‘Nog snel shoppen, anders moeten we naar België komen. Zo blijven we bezig’

Je kan er gerust een tientje op verwedden: als we lucht krijgen van verstrengingen, vallen er voor het virus gouden zaken te doen. Wanneer de Nederlandse openbare nieuwszender NOS vlak voor de middag op basis van een aantal regeringsbronnen aankondigt dat er om middernacht een harde lockdown wordt ingevoerd, draaien de druktebarometers in de Nederlandse winkelstraten overuren. “Nog snel even de kerstinkopen doen, toch?”, glimlacht Ann Maas (47) uit Terneuzen. “Als we het nu niet doen, dan krijgen we de omgekeerde wereld. Dan moeten wij straks naar judder. Naar België. Zo blijven we bezig.”

Vanaf dinsdag duwt Nederland een dikke maand lang het gaspedaal in: niet-essentiële winkels en niet-medische contactberoepen moeten de deuren sluiten, en ook musea, bioscopen, pretparken en dierentuinen gaan dicht. Zelfs het heilige huisje moet eraan geloven: vanaf woensdag schakelen de scholen volledig over op afstandsonderwijs. Alleen van een avondklok is voorlopig geen sprake.

Leerkrachten ziek

“Mijn zoon moest al sinds donderdag niet meer naar school”, zegt Maas. “Bijna alle leerkrachten zijn ziek. Het gaat echt niet goed.” De daling van de tweede coronagolf was bij de noorderburen maar van korte duur. Sinds begin deze maand stegen de besmettingscijfers opnieuw. De regering had 3.600 besmettingen vooropgesteld tegen half december, maar de ‘lockdown light’ botst op zijn limieten: het zijn er nu dagelijks ruim 8.000, of gemiddeld bijna 500 per miljoen inwoners. In België schommelen we momenteel rond de 200.

“Vorige week leek het erop dat de remweg van het virus vooral langer werd, nu moeten we concluderen dat het virus plankgas geeft”, aldus minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge. “Stevig ingrijpen is noodzakelijk.”

Kapsalons

De regering probeerde daarom kort op de bal te spelen, met een toespraak van Rutte om 19 uur vanuit zijn werkkamer in het Torentje in Den Haag en verstrengingen die om middernacht ingaan. In steden zoals Rotterdam, Leiden en Eindhoven kregen winkelstraten, bankfilialen of doe-het-zelfzaken een meute over zich heen. De gemeente Den Haag riep op Twitter zelfs het winkelende publiek op om thuis te blijven en de kerstinkopen online te doen.

In Terneuzen lijkt die drukte op het eerste gezicht al bij al mee te vallen. “Maar op een normale maandag is hier geen kat, dus er zijn eigenlijk best veel mensen op stap”, zegt Daniëlle van Langevelde (35), die in het centrum een kapsalon openhoudt. Maandag is traditioneel de sluitingsdag, vandaag blijft ze tot middernacht open. “We helpen iedereen die we nog kunnen inpassen”, zegt ze. “Ook heel wat Belgen hebben nog snel gebeld voor een afspraak.”

België als toevluchtsoord

Het bruggetje naar België is in de grensregio nooit ver weg. De voorbije weken werden op koopdagen soms meer Belgische nummerplaten dan Nederlandse geteld. Uit onderzoek in Eindhoven bleek dat 60 procent van de wagens in de stad op een bepaald moment uit ons land kwam. “Het krioelt hier van de Belgen”, zegt Ingrid Voorhans (43). “Ook de sportschool (de fitnesszaal, MIM) zit er vol mee.” Dat was ook voor heel wat Nederlandse virologen, onder wie Ab Osterhaus, een doorn in het oog. “De mentaliteit is niet oké”, klonk het onlangs in Humo.

Vreemd genoeg keert die situatie nu om, en dreigt België – waar de niet-essentiële winkels openblijven – een toevluchtsoord te worden voor Nederlandse kerstshoppers. Viroloog Steven Van Gucht roept Nederlanders alvast op dat niet te doen: “Verplaats u daar niet voor”, vertelt aan het Nederlandse persbureau ANP. “Het zijn de mensen die het coronavirus verspreiden. Ga naar uw lokale winkel, bestel online.”

“Wij nu met zijn allen naar België? Dat gaat niet gebeuren. Zo zitten wij niet in elkaar”, zegt Voorhans stellig. Ook Paulien (33), die als winkelmedewerker een maand technisch werkloos wordt, ziet de ingreep eerder als een vingerwijzing naar de andere landen: “Zo voorkomen we dat de Duitsers en de Belgen naar hier komen. Wij houden ons net heel goed aan de regels.”

Mondmaskers

“Ach, was het zonder Belgen zoveel beter geweest?”, vraagt Daniëlle van Langevelde zich af. “Lang niet iedereen houdt zich netjes aan het keurslijf.” Ook Ludo Steurs (62) zegt: “Je moet maar eens vlak na schooltijd in de supermarkt lopen. Dan krijg je sardientjes in een blik.” De beelden op Schiphol dit weekend, waar de vertrekhal volliep, waren geen lachertje.

In de winkelstraat valt op dat ruim de helft van de mensen hun mondmasker afdoet in de buitenlucht, ondanks de smalle steegjes en drukte. Eén eetwinkeltje durft het zelfs aan proevertjes aan de deur uit te stallen. Erg veel urgentie lijkt er niet te zijn. “Bij ons moet je iets in een wet gieten, niet aanbevelen. Anders doen mensen het niet”, zegt Steurs.

Het valt op dat niemand de strenge lockdown op de korrel neemt. Wat moet, dat moet, klinkt het bij iedereen. “Het zal strenger zijn dan in de eerste lockdown, maar we moeten het met zijn allen gewoon even doen”, zegt Van Langenvelde. Ingrid Voorhans beaamt: “Als we er nu onder duiken, zo vlak voor het nieuwe jaar, en dan starten met de vaccins ... Dat zou toch mooi zijn?”