‘‘Pleasen’ is een vorm van liegen: daaronder schuilt vaak een laag zelfbeeld.’ Relatie-experte Rika Ponnet beantwoordt uw vragen
Vrouwen doen nog steeds vaak veel meer in het huishouden dan mannen, ook als ze voltijds werken. Hoe erg is het gesteld met de huishoudkloof? En wat kan u zelf doen om de kloof te dichten? Relatie-expert Rika Ponnet beantwoordde uw vragen.
Live
Einde
Deze livechat is beëindigd. U kan alle vragen, getuigenissen en antwoorden hieronder rustig herlezen.
Meer weten? Lees alles over de rolverdeling in het huishouden in onze reeks 'Het huishoudduel'.
Wie doet bij u het meeste in het huishouden? Doe nu de huishoudtest.
Nog enkele tips om af te ronden
We sluiten deze livechat af. Veel dank aan alle lezers voor de boeiende vragen en getuigenissen. We danken uiteraard ook relatie-experte Rika Ponnet voor de uitgebreide antwoorden.
Om af te ronden geeft Rika Ponnet graag nog onderstaande tips mee:
Alle verandering is moeilijk. Weet dat de weg van de geleidelijkheid meestal de enig mogelijke is. Voor wie wat meer bij het onderwerp wil stil staan, hier een paar handvaten. Ze zijn bedoeld voor vrouwen én mannen.
Val niet in de kuil die zelfzorg heet
Goed voor jezelf zorgen is zo een dooddoener vandaag. De me-time als het zoveelste punt op je to-do-lijst lijkt me geen goed idee. Kort je to-do-lijst in door er wekelijks 1 activiteit, hoe klein ook, af te halen. Die te delegeren, over te laten aan een ander of gewoonweg te schrappen.
Herken patronen en probeer te vermijden dat het wetmatigheden worden
Heel vaak is het van bij aanvang om doen. Weet als je start in een relatie dat de patronen die je dan installeert, voor ‘altijd’ zijn en vooral nadien moeilijk onderhandelbaar zijn. Heel vaak hangt zo een patroon ook samen met wie jij bent, de rol die je graag opneemt in een relatie, waar je veilig, goed, gewaardeerd door voelt. Hold your horses is dus echt wel de stelregel. Maar ook: kom uit je kot. Een onevenwicht tussen aanleunen en tussen geven, je betaalt er relationeel altijd een prijs voor. Parentificatie (je wordt de ouder van je partner) en infantilisering (je wordt het kind het van je partner) zijn geen aantrekkelijke posities. Ze zijn dodelijk voor de intimiteit en ook voor je seksleven.
Van waakhond naar gezinshond
Controleer je controlegedrag als je veel doet en geeft in de thuiscontext. Stop met gatekeeping. Een ander kan niet wat jij kan, maar het kan toch goed genoeg zijn. Je perfectionisme doet je vaak de das om, maakt jou, maar ook je gezinsleden ongelukkig. In deze kunnen vrouwen zeker leren van mannen. Ja, hij doet het anders, maar hé, het werkt blijkbaar ook. Besef ook dat een teveel aan controle ervoor zorgt dat je vaak vervreemding ervaart. Kijk echt samen naar The Masked Singer. Denk ondertussen niet aan de was die nog uitgenomen moet worden.
Martelaarschap kent geen winst
Het in stilte lijden, de andere zal wel zien dat ik niet gelukkig ben, het werkt voor geen meter. Voor eens en altijd: maak komaf met de mythe dat de ander voelt wat jij voelt. Spreek. Wat wil je graag anders? Maar vooral: hoe kan de ander je gelukkig maken, wat kan herverdeelt worden. Het start met de bereidheid om er een gesprek over te hebben.
Blijf zitten
Niets doen, de dingen op hun beloop laten, soms zorgt dit er effectief voor dat het opgelost geraakt of jouw interventie toch niet nodig was.
