Brengt rapport van gesprek met Slovaakse ambassadeur in juli 2018 Jambon in nauwe schoentjes? VRT NWS keek rapport in
VRT NWS heeft een vertrouwelijk rapport kunnen inkijken dat op 4 juli 2018 verstuurd werd naar het kabinet van de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) over de zaak-Chovanec, de Slovaakse man die 2,5 jaar geleden stierf na een hardhandig politie-optreden in een cel in de luchthaven van Charleroi. “Ambassadeur Vallo (de toenmalige Slovaakse ambassadeur in België, red.) heeft via de Slovaakse ereconsul in Mons contact gehad met minister van Binnenlandse Zaken Jambon en hem de situatie uitgelegd. Minister Jambon gaf geen verdere informatie over de zaak", staat er letterlijk te lezen. Brengt dit rapport Jambon in nauwe schoentjes?
“Ambassadeur Vallo heeft via de Slovaakse ereconsul in Mons contact gehad met minister van Binnenlandse Zaken Jambon en hem de situatie uitgelegd. Minister Jambon gaf geen verdere informatie over de zaak.”
Dit is een letterlijk citaat uit het rapport van een gesprek tussen de Slovaakse ambassadeur Stanislav Vallo en de directeur Bilaterale Relaties van de FOD Buitenlandse Zaken op 2 juli 2018. Het onderwerp? Onder meer de dood van Jozef Chovanec, in een politiecel in de luchthaven van Charleroi.
Even recapituleren. Op 27 februari 2018 overlijdt de Slovaakse man Jozef Chovanec in een ziekenhuis in Charleroi. Vier dagen ervoor, in de nacht van 23 op 24 februari 2018, was hij in de politiecel op de luchthaven van Charleroi hardhandig aangepakt door de politie. Een agente zit onder meer 16 minuten lang bovenop de man, een andere agente brengt intussen de Hitlergroet.
Omdat het dossier gaat over een Slovaakse man probeert Slovakije tekst en uitleg te krijgen van België. Volgens onze informatie zijn er op de volgende momenten contacten tussen onze regering en Slovakije:
- 27 februari 2018: ná de politie-interventie, maar nog vóór het overlijden van Chovanec, schrijft de Slovaakse ambassade een brief aan de FOD Buitenlandse Zaken. “Door de gespierde arrestatie van jullie ordediensten is meneer Chovanec met levensbedreigende verwondingen overgebracht naar het ziekenhuis Marie Curie. De Slovaakse republiek volgt de evolutie van dit betreurenswaardige incident van zeer nabij op”, klinkt het. Nog diezelfde dag zal Chovanec overlijden.
- Nog op 27 februari 2018 wordt de ambassadeur van Slovakije ontvangen door de Bilaterale Dienst van ons ministerie van Buitenlandse Zaken.
- Op 2 maart 2018 wordt de Slovaakse ambassadeur ontvangen door het kabinet van Jambon, op dat moment minister van Binnenlandse Zaken.
- Op 2 juli 2018 is er een (laatste) ontmoeting over de zaak tussen de ambassadeur van Slovakije en de directeur Bilaterale Relaties van onze FOD Buitenlandse Zaken. Van dat gesprek wordt een verslag gemaakt en dat belandt twee dagen later onder andere bij de toenmalige kabinetschef van Jambon.
Dat verslag heeft VRT NWS in handen gekregen. Het is een weergave van het gesprek tussen de ambassadeur van Slovakije en de directeur Bilaterale Relaties van de FOD Buitenlandse Zaken. Er komen verschillende agendapunten ter sprake. En, agendapunt drie gaat over “Zaak-Chovanec”.
Een opvallende zin in het verslag: “Ambassadeur Vallo heeft via de Slovaakse ereconsul in Mons contact gehad met minister van Binnenlandse Zaken Jambon en hem de situatie uitgelegd. Minister Jambon gaf geen verdere informatie over de zaak.” Een contact met Jambon dus, zo staat het er letterlijk, niet met (iemand van) zijn kabinet.
Jambon wist toch niets over de zaak? Wat betekent dit dan?
Wat betekent dat nu? Om te beginnen moeten we benadrukken dat het een eenzijdige weergave van een gesprek is.
