Coronacijfers pieken tot recordniveaus: dit zijn de belangrijkste conclusies

Elke dag komen er nu gemiddeld 5.421 nieuwe besmettingen bij, met een uitschieter van bijna 7.500 vorige week vrijdag. Ook het cijfer van afgelopen maandag zal uiteindelijk allicht daarrond of zelfs nog hoger uitkomen. Wetenschappelijk instituut Sciensano had maandag al gewaarschuwd dat we op deze manier deze week nog aan 10.000 nieuwe gevallen per dag zullen komen. 

De verdubbelingstijd van de verspreiding van het virus ligt nu op een week, met vandaag een dagelijkse stijging van 101 procent tegenover een week geleden: van 2.695 naar 5.421. In de eerste golf kenden we veel langere verdubbelingstijden, maar dat komt vooral omdat er toen te weinig getest werd en lang niet alle gevallen werden opgespoord.

Het argument dat er meer gevallen opduiken omdat er gewoon meer getest wordt, kan trouwens al even in de prullenbak. Dat blijkt uit de zogenaamde positiviteitsratio, het aantal positieve testen op het totale aantal staalafnames. Dat cijfer stijgt al weken, en zit nationaal nu rond de 13 procent, terwijl de WHO-drempel op 5 procent ligt. 

Voor Brussel en Luik is de ratio helemaal dramatisch: daar is nu bijna één op vijf testen positief. Opvallend, Brussel en de Waalse provincies laten consequent een veel hogere waarde optekenen dan de Vlaamse provincies. 

Let wel: de positiviteitsratio piekte in België op bijna 40 procent einde maart, omdat er toen nog veel en veel minder werd getest dan nu, en enkel de mensen met zware symptomen getest konden worden. Gemiddeld werden er toen amper een kleine 4.000 stalen per dag afgenomen

Dat verschil tussen Vlaanderen enerzijds en Brussel en Wallonië anderzijds uit zich ook in het aantal besmettingen afgezet tegen het inwoneraantal. Dat gaat van 60 per dag in Henegouwen en Luxemburg tot 83 per dag in Luik, en schommelt in Vlaanderen tussen de 17 per dag in Limburg tot 40 per dag in Vlaams-Brabant.

Op onderstaande grafiek is goed te zien hoe het coronavirus zich sinds de zomer steeds verder naar de oudere leeftijdscategorieën heeft verspreid. In de eerste golf lag het aantal besmettingen vooral hoog bij ouderen, en laag bij jongeren, te zien aan de donkere kleuren onderaan, en lichte kleuren bovenaan. 

In de zomermaanden daalde het aantal besmettingen bij alle categorieën (de lichte kleuren in het midden), daarna namen de cijfers vooral toe bij de 20-tot-39-jarigen en klonk het dat de ouderen gespaard bleven. Maar stelselmatig kleuren ook de oudere leeftijdsgroepen steeds roder, wat zich ook vertaalt in de stijgende ziekenhuiscijfers. 

Ook in die ziekenhuizen, een veel stabielere parameter, wordt de verdubbelingstijd steeds korter, zegt ook epidemioloog Pierre Van Damme (UAntwerpen). Daar worden nu elke dag bijna 170 nieuwe patiënten opgenomen, een stijging met 87 procent tegenover een week geleden. Toen waren het er nog 91 per dag. 

Qua verdubbelingstijd komt dat neer op ongeveer acht dagen, een tijdsspanne die steeds korter wordt, maar op dit moment nog niet op hetzelfde dramatische niveau als tijdens de eerste golf zit. Eind maart steeg het aantal dagelijkse opnames bijvoorbeeld van 182 per dag naar 453 per dag een week later, wat neerkomt op een verdubbelingstijd van ongeveer vijf dagen.

Een verdere verslechtering naar zo’n korte verdubbelingstijd moeten we nu absoluut vermijden, aldus Van Damme vanmiddag in VTM Nieuws. “We zien die verdubbelingstijd evolueren van dertien dagen, naar tien dagen, richting een week. Dat toont dat het effectief heel hard en snel kan gaan. Dat zet enorm veel druk op de huisartsen en op de ziekenhuizen en intensieve zorgen. En dat is nu net wat we niet hadden willen zien gebeuren.”

In heel het land zijn de ziekenhuizen intussen opgeschaald naar fase 1A, waarbij niet langer 15 procent van de bedden op intensieve zorg is voorbehouden voor coronapatiënten, maar 25 procent. In een aantal ziekenhuizen is zelfs fase 1B (de helft voorbehouden bedden) of fase 2A (een aparte corona-afdeling) van kracht.