Het onzichtbare zichtbaar maken
De eerste horde is vaak een vraag om erkenning om voor wat je doet. Maak samen een weekschema van alles wat je die week deed, professioneel, huishoudelijk, de emotionele arbeid (verjaardagen niet vergeten cadeautjes kopen, kaartjes schrijven), vrije tijd…en leg jullie tijdsbestedingen naast elkaar. Een eyeopener in veel geval. Het maakt onzichtbare dingen, zichtbaar. Uit dankbaarheid voor wat de ander wel doet.
Ken jezelf
Als hij/zij maar gelukkig is, is een goede basis voor frustraties op termijn. Waarom voel je een behoefte om taken op te nemen? Waarom vertoon je pleasend gedrag? Is dit jouw manier van relateren?
Focus op wat je kan veranderen
Dat is in eerste instantie je eigen gedrag. Handel authentiek: laat je ja een ja zijn, je neen een neen. Niet ja, maar en niet nee, toch. Deze stelregel helpt je trouwens binnen elke relatie, ook op het werk.
Sluit vrede met schuldgevoelens
Schuldgevoelens zijn niet het kompas.
Herken de kostprijs
Zelfopoffering, geven, geven, geven, zorgt voor een leeg gevoel, voor uitputting. Luister naar wat je lichaam je vertelt en oefen dit met microbeslissingen. Koffie drinken met de vriendin en kant-en-klaar-pannenkoeken, of toch maar zelf die pannenkoeken bakken? Mijn ma bezoeken of een fietstochtje omdat de zon schijnt? Kies eens wat vaker het antwoord dat je lichaam je aangeeft. De ja/nee waarvan je lichter, wat vrolijker wordt.
Onderhandel
Besef dat als er geen onderhandeling mogelijk is, er naar alle waarschijnlijkheid een soort van machtsstrijd in je relatie woedt. Durf te kijken naar onderliggende frustraties, niet ingevulde behoeftes die gaan over erkenning, verbinding, autonomie.
‘Delegeer geen taken, geef ze uit handen’
Op welke manier heeft het tweeverdienersmodel ervoor gezorgd dat we als gezin in een ratrace beland zijn? - Anoniem (vrouw, 36)
Niet het tweeverdienersmodel heeft voor de ratrace gezorgd, wel het feit dat het rollenmodel én het tweeverdienersmodel op vrouwen van toepassing is. Heel veel vrouwen werken vandaag en proberen daarnaast het huishouden te beredderen zoals vrouwen dat 50 jaar geleden deden. Met alle gevolgen vandien.
Vrouwen hebben er meer dan mannen taken bij gekregen. Mannen participeren vandaag vaker in de zorg voor kinderen, maar het aantal uren dat ze besteden aan zichzelf, aan eigen, vrije tijd, ligt nog altijd aanzienlijk hoger dan bij vrouwen.
Toch lijkt het me opnieuw geen fijne manier om het mannen duidelijk te maken dat het zo voor vrouwen slecht werkt. Ik kan naar mannen toe alleen maar de boodschap uitzenden: participeren in het huishouden, daarin gelijkwaardig je verantwoordelijkheid echt opnemen, je kan je niet voorstellen hoeveel krediet je hiermee opbouwt bij je partner. Je wil je partner graag gelukkig zien? Ga hierover echt in gesprek. Durf nieuwe compromissen te sluiten.
En naar vrouwen: delegeer geen taken, geef ze uit handen. Doe aan zelfonderzoek naar de dieperliggende motieven bij grenzeloos geven, het uitspreken van behoeftes is niet zagen.
‘Schuldgevoel is een lelijk beest’
Waarom voel ik me als moeder toch steeds zo schuldig: ik doe niet genoeg voor de kinderen, ik doe niet genoeg in het huishouden, ik doe niet genoeg op het werk, ik ben niet genoeg 'vrouw van'...
Mijn man lijkt daar zo bitter weinig last van te hebben. Integendeel, hij neemt het mij kwalijk dat ik ambitieus ben op het werk, dat ik welgeteld anderhalf uur per week mijn hobby (na 8 jaar niets) doe. - Sophie (vrouw, 36)
Schuldgevoel is een lelijk beest, een heel lelijk beest. Schuldgevoelens ontstaan daar waar we in conflict komen met onze eigen overtuigingen: we doen dan dingen die niet stroken met ons zelfbeeld, de verwachtingen die we koesteren van onszelf.
