thema’s. De brievenbus in Blankenberge puilde in 2016 uit van de dankboodschappen nadat Vandergunst aan zijn kijkers vertelde dat ‘zijn papa nu homo is’.

Ook bij opvoedingsplatform MediaNest weten ze dat Vandergunst een gigantisch rolmodel is. Als er lezingen in een middelbare school worden gegeven, kan twee derde van de zaal perfect uitleggen wat Artikel 13 inhoudt omdat Acid het in een van zijn vlogs haarfijn uit de doeken doet. Hij is de jongen – rebels, recht voor de raap en soms een beetje kanker – die heel wat pubers willen zijn.

Daar komt wel best wat verantwoordelijkheid bij kijken, zou je denken. Neen, Vandergunst roept in zijn recente video’s niet letterlijk op tot haat. Maar een deel van zijn publiek heeft de claim dat de ‘strike’ van Celine en Michiel kwam wél opgevat als een signaal om de remmen los te gooien. Zelfs een twaalfjarig meisje, dat soms figureert in de video’s van Celine en Michiel, kreeg doodsbedreigingen.

“Vanuit de grond van mijn hart: ik sta niet achter die doodsbedreigingen en wil niet dat er met hen iets gebeurt. Maar Michiel en Celine hebben ook niemand opgezet om iets te sturen naar mij, en ik heb ook zulke berichten gekregen. Dat heb je gewoon niet onder controle.”

‘Authentiek gebleven’

Toch steekt hij niet onder stoelen of banken dat het niet botert: “Michiel en Celine voeden heel commerciële shit aan een superjong publiek. Met merken en campagnes, wat in principe niet mag.” Hij verwijst naar de Amerikaanse COPPA-wetgeving, die YouTube wereldwijd uitrolde. Daardoor moet je aangeven of content voor kinderen is, wat het duo volgens hem zou moeten doen. “Maar dan zijn er geen advertenties, en dus geen inkomsten. Ook niet voor YouTube trouwens. Ik vind dat heel vies. Ik wil niet dat kinderen fake earpods kopen met een kortingscode van 15 procent.”

Vandergunst wijst er trots op dat hij “nul sponsordeals” heeft, en contracten met bijvoorbeeld Fanta of Technopolis afslaat omdat ze “niet bij mij passen.” Zijn verdiensten, die hij liever niet communiceert, komen enkel uit views en merchandise. “Ik ben de enige YouTuber die authentiek is gebleven.”

De beef – het geruziemaak – legt hem intussen geen windeieren: de afgelopen dagen hebben tienduizenden nieuwe mensen zich geabonneerd op zijn kanaal. Is dat dan wel zo koosjer? “Ik kan alleen zeggen dat ik hier niet op zat te azen, mijn loyaalste volgers vinden dit ook niet fijn. Ik ga er mijn lessen uit proberen trekken.”

Voor die lessen verwijst Vandergunst naar een van zijn taglines, waarmee hij in zijn video’s aangeeft dat de kritiek van anderen hem niet kan raken: ‘Het kan me allemaal geen zak rekken.’ “Ik moet het leren menen, want het raakt me wel. Pas als ik die dingen loslaat, kan ik weer de grootste worden. De nummer één.”