Meer burgers en hogere salarissen: zo wil minister Dedonder het leger aantrekkelijker maken

De Belgische krijgsmacht wordt de komende jaren geconfronteerd met een ‘pensioentsunami’. Liefst 40 procent van de militairen zwaait af. Zonder maatregelen daalt de getalsterkte van het leger tegen 2025 tot 20.500 manschappen. Een historisch dieptepunt, waarbij het de vraag is of de land-, lucht- en zeemacht hun taken nog correct kunnen uitvoeren.

De opdracht van de nieuwe minister Ludivine Dedonder is duidelijk: het leger op de been houden. De vorige regering heeft dure contracten ondertekend voor nieuw militair materieel. Het is aan Dedonder om genoeg mensen te vinden om al dat moois – onder meer fregatten, mijnenjagers, pantservoertuigen en uiteraard de F-35’s – te bedienen en onderhouden.

In haar beleidsnota, die De Morgen in handen heeft en die dinsdag officieel in het parlement wordt voorgesteld, schrijft Dedonder dat “de snelle ombuiging van de dalende curve (van de getalsterkte, JVH) de conditio sine qua non is om een effectieve Defensie te behouden”.

Burgers

Aan plannen ontbreekt het Dedonder niet. Zo wil ze meer burgers aantrekken. Momenteel maken burgers 5 procent uit van de krijgsmacht: ze doen onder meer dienst als architect, vertaler, jurist, verpleger, informaticus en onderzoeker. In de buurlanden ligt hun aandeel een stuk hoger, richting 15 procent. Dedonder wil tegen 2024 ook op dit niveau zitten.

Ze zal jaarlijks 500 startbaanovereenkomsten aanbieden (zogenaamde Rosetta’s), waarbij burgers onder 26 jaar een jaar lang mogen proeven van wat het leger te bieden heeft.

Om de jeugd warm te maken voor een militaire loopbaan wil Dedonder dat alle legereenheden vanaf 2021 zomer- en herfststages aanbieden aan jongeren tussen 14 en 18 jaar. De krijgsmacht organiseert nu al kampen, onder meer voor de para’s, maar Dedonder zal het aanbod flink uitbreiden “om de bekendheid van Defensie te vergroten”.

Een cruciaal onderdeel van elke job blijft de verloning. Ook hier wil Dedonder aan sleutelen. De salarissen van het leger moeten concurrentieel worden, zeker ten opzichte van de andere veiligheidsberoepen van de overheid, zoals de politie. “Tijdens deze legislatuur zal een verbetering van de salarissen progressief gerealiseerd worden”, luidt het in haar beleidsbrief. Dedonder zal terugvallen op een benchmark tussen de leger- en politiesalarissen. Het startsalaris van een soldaat bedraagt vandaag ongeveer 1.500 euro netto per maand.

Kazernes  

Al langer op de agenda staat een betere regionale spreiding. Te veel militairen moeten half het land doorkruisen om op hun werk te raken. Er komen daarom nieuwe, moderne kazernes in de provincies Oost-Vlaanderen en Henegouwen. Tegelijk moet de krijgsmacht de mogelijkheden om te telewerken uitbreiden. De coronacrisis bewijst dat het kan, vindt Dedonder.

Het doel is deze legislatuur, tot 2024, ruim 10.000 nieuwe militairen rekruteren. Het geld hiervoor komt uit besparingen – de krimp van de krijgsmacht betekent logischerwijs dat er minder salarissen uitbetaald moeten worden – en uit de nieuwe Europese relancefondsen. Tijdens een recent onderhoud met de vakbonden maakte Dedonder zich sterk dat dit EU-geld eraan komt.

ACMP, de grootste legervakbond, reageert voorzichtig positief op de plannen van Dedonder. “Het is al langer tijd dat de salarissen worden gelijkgeschakeld met de andere veiligheidsdiensten”, luidt het. “Als je moet kiezen tussen het leger en de politie is het natuurlijk een probleem als een job bij Defensie elke maand 300 euro minder oplevert in je portemonnee.” De uitbreiding van de jongerenstages is volgens ACMP “een goede manier om kennis te maken”.    

Minister Dedonder zelf wil voorlopig geen commentaar kwijt. Ze zal haar plannen dinsdag toelichten in het parlement, laat haar woordvoeder weten.