Vaak zegt dit schuldgevoel veel over de relatie die we hebben met onszelf. Hoe accepterend zijn we voor onszelf, hoe graag zien we onszelf, waar leggen we de lat voor onszelf? Wie opgevoed wordt met weinig waardering, met veel boodschappen dat je in het leven flink moet zijn, je best moet doen, plichten en verantwoordelijkheid belangrijk zijn, je moet luisteren… internaliseert die gedachten en is vaak heel oordelend naar zichzelf op latere, volwassen leeftijd.
Het is met schuldgevoel zoals met twijfel: omarm het als deel van wie jij bent, zonder meer. Besef dat je schuldgevoel je niets vertelt over het feit dat je niet goed bezig zou zijn als moeder, maar alles over het drukkende normenkader dat je van thuis uit, vanuit de maatschappij opgelegd krijgt.
Ik geef vaak als stelregel: je voelt je schuldig omdat de boterhammendoos saai is? Je iets niet gedaan hebt waarvan je vond dat je dat wel had moeten doen? Er had moeten zijn? Denk dan het volgende: weet mijn kind, mijn partner dat binnen een paar maanden, binnen een paar jaar nog? Reikt het absoluut niet zo ver? Gewoon laten varen.
‘Reken andere moeders niet af op hun keuze’
Ik las het verhaal van Annelies. Is dit voorbeeld niet bij de haren gegrepen? Ik ben 61 en bijna met pensioen. Dit zag ik zelfs de voorbije 40 jaren niet meer rondom mij. Komaan, dat is een uitzondering. Het was in mijn omgeving: wie het eerst thuis is, begint. Met de nodige discussies, maar wij vrouwen moeten wel eerlijk blijven en niet het slachtoffer uithangen. Als je toelaat dat je man de hele dag spelletjes speelt terwijl jij poetst...
Het is ook een kwestie van territorium afgeven, de ander mag het wel doen op zijn manier. Ik zie nu veel jonge koppels die dat goed regelen, maar ook vrouwen die ineens ‘madame confituur’ willen zijn in een perfect huis zoals hun niet werkende overgrootmoeders. En bij wie mannen niets goeds kunnen doen en die genieten van hun geklaag en macht die ze zo hebben. Het is ook een kwestie van keuzes maken en je lat soms wat lager leggen en met je rug naar de rommel gaan zitten. En naar de opruimgoeroes. Wél orde in je hoofd, midden in de chaos! - Anoniem (vrouw, 61)
Klopt allemaal, maar wat een verantwoordelijkheid wordt alweer op deze manier louter bij vrouwen, op het individuele niveau gelegd. Als jonge vrouwen madame confituur of cupcake worden, dan heeft dat heel vaak te maken met gefnuikte ambities. Vrouwen studeren, veel meer dan mannen, lang en succesvol af. Hun carrières nemen meestal een betere start, het gaat de mist in op het moment dat er kinderen komen.
Heel vaak nemen vrouwen op voorhand een stap terug, uit angst voor al die doemverhalen die ook in media opduiken. De combinatie lukt niet, het is geen leven... Ze gaan deeltijds werken, maar hun ambities sluimeren én worden dan uitgewerkt in een vorm van perfectionistisch ouderschap. Als we onze carrière hebben opgegeven, hoe goed moet ons gezin dan wel niet draaien, hoe succesvol wij als moeder, hoe succesvol onze kinderen? Het voegt alleen maar toe aan de bestaande druk en zorgt ervoor dat wie start als ouder, nog meer het gevoel heeft dat die dingen niet te combineren vallen.
De boodschap is: het is wel te combineren. Laat je helpen waar mogelijk, weet dat de moeilijke periode maar voor even is. Maar ook: wil je graag voor je gezin gaan, prima, perfect. Maar reken andere moeders dan niet af op hun keuze. Kunnen we misschien allemaal als vrouw wat minder streng zijn voor onszelf én voor de vrouwen in ons leven.
