Experts van de vijf Vlaamse universiteiten, de AP Hogeschool en de Arteveldehogeschool bundelen de komende vijf jaar hun kennis voor het ontwikkelen en uitrollen van de gecentraliseerde toetsen. Dat heeft de Vlaamse ­regering beslist. Die toetsen zullen aan het einde van het vierde en het zesde leerjaar en aan het einde van het tweede en het zesde middelbaar afgenomen worden bij alle Vlaamse leerlingen. De ­timing is strak: in het secundair moeten de eerste toetsen al in 2023 afgenomen worden. Het ­lager onderwijs volgt in 2024.

‘Dit wordt een gamechanger voor het onderwijs, een nieuw element in het complexe proces van kwaliteitsborging’, zegt ­onderwijsexpert Johan van Braak (UGent), die het project leidt. De toetsen moeten in eerste instantie nagaan in welke mate de leerlingen de eindtermen voor ­wiskunde en Nederlands (begrijpend lezen, schrijven en grammatica) beheersen. ‘Het is absoluut niet onze bedoeling om scholen met elkaar te ver­gelijken en publieke lijstjes te maken van goede en zwakke scholen. Dat zou alleen maar concurrentie en nog meer ongelijkheid in de hand werken.’

Zicht op leerwinst

De experts willen ook hard inzetten op feedback. ‘Dat is altijd een belangrijke sleutel tot onderwijsverbetering’, zegt Van Braak. ‘We koppelen daar ook de nodige professionalisering aan. De scholen moeten leren omgaan met de toetsgegevens.’

‘We bereiden een revolutie voor’, reageert Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA). De centrale toetsen zijn een van zijn speerpunten. ‘We moeten dit doen om de kwaliteit van ons ­onderwijs te beschermen. We zullen voor het eerst echt zicht krijgen op de leerwinst van onze leerlingen en we zullen de onderwijskwaliteit gericht kunnen verbeteren.’

De onderwijsverstrekkers zullen via een klankbordgroep ­betrokken worden bij de ontwikkeling van de toetsen, zodat het eindresultaat gedragen is door het veld.