Van Calvo tot oppositiesalvo: de 5 opvallendste passages uit het Kamerdebat over de regeerverklaring

Wat vrijdagochtend, bij het begin van het debat, meteen opviel: de “cleane” klank in de zaal. Waar in het federale parlement doorgaans de decibelmeter flink uitslaat, klonk het debat opvallend rustig.

Wegens corona waren de Kamerleden namelijk uitgeweken naar het Europees Parlement in Brussel. In de grote plenaire zaal zijn 705 zitjes voorzien voor de Europese parlementsleden. Daarvan werden er maar 150 ingenomen door de Kamerleden.

Doordat de Kamerleden nu op een veilige afstand zaten en niet schouder aan schouder, was er veel minder geroezemoes dan gewoonlijk en klonk het debat veel rustiger. Bij aanvang klonk het debat ietwat saai en hadden de Kamerleden wat tijd nodig om op stoom te komen.

Beluister hier de duiding die Wetstraatjournalist Johny Vansevenant vrijdagmiddag gaf in het Radio 1-programma "De wereld vandaag", en lees eronder verder:

Luisterden we los van het geluidsniveau naar de inhoud van het debat, dan viel één ding op: de losse eindjes uit het regeerakkoord riepen veel vragen op bij de verschillende partijen. 

Dat er in het regeerakkoord veel aanzetten worden gegeven, maar er veel ruimte werd gelaten om bepaalde thema’s in te vullen, zint de oppositie niet. Te beginnen bij het minimumpensioen. 

Komt er nu een minimumpensioen van 1.500 euro en is dat bedrag dan bruto of netto? Dat verschillende regeringspartijen er verschillende lezingen op na bleken te houden, veroorzaakte de afgelopen dagen al veel verwarring en vandaag roept het nog altijd veel vragen op.

De oppositiepartijen vragen ook verduidelijking over een mogelijke vermogensbelasting, de kernuitstap en de staatshervorming. Dat hierover geen duidelijke taal wordt gebruikt in het regeerakkoord bleef in het debat vele vragen oproepen.

Misschien wel het meest opvallende: de toespraak van Kristof Calvo. De leider van de Groen-Ecolo-fractie wond er geen doekjes om: “Ik vertel jullie geen geheim dat het niet meteen mijn ultieme ambitie was om hier vandaag te staan.”

Calvo had liever deel uitgemaakt van de regeringsploeg, maar zijn partij besliste om niet hem, maar Petra De Sutter en Tinne Van der Straeten minister te maken. De Mechelaar toonde zich daar gisteren heel ontgoocheld over, maar kon vandaag kennelijk de knop omdraaien.

Bekijk hier naar het begin van het betoog van Calvo en lees eronder verder:

“Elk nadeel heeft zijn voordeel”, citeerde hij de Nederlandse voetballegende Johan Cruijff. Zodoende greep hij de kans om als vanouds, als fractieleider vurig en emotioneel de verdediging op te nemen voor het regeerakkoord dat de groenen met de liberalen, de socialisten en CD&V hebben gesloten.  

Calvo wil niet dat er gesproken wordt over een paars-groene regering. Dat CD&V er ook bij is, is voor Calvo belangrijk. “Dit is een Vivaldi-coalitie, met respect voor alle partijen die er deel van uitmaken, met de inbreng van de christendemocraten. Ik ben blij met die inbreng, want ik denk dat ons land ook een scheut christendemocratie goed kan gebruiken.”

Beluister hier de bewuste quote van Calvo en lees eronder verder:

Dat Calvo weer uit zijn politieke as herrees, leverde hem uitgesproken respect op van zijn politieke antipode, Theo Francken (N-VA). “Dat maakt van u een groot politicus, vind ik persoonlijk, ook al zijn we het de afgelopen jaren vaak oneens geweest.” Na zijn toespraak kreeg Calvo een luid en langdurend applaus.

Ook heel opvallend tijdens het debat: verschillende oppositiepartijen schoten ook met scherp op elkaar. N-VA-fractievoorzitter Peter De Roover haalde zijn verbale munitie boven om zowel naar uiterst-links als -rechts te schieten: naar de PVDA en Vlaams Belang. 

Toen Barbara Pas van Vlaams Belang vanaf het spreekgestoelte er fijntjes aan herinnerde dat de N-VA tijdens de afgelopen legislatuur het communautaire in de ijskast had gestopt, repliceerde De Roover giftig: “Het breekijzer van de Vlamingen is verzwakt door de overwinning van Vlaams Belang” (...) “Het resultaat is dat zo vele tienduizenden Vlaamse stemmen in de nutteloosheid terecht zijn gekomen.” 

Bekijk hier de botsing tussen Barbara Pas en Peter De Roover, en lees verder onder de video:

Andere partijen, zoals cdH, DéFI en onafhankelijke Jean-Marie Dedecker, kwamen pas laat vrijdagavond en -nacht aan het woord. Het was al voorbij middernacht toen cdH-fractieleidster Cathérine Fonck het spreekgestoelte kon betreden.

Intussen hield de kakelverse coalitie duidelijk de rangen gesloten. Premier Alexander De Croo (Open VLD) luisterde naar het debat, maar was spaarzaam met zijn replieken op de kritieken. 

Toen Kamerlid Theo Francken (N-VA) opmerkte dat er in de begrotingstabellen staat dat de strijd tegen sociale en fiscale fraude 2,3 miljard euro deze legislatuur moet opleveren, schoot de premier uit zijn spreekwoordelijke sloffen. (Lees verder onder de video.)

Later werden er echter vanuit N-VA-hoek vragen gesteld bij de uitleg van de premier. Ook wijzen verschillende economen erop dat de lezing van De Croo niet correct zou zijn.

N-VA-Kamerlid Sander Loones stelde dat de premier zich rijk rekent en dat sociale en fiscale fraude niet als een puur structurele inkomst mag worden gezien.

Op de repliek van de premier was het uiteindelijk wachten tot 2.15 uur. De premier ging hierbij in op een aantal veelgehoorde opmerkingen van de oppositie. Hij begon met die rond de zogenoemde bijdrage van de "sterkste schouders". "Waarom zoveel nervositeit?", zei De Croo.

"We hebben de voorbije zes maanden aan de bevolking uitzonderlijke dingen gevraagd. Is het dan onlogisch dat je zou vragen om op zo'n uitzonderlijk moment een uitzonderlijke stap te zetten? Zelfs als liberaal verdedig ik zoiets. Maar natuurlijk moet je zorgen dat je het ondernemerschap niet raakt en de middenklasse niet schaadt".

"We gaan het doen", zei De Croo over de kernuitstap. Het probleem in dat dossier is volgens hem het continue stop and go-beleid van de voorbije jaren. "We doen dat met aandacht voor betaalbaarheid en bevoorradingszekerheid. Ik ga niet aanvaarden dat onze industrie in de problemen komt", zei De Croo. "Men moet stoppen met onzekerheid te zaaien."

De taak van de oppositie is om oppositie te voeren, zei De Croo nog. Maar de verschillen zijn volgens de premier "niet zo groot". Niemand is tegen een verhoging van de pensioenen, iedereen wil ooit uit kernenergie stappen en wil meer mensen aan de slag. "Laten we het conflict niet kunstmatig voeden", aldus De Croo.

Vanmiddag om 15 uur komt de Kamer opnieuw bijeen. Dan krijgen de fracties een laatste repliek. Daarna volgt de vertrouwensstemming.