‘Corona zal ongelijkheid alleen maar doen toenemen’
Door de coronamaatregelen zijn we allemaal verplicht om volledig terug te plooien op ons gezin. Onze persoonlijke draagkracht hangt af van de draagkracht van de personen en systemen rondom ons. Veel leuke oplaadmomentjes voor ouders én kinderen vallen weg, vele belangrijke steunfiguren en systemen vallen grotendeels weg (opvang door grootouders, vele poetshulpen zijn ziek, we kunnen nauwelijks nog fysiek afspreken met vrienden).
De aversie voor digitale communicatie i.p.v. fysiek contact groeit. De druk op huishoudens zal veel groter worden en ook gevoelens van parentale burn-out zullen toenemen. Hoe kunnen we de veerkracht van onszelf, onze partner en onze kinderen doen toenemen in de komende weken? (Zeuren over oneerlijke rolverdeling lijkt me nu niet het beste idee.) - Annabel (vrouw, 37)
Ik vind het spijtig dat over dit onderwerp praten direct zou worden weggezet als ‘zeuren’. Eigenlijk willen nogal wat mannen het zo het liefst: laat ze onderling wat zeuren over hun to do-lijst, ze zullen het uiteindelijk wel doen.
We kunnen er niet omheen dat tot op vandaag die gelijkwaardigheid, die verdeling er niet is. Elk tijdsbestedingsonderzoek toont dat overduidelijk aan. Corona zal die ongelijkheid alleen maar doen toenemen én vooral bij veel vrouwen een vorm van geefuitputting teweegbrengen. Eens zeuren lijkt me dan ook terecht, al zet het inderdaad weinig zoden aan de dijk.
‘Mijn scheiding biedt ademruimte’
Dit is geen vraag, eerder een vaststelling. Ik ben vorig jaar gescheiden, heb vier kinderen en heb steeds in een leidinggevende functie gewerkt. De week dat de kinderen bij mij verblijven, is best wel zwaar en dan beperk ik mijn werkuren (ik werk 9/10den). De week zonder kinderen kan ik hard doorwerken, ook 's avonds, ongegeneerd een opleiding volgen, mijn eigen ambities realiseren.
Ik heb mezelf teruggevonden. Omdat de gezins-‘last’ (maar ik vind dit een afschuwelijk woord) nu echt wel 50-50 verdeeld is, ondanks een scheiding die uiteraard zeer pijnlijk is en blijft, in de eerste plaats voor de kinderen. Het is cynisch, maar de scheiding biedt tegelijk ook ademruimte. - Anoniem (vrouw, 46)
Dit is een heel herkenbaar verhaal. Jij krijgt door de gelijke verdeling van huishouden/ouderschap/werk het gevoel dat er een beter evenwicht is. En het gekke is dat ik van de kant van veel mannen na een scheiding iets gelijkaardigs hoor. Niet dat ze blij zijn met de klussen die er bij gekomen zijn, wel dat ze dankbaar zijn voor de veel nauwere band die ze zo ontwikkeld hebben voor hun kinderen, ook het gevoel dat zelfzorg, je plan trekken, je een soort van autonomiegevoel geven dat ze voorheen niet kenden.
Het zegt ook iets over de essentie van dit verhaal: tot op vandaag slagen we er niet in om mannen ten volle die taken te doen opnemen. Mannen verzetten zich. Dat heeft te maken met het feit dat je mensen niet motiveert door dingen voor te stellen als een saaie klus zonder meer. De winst van zelfzorg, zorg voor anderen is nochtans immens. Primaire zorg in een gezin, voor kinderen, versterkt je band, zet je dichter bij het leven, maakt je bewuster en zorgt er vaak ook voor dat je beter voor jezelf zorgt.
Het huishouden doen, je inzetten voor je gezin, het zorgt voor een veel groter gevoel van betrokkenheid, erbij horen, verbondenheid… Dingen die mannen tot op vandaag vaak missen in hun thuiscontext.
