Happy birthday Cardi B! Cardi wie? Hoe een extravagante stripper uit The Bronx een gevierde rapster en feministe werd
De Amerikaanse rapster Cardi B is jarig: ze wordt vandaag 28 jaar. Vijf jaar geleden was ze nog een van de zovele realitysterretjes in de VS, nu is ze wereldwijd een van dé artiesten van het moment. Haar recente single “WAP”, of voluit “wet ass pussy”: daar heeft u mogelijk al van gehoord. Maar er is meer: Cardi B timmert al sinds haar tienerjaren aan een muzikale carrière. In haar steile opmars spelen sociale media en een compromisloze houding een doorslaggevende rol. Wat maakt Cardi B zo succesvol? En is ze met haar openhartige en expliciete nummers een moderne feministe?
Had u tot voor kort nog nooit van de Amerikaanse rapster Cardi B gehoord? Dan hebben de 3 letters “WAP” daar misschien verandering in gebracht.
Het nummer, waarin de rapster samen met collega Megan Thee Stallion uitgebreid haar “wet ass pussy” en seksuele verlangens bezingt, in een videoclip met veel naakt, seksuele toespelingen en suggestieve dansbewegingen: het gaat allesbehalve onopgemerkt voorbij. “Pure porno”, volgens de ene. “Feminisme”, vindt de andere. Oordeel vooral zelf.
Bekijk hier de veelbesproken videoclip van "WAP":
Het brein achter dit nummer heet dus Cardi B. De rapster wordt op 11 oktober 1992 als Belcalis Marlenis Almánzar geboren in New York. Ze groeit op in de wijk The Bronx, maar haar roots liggen in de Caraïben. Haar moeder is afkomstig uit de eilandenstaat Trinidad en Tobago, en haar vader is geboren in de Dominicaanse Republiek. Haar artiestennaam Cardi B is een knipoog naar het Cubaanse rummerk Bacardi.
De tienerjaren van Cardi B spelen zich af in de Renaissance High School for Musical Theater & Technology, maar ook in een straatbende, “the Bloods”. Wanneer ze haar studentenjob in de horeca verliest, gaat Cardi B noodgedwongen aan de slag als stripper, wat ze verzwijgt voor haar familie. Maar nu is de rapster trots op die beslissing, omdat ze zo financieel onafhankelijk kon worden, en een punt kon zetten achter haar toenmalige gewelddadige relatie. “Het heeft me gered van veel dingen”, zegt ze daarover.
Een job als stripper heeft me destijds gered van véél dingen.
De wereld maakt kennis met Cardi B als jonge twintiger via filmpjes op sociale media Vine en Instagram. In 2015 is ze te zien in het programma “Love & Hip Hop: New York”, een realityreeks die mensen volgt met muzikale dromen. Ook Cardi B’s relatie met haar verloofde in de gevangenis krijgt dan veel aandacht. Eind 2016 stapt ze uit het programma en brengt ze een eerste mixtape uit, “Gangsta Bitch Music, Vol. 1.”. Begin 2017 volgt deel 2, en versiert ze een platencontract.
Midden 2017 haalt Cardi B met haar eerste single “Bodak Yellow” meteen de nummer 1 in de Billboard 100. Een opmerkelijk debuut, want ze is de eerste vrouwelijke rapper in 20 jaar die met een solonummer de hoogste plek bereikt, na Lauryn Hill. Op privévlak gaat het Cardi B minder voor de wind. Na enkele turbulente relaties is ze 2 jaar getrouwd geweest met rapper Offset, maar het koppel heeft recent de scheiding aangevraagd. Ze hebben een dochter van 2 jaar, Kulture. (lees voort onder de videoclip van "Bodak Yellow")
Begin 2018 duikt Cardi B op in Bruno Mars’ single “Finesse”: een slimme zet om een breed publiek te bereiken. Niet veel later brengt ze haar debuutplaat “Invasion of Privacy” uit, die bakken lof krijgt van pers en publiek. Het album haalt meteen de nummer 1 in de Amerikaanse hitlijsten, en Cardi B wint een prestigieuze Grammy Award. Ze is de eerste vrouwelijke rapper ooit die als soloartiest die prijs voor “beste rapalbum” wint. “Ik zou niet kunnen rappen over de onderwerpen waarover ik het heb, als ik niet in The Bronx was opgegroeid”, vindt ze zelf. (lees voort onder de videoclip van "Finesse")
Nee, Cardi B is niet de beste rapster van allemaal, en dat weet ze zelf ook.
Is Cardi B dan zo vernieuwend? “Nee, ze is absoluut niet de beste rapper in the game, en dat weet ze maar al te goed”, zegt MNM-dj Anushka Melkonian, die het hiphop- en R&B-programma “Juice” en de bijhorende urbanhitlijst presenteert.
"Rap is een lyrisch muziekgenre, met veel metaforen en dubbele lagen in een bepaalde flow. Het is geen geheim dat Cardi B voor haar teksten ghostwriters inhuurt. Haar succesalbum “Invasion of privacy” heeft ze grotendeels niet zelf geschreven, en ook niet geproducet. Maar ze zegt ook eerlijk dat het niet haar doel is om de beste te zijn. Ze brengt eerlijke en catchy muziek over persoonlijke thema’s zoals bedrogen worden, en streven naar seks en geld. Sexy muziek over herkenbare onderwerpen: het is de perfecte mix om het goed te doen.”