Er staat natuurlijk wel wat er staat, namelijk dat er een “contact” geweest is “met minister van Binnenlandse Zaken Jambon” (er staat dus expliciet "minister Jambon" en niet "met het kabinet van minister Jambon"). Nadien is de informatie naar het kabinet van Jambon gestuurd. Letterlijk staat er: "Gelieve te herhalen aan Kabinet Binnenlandse Zaken, deheer Joy Donné (de toenmalige kabinetschef van Jambon, red.)"
Nochtans had Jambon de hele week volgehouden dat hij nog nooit van de zaak gehoord had.
Gisterochtend bracht huidig minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) dan naar buiten dat zijn voorganger, Jambon, toch op de hoogte was. Gisterenavond verspreidde Jambon dan zelf een perstekst. “Jan Jambon blijft erbij dat hij zich van het drama (…) niks herinnert. ... Vandaag is evenwel gebleken dat het voorval destijds door zijn kabinet is behandeld, maar de ware proporties van het voorval zijn hem, noch zijn kabinet, onder de aandacht gebracht.”
Wat mogen we wel en niet concluderen uit dit rapport?
Wat zegt dit rapport nu? Er zijn meerdere interpretaties mogelijk. Een minimale interpretatie is dat het de Slovaakse ereconsul in Mons – een Vlaming - was die contact had met Jambon. Waar, wanneer en wat precies is gezegd, staat niet in dit verslag. Een andere interpretatie is dat de Slovaakse ereconsul in Mons een contact heeft geregeld tussen de Slovaakse ambassadeur en Jambon. Ook daar blijft het gissen wat er precies gezegd is.
"Dit document suggereert dat Jambon persoonlijk op de hoogte gebracht werd, al blijft Jambon dat ontkennen", vertelt Pieterjan De Smedt in "Terzake". "Ik heb het kabinet zonet gehoord en er wordt gezegd dat het vreemd is, dat ze het zich gewoon niet herinneren. Er is daar veel verwarring, veel zenuwachtigheid, veel onduidelijkheid. Maar het houdt de Wetstraat bezig, zorgt voor veel spanning binnen de Vlaamse Regering en binnen het kabinet van Jambon."
Bekijk hier de toelichting van Pieterjan De Smedt in "Terzake" (en lees voort onder de video):
Dit suggereert dat Jambon persoonlijk op de hoogte gebracht werd
Intussen heeft VRT NWS ook contact gehad met de toenmalige Slovaakse ambassadeur, Stanislav Vallo. "Ik heb toen contact gehad met de ministeries van Binnenlandse en Buitenlandse Zaken. Maar met wie ik precies sprak, herinner ik me niet. Ik praat morgen met mijn ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat zal mij zeggen of ik nog verder moet uitweiden over de zaak."
Maar hoe dan ook lijkt het erop dat minister Jambon opnieuw wat uit te leggen heeft. De volgende dagen zal moeten blijken welke interpretatie de juiste is.
LETTERLIJK: dit wordt er in het rapport gezegd
3. Zaak-CHOVANEC.
Gesprekspartner kwam terug op de zaak-Chovanec, waarbij een Slovaakse burger op 27 februari 2018 het leven liet na een politie-interventie op 23 februari 2018 op de luchthaven te Charleroi (UM 2018/0193 van 28 februari 2018). De weduwe van dhr. Josef Chovanec blijft in het ongewisse over de doodsoorzaak van haar man. Ondanks contactname met het ziekenhuis waar haar man is overleden, heeft Mevr. Chovanec nog geen medische info ontvangen, zo zei Ambassadeur Vallo. Gesprekspartner geeft aan dat ook bijkomende info over het onderzoek welkom is, maar begrijpt dat het onderzoek naar de precieze omstandigheden nog wordt gevoerd. In elk geval zou enige medische info of een officiële bevestiging dat het onderzoek lopende is, kunnen helpen om de vrouw enigszins gerust te stellen. Er werd nota genomen van de situatie en benadrukt dat het belangrijk is dat het onderzoek naar deze tragische zaak wordt gevoerd en dat Mevrouw Chovanec wordt bijgestaan door een BE advocaat die zich met de zaak bezighoudt. Ambassadeur Vallo heeft via de Slovaakse ereconsul in Mons contact gehad met Minister van Binnenlandse Zaken Jambon en hem de situatie uitgelegd. Minister Jambon gaf geen verdere informatie over de zaak. Volgens Ambassadeur Vallo is de zaak tamelijk gemediatiseerd in SK. Volgens Ambassadeur Vallo heeft ook Minister van Buitenlandse Zaken Lajcak heeft zich ingelaten met de zaak.