Een bom onder je huwelijk
Dat - ondanks het feit dat we allebei een fulltime job hebben - het grootste deel van het huishouden bij mij terechtkomt, vind ik aanvaardbaar, maar ik heb moeite met de vanzelfsprekendheid waarmee de organisatie van het huishouden bij mij wordt gelegd. Als ik iets vraag, gebeurt het wel, maar het wordt nooit spontaan gedaan. Hoe kunnen we hier meer evenwicht in vinden? - Lies (vrouw, 39)
Zoals ik al zei: niet de concrete verdeling, wel de gevoelde waardering, het respect is belangrijk. Zwijgend alles doen en blijven doen, het brandt je volledig op en legt een bom onder veel huwelijken.
Durf uiting te geven aan wat je niet leuk vindt, aan wat te veel is, aan de waardering die je mist. En dat spontane: pijnlijk, maar dit zal maar komen als er regelmatig iets niet spontaan is gebeurd, maar daar wel waardering voor werd geuit. Vraag je iets en wordt het gedaan, bevestig dit dan ook op een constructieve manier.
Mannen voelen zich vaak een ‘duts’
Mijn vrouw en ik werken evenveel. We doen dezelfde functie in dezelfde sector. Toch doe ik als man het grootste deel in het dagelijkse huishouden. Ook de zorg van de kinderen komt grotendeels op mijn schouders terecht. Ook wij hebben daar dikwijls discussies over. Dit gaat helemaal tegen de tendens die jullie omschrijven. Ik begin mij al een ‘duts’ te voelen. Of heb je nog ervaringen met dergelijke situaties? - Anoniem (man, 30)
Ook dit is vaak een probleem. Als mannen het grootste deel van het huishouden doen, hebben ze het gevoel ‘belachelijk’ te zijn, een sloef of duts, ruggengraatloos. Ik vind dat oprecht spijtig. Zoals ik eerder aanhaalde: in de zorg voor huishouden en kinderen zit iets bijzonder waardevols. Er spreekt liefde, betrokkenheid en zorgzaamheid uit, aandacht voor jullie ‘wij-verhaal’, inzet… Waarom kunnen we dat niet valideren?
Ook hier gaat het opnieuw over een gebrek aan waardering voor wat je doet, investeert, niet noodzakelijk over het feit dat je die taken opneemt. Die waardering, dat respect vragen, lijkt me wel belangrijk, ook naar je kinderen toe. Dankbaarheid leren uiten lijkt mij een bijzondere belangrijke opvoedingstaak.
‘Wat is er mis met een stereotiepe rolverdeling?’
Ik werk als expat en ben acht maanden per jaar niet thuis. Dan hebben mijn vrouw en ik een latrelatie. Zij zorgt thuis voor onze kinderen en combineert dat met een gezinsvriendelijke job: onthaalmoeder. Dat was haar droomjob en die hebben we samen kunnen waarmaken. Als ik thuis ben, doe ik mijn deel van het werk. Ik let er specifiek op, want ik wil een moderne man zijn. Ja, mijn werk is vaak in de tuin, aan de auto of in de verbouwingen. Dat werk laat ze voor me liggen als ik weg ben. Dat is de afspraak.
Ik sta wel op voor de kinderen, doe boodschappen, kook, help met de (af)was etc. Maar slechts vier maanden per jaar. Die andere acht maanden doe ik - heel letterlijk - niets in het huishouden. Wij vinden deze ongewone, genderstereotiepe verdeling fijn. Waarom lijken zoveel deskundigen tegenwoordig te vinden dat dat niet meer mag? Waarom moet de maatschappij ons per se een schuldgevoel aanpraten? - Lucas (man, 31)
Ik denk oprecht niet dat iemand jou/jullie een schuldgevoel aanpraat. Wat werkt voor twee mensen, lijkt me altijd opnieuw oké. Wat jullie verhaal duidelijk aantoont, is dat het niet zozeer gaat over een ‘gelijke’ verdeling in de volle betekenis van het woord, maar over een afspraak die er in onderling respect is gekomen en waarbij elkeen zich gezien voelt.
Het gaat erover dat je als koppel duidelijk voelt dat elkeen op zijn manier zijn bijdrage wil leveren aan het gezinsverhaal, er niet de hele tijd gemakkelijk ‘aangeleund’ wordt. Jullie hebben dat compromis gevonden, het werkt, dan is er ook geen enkel probleem.
