Politieagent die Mawda doodschoot: ‘Ik wist niet dat er een kind aan boord was’

Terwijl de ouders van Mawda meermaals hun versie van de feiten hebben verteld, hield de 45-jarige V.J. de primeur voor de rechtbank. Vooraleer de vragen van de rechtbankvoorzitter en het openbaar ministerie te beantwoorden, vroeg hij zelf het woord.

“Meer dan een politieagent, ben ik ook in de eerste plaats een mens”, zei V.J. “De dood van Mawda heeft me doen instorten. Wat ook het einde van het proces zal zijn, ik zal dat altijd bij me dragen.”

Maar V.J. sprak eerder al wel in politieverhoren over de nacht van 16 op 17 mei 2018, waarbij hij schoot op de bestelwagen met Mawda. De dag na het dodelijke incident zei hij in zijn verhoor bij Comité P, het controle-orgaan voor de politie, dat hij wist dat de bestelwagen eerder al collega’s had aangereden, dat er spullen door het raam naar buiten werden gegooid én een kind aan dat raam is getoond. Dat weerlegt hij nu.

“Ik antwoordde in alle eerlijkheid in het verhoor, alleen was het informatie die ik had op het moment van het verhoor, maar niet op het moment van de achtervolging.”

Ook zijn collega, die aan het stuur zat die nacht, zei echter in zijn verhoor dat aan hen was gecommuniceerd dat er migranten aan boord waren.

“Ik kan u verzekeren dat ik dat niet wist, zeker niet dat er een kind aan boord was. Eerlijk: ik ben een papa, als ze dan zeggen dat er een kind is…”

‘Geen andere oplossing’

Het hele proces moet naar het Frans getolkt worden, en vervolgens naar het Sorani, wat voor vertraging zorgt. V.J. maakt daarvan geregeld gebruik om te overleggen met zijn advocaat. Zo draait hij zich vragend om wanneer hij opnieuw wordt geconfronteerd met zijn verhoor. Hij noemde zijn optreden toen namelijk “gerechtvaardigd, want noodzakelijk en proportioneel”.

“Ik zag geen andere oplossing”, bevestigt V.J. nu. “Het was een vehikel dat niet wou stoppen en ons wou aanrijden, dus ik zag ook dat gevaar.”

V.J. blijft erbij dat hij zijn wapen had gericht op het voorwiel van de bestelwagen, om met zijn schot de band te laten leeglopen. Het openbaar ministerie wijst erop dat zoiets ook de andere inzittenden en weggebruikers in gevaar had kunnen brengen. Zoiets is geen aangeleerde politietechniek.

“Toen ik op de politieacademie zat in 2008 heeft men ons dat afgeraden, maar het is niet verboden. Ik zag geen andere oplossing en heb het geprobeerd.”

Die nacht wist V.J. naar eigen zeggen niet wat zijn kogel had aangericht. Pas de ochtend erna, om 7 uur ‘s ochtends, vernam hij dat het kindje door zijn kogel was omgekomen. 

Waar gaat dit proces over?

Op het proces staan een vermoedelijke mensensmokkelaar terecht, de bestuurder van het busje met migranten en de agent die het schot loste. De ouders van Mawda en hun advocaten zijn aanwezig op het proces.

De voorzitter van de correctionele rechtbank opende het deskundigenverhoor met het verhoor van dokter Grégory Schmit. De Brusselse forensisch arts voerde de autopsie uit op het meisje dat werd neergeschoten tijdens de achtervolging tussen de politie en een busje met migranten op de E42, in de nacht van 16 op 17 mei 2018.

Volgens zijn laatste rapport bevond het kind zich vooraan in het busje, wat door de ouders wordt betwist. “Vanuit forensisch oogpunt hebben we letsels aan de voorkant van het gezicht die verklaard kunnen worden door de explosie van de fragmenten van de linker- en rechterzijruiten. Dit geeft aan dat het kind vooraan zat”, zei de wetsdokter.

Volgens hem is die these waarschijnlijker dan die een ontbindende kogel. “De ingangswonde van het projectiel bevindt zich ter hoogte van het rechterneusgat. Er zijn lager twee andere wonden - dieper - ter hoogte van de lip, wat kan worden verklaard door de fragmentatie van het projectiel, wat niet mogelijk is voor andere meer oppervlakkig wonden op de rechter gezichtkant”.

De arts voegt eraan toe dat de aanwezigheid van organische elementen aan de binnenkant van de rechtervoordeur en op het dashboard zijn stelling bevestigt. “Dit zijn weefselfragmenten. Als ze daar worden gevonden, pleit het voor een schot dat door de cockpit gaat en niet achteraan.”

Hij voegt eraan toe dat er geen weefselfragment aan de achterkant van het voertuig is gevonden, noch enige inslag van een projectiel. “Tijdens de autopsie hebben we microscopisch onderzoek gedaan naar de letsels. Op de neus zijn er meer ernstige brandplekken dan op de uitgangsopening. Er zijn ook sporen van poeder.”

Doodsoorzaak

De doodsoorzaak is een sectie van de hersenstam als gevolg van de schotwonde en, voegt de getuige toe, de positie van het slachtoffer in het voertuig heeft geen invloed op de doodsoorzaak die vrijwel onmiddellijk was.

Om deze verwondingen mogelijk te maken, moet het hoofd van het slachtoffer naar de linkervoorruit hebben gekeken. Het is onmogelijk als ze in een draagzak zat tegenover haar moeder.

De baan van het schot was heel lichtjes dalend, een centimeter verschil tussen de ingang en de uitgang. Mawda had waarschijnlijk haar hoofd recht toen ze door de kogel werd geraakt, hoewel het volgens de arts moeilijk is om de positie van het hoofd te bepalen vanwege de leeftijd van het kind en de bewegingen van het voertuig. De versie van de ouders tijdens de wedersamenstelling lijkt daarom onwaarschijnlijk.

Het proces zelf ging van start met technische problemen. Amper enkele minuten na de start van het proces klaagden advocaten over het niet-naleven van de sociale afstandsmaatregelen die gelden om de coronaviruspandemie te bestrijden. Er waren immers meer dan dertig mensen in de rechtszaal, waaronder veel journalisten.

Bovendien was de tolk afwezig die tijdens de procedure aanwezig was om de feiten naar twee Koerdische beklaagden te vertalen, die alleen Sorani spreken. Er werd een andere tolk ingeschakeld, maar die spreekt deze taal slechts voor 80 procent. Bovendien spreekt de Sorani-tolk die toekwam geen Frans, maar wel Nederlands. Plots werd dringend een tweede tolk gebeld om vanuit het Nederlands naar het Frans te vertalen.

De rechtbank besliste het proces te schorsen in afwachting dat deze technische problemen opgelost worden.

Voor de valse start van het proces stonden enkele tientallen actievoerders voor de rechtbank in Bergen om hun steun te betuigen aan de ouders van Mawda en om gerechtigheid te vragen. De ouders waren daarbij zichtbaar ontroerd. ‘s Ochtends verschenen er verspreid in België affiches die een einde vragen aan “een beleid van criminalisering van migranten”. Volgens de actievoerders hebben ze posters geplakt op duizend advertentieruimtes, in voornamelijk Waalse steden, maar ook in Brussel en Gent.