Amerikaanse Justitie sleept Google voor rechter wegens ‘illegaal monopolie’
Het Amerikaanse ministerie van Justitie gaat Google aanklagen wegens het ‘instandhouden van een illegaal monopolie op zoekopdrachten en zoekadvertenties’. Dat is een ongekend grote stap tegen de groeiende macht van techbedrijven.
“Google is de poortwachter van het internet en onderhoudt haar monopolie op illegale wijze, middels een web van exclusieve en onderling verbonden afspraken die concurrenten buitensluiten”, stelt het Amerikaanse ministerie van Justitie in een persconferentie vandaag. “Google’s gedrag is illegaal onder mededingingswetgeving en moet worden gestopt.”
Alexander Okuliar, bij het ministerie verantwoordelijk voor antimededinging, waarschuwt: “Dit is onze eerste publieke actie, maar ons werk op dit gebied gaat door en wij geven de digitale wereld topprioriteit.”
De aanklacht tegen Google kan het startschot betekenen van soortgelijke campagnes door de federale overheid tegen andere grote techbedrijven. Op statelijk niveau worden in de VS eveneens rechtszaken voorbereid, en ook in Europa liggen de techbedrijven steeds meer onder vuur.
Ontoelaatbare afspraken
Alphabet, de Californische techgigant waaronder Google valt, zou concurrenten uit de markt drukken door ontoelaatbare afspraken met onder meer aanbieders van mobiele technologie. Volgens het ministerie van Justitie betaalt Google jaarlijks miljarden dollars, “afkomstig uit haar monopolie” aan fabrikanten van mobiele telefoons en makers van internetbrowsers. In ruil voor dat geld installeren zij Google als standaard zoekmachine, en weren in veel gevallen concurrenten van Google.
Dat geldt bijvoorbeeld voor Apple, waar iPhones en webbrowser Safari standaard gebruik maken van Google. Volgens Justitie heeft Google ook afspraken gemaakt met Android, leverancier van besturingssystemen voor mobiele telefoons, om het voor consumenten moeilijk te maken andere zoekmachines dan Google te installeren. Het overgrote deel van de mobiele telefoons die niet van Apple komen, draait op software van Android.
“De rechtszaak aangespannen door het Amerikaanse ministerie van Justitie is zeer gebrekkig”, reageert Google-woordvoerder Michiel Sallaets. “Mensen gebruiken Google omdat ze ervoor kiezen, niet omdat ze daartoe gedwongen zijn of omdat ze geen alternatieven kunnen vinden. We zullen later met een uitgebreide verklaring komen.”
Oliebaronnen en spoorweggiganten
De regering-Trump steekt haar afkeer van de groeiende macht van een handvol techbedrijven – Alphabet, Apple, Amazon en Facebook – niet onder stoelen of banken, en kondigt al maanden ingrijpende actie aan. Minister van Justitie William Barr heeft persoonlijk binnen zijn departement aangedrongen op juridische actie, wat hem intern op verwijten van politieke inmenging kwam te staan.
De aanklacht komt twee weken nadat het Amerikaanse parlement een diepgravend onderzoek afrondde naar de macht van ‘Big Tech’. Daarin viel het woord ‘monopolie’ ook al 183 keer. “Bedrijven die ooit rommelige underdog-startups waren, zijn verworden tot het soort monopolisten die we voor het laatst zagen in het tijdperk van de oliebaronnen en spoorweggiganten”, aldus de onderzoekscommissie.
Google, Apple, Amazon en Facebook misbruiken die macht om hun eigen en elkaars posities te beschermen, volgens de commissie. Daarmee weren de grote techbedrijven kleinere concurrenten en potentiële nieuwkomers van de markt, en hinderen zo technologische innovatie. Bovendien domineren zij de toegang tot het nieuws, en gaan ze slecht om met de privacy van hun klanten.
Binnen de EU spelen ook diverse zaken tegen de vier bedrijven. Met name Google is al herhaaldelijk beboet wegens misbruik van haar machtspositie. Maar het mededingingsrecht binnen de EU functioneert anders dan dat in de VS, zegt Anna Gerbrandy, hoogleraar Mededingingsrecht aan de Universiteit Utrecht.
“De Amerikaanse onderzoekscommissie noemde niet voor niets de oliebaronnen en spoorweggiganten van een eeuw geleden: die zijn destijds door de Amerikaanse overheid in stukjes gehakt. In Europa is dat ingewikkelder, hier gaat het om specifieke gedragingen waartegen bijvoorbeeld de EU actie kan ondernemen. En dat doet de EU ook. Wat dat betreft loopt Brussel eerder voor op de VS dan dat deze Amerikaanse aanklacht hier voor gevolgen zal zorgen.”
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