Opmerkingen werken vaak averechts
Ik zou graag mijn vriendin motiveren om meer te doen in het huishouden. Ze is vooral gefocust op haar werk en kan moeilijk een pauze nemen om bijvoorbeeld de vaat te doen. Ze doet zeker huishoudelijke taken maar meestal moet ik het voortouw nemen. Als ik er een opmerking over maak, kaatst ze vaak de bal terug en is het gesprek snel gedaan. - Anoniem (man, 32)
Ik ben oprecht blij dat er ook een aantal mannen reageren. Zeker binnen jongere stellen zijn er wel wat mannen die zich de vrouw van dienst voelen. Ik denk dat bij jullie het niet zozeer gaat over een strijd rond taken, maar meer over wie het voortouw neemt en de wijze waarop jij je ongenoegen daarover uit.
Opmerkingen maken is een strategie die vaak een omgekeerd effect heeft. Iemand voelt zich dan aangevallen, heeft het gevoel niet goed te kunnen doen. Dat motiveert mensen niet om meer te nemen of hun gedrag te veranderen, integendeel. Het zorgt ervoor dat ze zich extra hard gaan verschansen achter hun muur, hun hakken in het zand zetten.
Probeer vooral te benoemen wat je wel goed vindt, en dat je het fijn zou vinden mocht ze wat vaker dat initiatief nemen, omdat het jou ook zou motiveren om nog meer je best te doen voor het wij-verhaal.
‘Pleasen’ is een vorm van liegen
Mijn ouders hebben mijn oudere broer, mijn jongere zus en mezelf steeds hetzelfde behandeld, opgevoed en ze verwachtten dezelfde bijdragen van ons in huishoudelijke taken. Mijn ouders verdeelden de huishoudelijke taken ook gelijk tussen hen. Toch groeide er (onbewust) een kloof tussen mijn bijdrage en die van mijn broer en zus.
Is dit te wijten aan karaktertrekken (de mensen die de taken gewoon doen omdat ze moeten worden gedaan versus de mensen die er nooit zin in hebben?) Of is de rol van de ‘maatschappij’ dan nog steeds doorslaggevender dan de opvoeding? - Anoniem (vrouw, 30)
Mensen die altijd opnieuw in de gevende rol in relaties terechtkomen, altijd meer geven dan krijgen, zijn over het algemeen wat men noemt ‘pleasers’. Als pleaser wil je heel graag van betekenis zijn voor anderen, wat een mooi gegeven is. Onder het pleasen zit evenwel ook vaak een laag zelfbeeld, de overtuiging dat als je niet geeft, de andere je niet zal waarderen. We geloven er dan op de een of andere manier niet in dat de andere ons graag ziet, zal valideren, gewoon om wie we zijn, dat we eigenlijk altijd moeten bewijzen dat we de liefde, bevestiging, aandacht van de andere ‘waard’ zijn.
Pleasen is een vorm van liegen. We geven, niet echt omdat we willen geven, maar omdat we angstig zijn voor afwijzing. Probeer als stelregel te nemen dat een nee een nee is en een ja een ja. Heel vaak hoor ik dat pleasers zeggen: 'ja, maar' of 'neen, toch'. Bij de 'ja, maar' treedt de pleaser in jou direct in actie, maar steekt het gevoel van zelfbegrenzing de kop op. Ik geef, maar eigenlijk niet van harte. Bij de 'nee, toch', is de begrenzer er eerst, maar gaat de angst voor afwijzing toch met jou aan de haal, en geef je uiteindelijk alsnog toe. In geen van beide gevallen voel je je goed in je geven. Daarin vooral voor jezelf consequenter zijn, dat mechanisme beter zien, kan je helpen om niet te snel taken op je bord te leggen die er eigenlijk niet horen.
Werk laten liggen? Slechte tip
Hoe pak je dit probleem aan in een setting van co-housing? Waar mannelijke huisgenoten automatisch veronderstellen dat een vrouw het huishoudelijk werk voor zich neemt. Het wordt uiteindelijk ook een self-fulfilling prophecy. De vrouw doet het werk uiteindelijk toch omdat het frustreert en gegarandeerd niet wordt overgenomen indien je het ‘gewoon laat liggen’ (slechtste tip ooit). Hoe kaart je dit aan, zonder de verdere rustige dynamiek te breken? - Anoniem (vrouw, 27)
Hier speelt naar alle waarschijnlijkheid ook een generatieverhaal én een vorm van frontvorming, coalities binnen oude en nieuwe gezinsstructuren. Jouw afspraken met jouw partner lijken me bijzonder belangrijk. Je bent nog jong, patronen zijn nu nog niet ingesleten, er kunnen nog afspraken gemaakt worden. Hopelijk hebben jullie afspraken, waarbij meer gelijkwaardigheid centraal staat, een positieve invloed op de oudere generatie onder het dak.
Werk laten liggen is inderdaad geen goede tip, al is het loslaten van een aantal 'moetens' toch ook geen slecht idee. Al te vaak zie ik toch ook dat vrouwen aan gatekeeping doen: ze willen taken gelijk verdeeld zien, maar willen ook de manier waarop de taken ingevuld worden, bepalen en controleren. Taken verdelen betekent ook de volle verantwoordelijkheid ervan bij de andere laten en je erbij neerleggen dat de dingen al eens anders zijn dan je zelf graag zou willen.
Gebrek aan respect
Mijn man is met pensioen en ik werk nog een aantal jaren voltijds. Ik vind dat hij het volledige huishouden moet doen. Bent u het daarmee eens? - Patricia (vrouw, 61)
Ik heb daar op zich geen mening over, ik denk dat mensen dat vooral als koppel moeten regelen. Het lijkt me ook belangrijk het huishouden niet alleen voor te stellen als iets negatiefs. Uit de zorg voor anderen valt ook wel plezier te halen.
Het belangrijkste lijkt mij dat daar echt waardering voor bestaat. Want dat is misschien wel het grootste probleem: velen vinden het opnemen van zorg voor wie men graag ziet niet eens zo erg. Het is het totale gebrek aan respect en waardering voor die taken dat ons de das omdoet.
Taken herverdelen
We zijn een koppel van bijna 60 en sedert drie jaar samen. Mijn man heeft volwassen kinderen, ikzelf adolescenten. Onlangs maakte ik mijn partner duidelijk dat ik nu wel het grootste deel van het huishouden op mij neem maar dat vanaf zijn pensioen graag tot 50-50 zie evolueren. Dat stuitte op verzet.
Hoe maak ik hem (liefdevol doch vastbesloten en zonder ruzie) duidelijk dat: na een leven van overdreven dienstbaarheid (en misbruik dat men ervan maakte) voor iedereen (vanaf mijn 8e levensjaar al) ik een verzuurde vrouw zal worden als ik weer in dat straatje verzeil en om mijn rechten moet vechten? Het is erg fundamenteel voor mij. - Anoniem (vrouw, 58)
Bij de start van een relatie is het bijzonder belangrijk te beseffen dat zorg opnemen, huishoudens opnemen, taken doen, na verloop van tijd een patroon worden en met de jaren ongeschreven wetmatigheden. Je kan je voorstellen dat, als je dit al drie jaar doet, hij ervan uitgaat dat je dit graag doet en hij nu even opkijkt als je zegt die taken te willen verdelen.
Niemand geeft graag ‘voordelen’ op of zet graag stappen terug in een positie die men als aangenaam en makkelijk heeft ervaren. Dat er verzet is, lijkt me logisch. Het lijkt me even logisch dat je niet bij het eerste verzet toegeeft en dan maar gewoon verder doet. Dat is het beste recept voor verzuring en frustraties. Geleidelijk aan taken herverdelen lijkt me de weg, maar besef dat elke herverdeling moeite zal kosten.
Kinderen aan het werk?
Mag mijn dochter van 7 al stofzuigen? - Van Horebeke (man, 49)
Waarom zou ze dat niet mogen? Participeren aan het huishouden, het aanleren van vaardigheden, het leren dragen van verantwoordelijkheden binnen specifieke taken, lijkt me een belangrijk onderdeel van opvoeding. Kinderen doen die taken niet altijd graag, maar leren zo dat dit bij het dagelijks leven hoort én hebben daardoor doorgaans ook meer respect voor het werk dat ouders/anderen doen in dit kader.
Het gaat er altijd over dat ze verantwoordelijkheden krijgen aangepast aan hun mogelijkheden, draagkracht en leeftijd. Stofzuigen lijkt me daarin heel oké.
Burn-outs
Denk u niet dat er hierover op beleidsniveau ook moet worden nagedacht in onze nog steeds patriarchaal georganiseerde wereld? Ik zie hier immers een ontzettend grote link tussen stijgend aantal burn-outs en langdurig zieken. Wat denkt u daarvan? - Zoë (vrouw, 40)
Daar ben ik echt van overtuigd. Veel vrouwen zijn chronisch overbevraagd en daardoor oververmoeid. Er is een bijna permanente spagaat tussen professionele arbeid, werk, vrije tijd, waar ook veel ‘moet’. Het gaat in essentie ook over de gebrekkige waardering die er tot op vandaag is voor al het onzichtbare werk dat dagelijks verzet wordt in het huishouden en in de zorg voor kinderen, mantelzorg etc.
Maar, laten we realistisch wezen. Ik zie daar niet direct op de korte termijn veel budget voor, dus vrees dat de eerste en belangrijkste plaats waar mensen dit afgedwongen moeten krijgen toch nog altijd binnen hun relatie is. Bewustwording daarover zou ook wat vaker aan bod mogen komen in onderwijs. Zoveel vrouwen die echt carrière maken, zeggen het telkens. De belangrijkste keuze die je maakt in het kader van je carrière is je partner…
Emotionele arbeid
Ik zie in mijn leven een herhalend gedrag in mijn relaties. In twee relaties, waarin ik getrouwd was, nam ik veel van de huishoudelijke taken voor mijn rekening, maar verminderde het aandeel wat mijn mannen hadden na verloop van tijd. Hoewel ik daar opmerkingen over maakte, veranderde er niets.
Nu heb ik een latrelatie en zie ik dat mijn vriend ook nog weinig initiatief neemt, zowel op gebied van huishoudelijke taken als werken in de tuin. Ik heb al aangegeven dat ik thuis ook mijn werk heb en omdat ik fulltime werk ook moe ben, en ik dat er ook niet meer bij kan nemen. Dus ik doe nu niets meer bij hem, behalve soms eens borstelen. Hoe komt het toch dat dit gebeurt en zich keer op keer herhaalt? - Anoniem (vrouw, 52)
Ik denk dat je al bij al nu goed bezig bent. Vaak hangt dit samen met een gevoelde verantwoordelijkheid en bijkomend schuldgevoel. Het is zeker zo dat vanuit socialisatie vrouwen veel vaker het gevoel hebben dat huishouden en kinderen hun verantwoordelijkheid zijn. Het zorgt er ook voor als het niet ingevuld wordt, het huis niet netjes ligt, de kinderen niet gezond eten of niet gepast gekleed lopen, vrouwen daar meer mee bezig zijn. Dat wordt ook emotionele arbeid genoemd.
Vrouwen hebben daar ook vaker bijgevolg schuldgevoelens over. Het is ook niet zo simpel om het te wijzigen. Uiteindelijk worden vrouwen nog altijd meer dan mannen maatschappelijk op die rol aangesproken en bekritiseerd. Hold your horses, zoals jij nu doet, is een prima start. Dat het pijnlijk is te moeten vaststellen dat de andere op geen enkele manier over de brug komt, begrijp ik. Je zou je de vraag kunnen stellen: wat is de waarde van mijn relatie, zijn engagement, als hij, ondanks mijn duidelijke boodschappen, niets over heeft voor mij, voor ons op dat vlak?
Start
Experte Rika Ponnet is gearriveerd. We gaan zo meteen van start met deze livechat. Hebt u ook een vraag voor mevrouw Ponnet? Stel ze dan hier.
Wie doet bij u thuis het meeste in het huishouden? Doe hier de huishoudtest.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