Veel online volgers, dus veel invloed
Time Magazine zet haar in 2018 in de lijst van 100 meest invloedrijke figuren. Forbes noemt haar een van de meest invloedrijke vrouwelijke rappers aller tijden. Tientallen muziekprijzen en miljoenen streams op Spotify later is Cardi B de enige vrouwelijke rapper met 4 nummer 1-noteringen in de Amerikaanse hitlijsten op haar naam.
“Ze was al razend populair op sociale media voor ze haar eerste muziek uitbracht. Het publiek heeft haar leren kennen als een vrouw met pit, passie en een grote mond. Iemand zonder filter, die zegt wat ze denkt, en zichzelf goed verkoopt. En Cardi B is een selfmade woman, als je ziet dat ze vroeger stripte om te overleven. Tegelijk blijft ze zichzelf: ze post vaak Instagramstories zonder uitbundige kapsels, make-up of designerkledij. Die eerlijkheid spreekt mensen aan”, zegt Melkonian.
Eigenzinnig feminisme
Sinds ik mannen ben beginnen gebruiken, voel ik me zo veel beter over mezelf.
Cardi B noemt zichzelf naast artieste ook feministe. “Sinds ik mannen ben beginnen gebruiken, voel ik me zo veel beter over mezelf. Ik voel me zo machtig, verdomme”: het is maar een van haar controversiële uitspraken. Ze heeft zich ook laten horen in de #MeToo-affaire, want de rapster kreeg al met intimidatie en aanranding te maken. Cardi B is – op zijn zachtst gezegd - ook expliciet in haar uiterlijk: ze pronkt in opvallende outfits met haar vrouwelijke vormen. Ze steekt niet onder stoelen of banken dat plastische chirurgie de natuur een handje heeft geholpen.
“Ik doe met mijn lichaam wat ik wil: dat is de boodschap van Cardi B. Zowel in haar uiterlijk, als in haar songteksten en videoclips”, zegt Sofie Van Bauwel, professor media en gender aan de UGent. “Zeker in de Latinocultuur is plastische chirurgie een stuk minder taboe. Het wordt soms zelfs een schoonheidsideaal op zich, of een statussymbool.”
Kan je Cardi B dan een moderne feministe noemen? “Ze definieert zichzelf zo, maar haar teksten en de beelden die ze gebruikt: die kan je van twee kanten bekijken. In haar clips toont Cardi B veel naakt, en een vleugje seks is nooit ver weg. Je kan daarin de objectivering en seksualisering van de vrouw zien. Die beeldvorming lijkt op het eerste gezicht misschien niet echt bevrijdend, maar veel jongeren zien daarin het tegenovergestelde. Als jonge vrouw ben je vrij om te beslissen wat je doet met je lichaam. En wil je dat halfnaakt laten zien: dat is oké, als je dat zelf beslist. Dat is wat we “agency” noemen: als vrouw de touwtjes zelf in handen hebben om te doen wat je wil”, legt Van Bauwel uit.
Cardi B's expliciete videoclips, met veel naakt en seks, lijken misschien niet bevrijdend, maar jongeren zien dat wél zo.
"Expliciet, maar niet vernieuwend"
“Of die videoclip van “WAP” mooi of smaakvol is: dat is een andere zaak. De controverse daarrond schuilt vooral in de combinatie van expliciete teksten met de manier waarop ze die in beeld brengt. Want het woord “bitches” in een songtekst, of halfnaakte dansende vrouwen in een clip: daar kijkt niemand nog van op. De aanpak van Cardi B is natuurlijk interessant: ze valt op en er wordt over haar gesproken”, zegt Van Bauwel.
“Bij MNM-luisteraars is er weinig controverse over “WAP”, al draaien we het nummer alleen tijdens hitlijsten of in het hiphop-programma MNM Juice”, aldus MNM-dj Anushka Melkonian. “Een luisteraar heeft wel eens via onze app gemeld dat het een expliciet nummer is, maar dat is eigenlijk niets nieuws. Neem nu rapster Lil' Kim: haar nummers zijn één voor één supervulgair, en ze draait ook al een tijdje mee. En mannen rappen aan de lopende band over vulgaire dingen en daar kraait geen haan naar. Maar seks verkoopt, en daar speelt Cardi B op in.”
Mannen rappen aan de lopende band over vulgaire dingen. En Cardi B weet goed dat seks verkoopt.
Ondanks expliciete videoclips wordt de feministische boodschap van Cardi B volgens professor Van Bauwel zeker gehoord en opgepikt. “Als celebrity en influencer heeft ze een groot bereik, zeker bij jongeren. Wat ze zegt, slaat aan. Zelf als vrouw je grenzen bepalen, weten wat je op seksueel vlak leuk vindt en wat niet, open zijn over de manier waarop je plezier wil beleven: dat is een belangrijke boodschap in het moderne feminisme."
Dat basisidee wordt ook door andere vrouwelijke artiesten opgepikt. Het hoeft niet te verbazen dat bijvoorbeeld Lena Dunham (schrijfster en actrice, bekend van de HBO-serie “Girls”, over 4 jonge vrouwen in New York, red.) de clip van “WAP” uitgebreid heeft bejubeld op sociale media.
“Veel jonge vrouwen vinden het feminismeverhaal van Cardi B op een bepaalde manier verlossend, ook al brengt ze het nogal expliciet. Wat op zich niet vernieuwend is, maar we moeten er zeker oog voor hebben en dit serieus nemen. Want baas zijn over je eigen lichaam: dat is een onderdeel van de feministische strijd. “Het is niet aan mannen om te zeggen wat vrouwen moeten doen of laten”, dat idee draagt Cardi B zeker uit. Female empowerment: oprecht luisteren naar vrouwen en hen serieus nemen, daar draait het in se ook om”, besluit professor Van Bauwel.
