Link tussen Van Eyck en kalligrafie? "Het Lam Gods doet me denken aan mensen die voor hun geloof moesten sterven"

Gent had een feestelijk jaar voor ogen rond Jan van Eyck, met een groots opgezette tentoonstelling dit voorjaar, de opening van een nieuw bezoekerscentrum en allerlei nevenactiviteiten. Covid-19 trok een kruis door heel wat plannen, maar in de Gentse Sint-Baafsabdij opent nu toch een van de intiemere tentoonstellingen, met een op het eerste zicht mischien ongewone link.

De expo "Wollah! Van Eyck was here. Lamb of God" toont werk van enkele Midden-Oosterse kunstenaars die zich lieten inspireren door "De aanbidding van het Lam Gods", het bekendste werk van Van Eyck. Op dat altaarstuk staat de aanbidding van het Lam centraal en dat is een ritueel dat voor moslims wereldwijd nog altijd herkenbaar is.

Volgens Hamza Abu Ayyash is kalligrafie een "manier om met de letters te spelen". Abu Ayyash is een Palestijnse activistische kunstenaar, die sinds begin dit jaar in Gent woont. Hij is een van de kunstenaars die u aan het werk kunt zien in de historische Sint-Baafsabdij.

Voor de expo kiest Abu Ayyash voor kalligraffiti, een mengeling van kalligrafie met graffiti. Het resultaat projecteert hij op het hangende Christusbeeld in de abdij. "Ik gebruik hiervoor citaten van Jezus en die projecteer ik met licht", legt de kunstenaar uit. "Licht en liefde, daar gaat het over in de boodschap van Jezus."

Bekijk hieronder kunstenaar Hamza Abu Ayyash aan het werk:

In het midden van de zaal zit Fatemeh Khezri, een jonge Iraanse kunstenares die dankzij haar vader de wereld van de kalligrafie ontdekt heeft: "Mijn vader beheerst verschillende stijlen van kalligrafie. Hij motiveert me daar heel erg in." 

Khezri is afgestudeerd als architect en woont sinds dit jaar in Gent, samen met haar man. Ze specialiseert zich in hedendaagse stijlen van Perzische kalligrafie. "Het Lam Gods doet me denken aan mensen die voor hun geloof moesten sterven", verklaart zij de link met Van Eyck. "Het doet me ook denken aan de mensen die een symbool geworden zijn voor onze eenheid en ontwaking".

Khezri heeft haar eigen kunststijl verder ontwikkeld door verschillende technieken met elkaar te combineren. Ze performt, maar maakt ook tekeningen, animaties, schilderijen en sculpturen.

Bekijk hieronder een portret van Fatemeh Khezri:

Een echte meester in de Arabische kalligrafie is de 60-jarige Hoessein Kakayi. Zelf is hij geen Arabier maar een Koerd uit Irak, die al meer dan 30 jaar in Gent woont. In de Sint-Baafsabdij toont hij tientallen werken, in zowel Arabische als Perzische stijlen. "Als ik iets moois zie in de religie, of ik lees een gedicht dat mij boeit of raakt, dan maak ik er een kalligrafie van", vertelt Kakayi enthousiast. "Voor mij is kalligrafie een boodschap op een mooie manier op papier zetten". 

Sommige kalligrafen gebruiken kalligrafie om een politieke boodschap te verkondigen, maar dat trekt hem minder aan. Kakayi is een graag geziene gast op gerenommeerde, internationale kalligrafiewedstrijden in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Zijn werk is al tentoongesteld in Irak, België, Nederland en Algerije. Tijdens de expo in Gent geeft hij zijn kennis ook door via workshops.

Bekijk hieronder de ervaren kalligraaf Hoessein Kakayi en z'n werk: