Zijn cafés echt de motor van de epidemie? De waarheid is dat we het (nog) niet weten

Vanaf vrijdag zullen de cafés in ons land om 23 uur moeten sluiten en geldt er een maximum van 4 personen per tafel. Voor restaurants blijven de regels ongewijzigd. In Brussel moeten cafés zelfs voor een hele maand dicht. Een zeer drastische maatregel, die volgens sommigen meer dan logisch is. Want is het niet zo dat een café een risicovolle plaats is? Veel mensen komen er samen, zitten (soms) dicht op elkaar en praten er wat luider dan normaal.

“Vijfenvijftig procent van de besmette mensen geven aan dat ze op café zijn geweest. Op zich is dat geen één op één relatie, maar het geeft volgens een aantal experten wel een link aan. Met meer alcohol wordt er ook losser met elkaar omgegaan”, was de motivatie van Brussels minister Elke Van den Brandt (Groen) in ‘Terzake’.

Het is na zeven maanden echter nog altijd onduidelijk waar we besmet geraken. “Bij verschillende besmettingen waren cafés vermoedelijk de bron”, bevestigt Joris Moonens, woordvoerder bij het Agentschap Zorg en Gezondheid dat het contactonderzoek van besmette mensen in Vlaanderen opvolgt en momenteel de beschikbare gegevens analyseert. “Cafés duiken dus regelmatig op in het contactonderzoek, maar niet meer dan andere ontmoetingsplekken zoals de werkvloer of sportclubs.” Vaak is niet te achterhalen waar iemand besmet is geraakt, of via wie, besluit hij.

Dan maar in Nederland gaan kijken? Bij onze noorderburen beschikt het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) wel al over cijfers. Daaruit blijkt dat vanaf 6 juli slechts 4,4 procent van de infecties in de horeca is begonnen tegenover liefst 54,8 procent thuis. 

Ook viroloog Steven Van Gucht gaf al aan dat de grootste besmettingsbron het eigen gezin is. “De grote meerderheid van de besmettingen gebeurt in de familiale context: iemand brengt het in huis, waarna het zich verspreidt.” Ook Zuid-Koreaanse onderzoekers ontdekten dat besmettingen met het coronavirus vaker binnen het eigen gezin gebeuren dan daarbuiten.

Volgens viroloog Marc Van Ranst zit het probleem toch voor een deel bij de cafés. “Als je dat mensen vraagt waar ze de besmetting hebben opgelopen, zeggen er wel wat dat ze op café geweest zijn.” “Maar de mate waarin we dat (waar precies mensen besmet worden) weten is nog altijd ondermaats”, nuanceerde Van Ranst ook in ‘De Afspraak' op Canvas.

“Het is bijzonder oneerlijk tegenover een aantal cafés die dat wel goed doen”, aldus de viroloog nog. “Er zijn voorbeelden in het buitenland waar er echt haarden zijn. Buiten gaat er niet veel gebeuren, maar wanneer mensen binnen gaan, heb je een probleem. Daar heeft iedereen veel schrik van. Het is belangrijk dat ventilatie efficiënt gebeurt.” “Behalve een maatregel is het ook een signaal", zei Van Ranst nog over de ingrijpende maatregelen voor cafés.

Lees ook:

Horecagoeroe Frédéric Nicolay (51): “Discriminatie. Wie geld heeft voor restaurant, kan nog uitgaan” (+)

Econoom hard voor hard getroffen horeca: “Alle cafés zomaar steun geven heeft geen zin. Helft was al verlieslatend” (+)

Biostatistici waarschuwen: “Volgende maand mag er nog niet versoepeld worden” (+)

Nu toch strenge maatregelen in Brussel: “Virologen die hiervoor opriepen werden weggezet als paniekzaaiers” (+)