Het aandeel kinderen jonger dan tien jaar in de besmettingscijfers is afgelopen week met 34 procent gestegen. Relatief gezien kent geen enkel andere groep een grotere stijging, al ligt in absolute cijfers het leeuwendeel van de besmettingen nog steeds bij de actieve bevolking. Opvallend is wel dat die stijging zich schijnbaar niet doorzet bij middelbare scholieren. Sciensano-viroloog Steven Van Gucht opperde in Terzake dat de kerstexamens ervoor zorgen dat ze minder contacten hebben.

Toch is de stijging zeer opvallend. “Ik denk dat de scholen een onderschatte factor zijn”, zegt immunoloog Hans-Willem Snoeck (Columbia University in New York). “We dachten aanvankelijk dat kinderen onder de 10 jaar geen groot probleem vormen. Nu zien we daar de sterkste stijging.”

Dat is opvallend, want tijdens de eerste golf, de heropening van de scholen in mei en ook tijdens de zomervakantie waren er zeer weinig besmettingen bij kinderen. “De tweede piek en het over de piek heen gaan kwam er pas tijdens de herfstvakantie. Die piek werd geleid door de kinderen. Na de herfstvakantie begon de stijging weer bij de kinderen, en de rest van de bevolking volgde.”

“Radicaal voorstel”

In een opiniestuk in De Morgen gaat Snoeck nog een stap verder en pleit hij voor de sluiting van de scholen tot 31 januari. “Daarom een radicaal voorstel”, schrijft hij in een opiniestuk voor de krant. “Sluit de scholen tot eind januari, maar voorzie in opvang voor kinderen van mensen met essentiële beroepen en voor kinderen met speciale noden. Vang de leerachterstand op door een week van de paasvakantie en een maand van de zomervakantie af te knabbelen.”

OESO-topman Dirk Van Damme “vreest” dat hij gelijk heeft. “Lang geaarzeld, en vind het verschrikkelijk”, tweet hij, “maar ik vrees dat hij gelijk heeft. Zonder de scholen te sluiten sukkelen we in de derde golf nog voor de tweede voorbij is.”

Hulpmotor

De immunoloog noemt kinderen niet dé motor, maar weel een ‘hulpmotor’ van de pandemie. “Als we de grote motoren stilleggen, dan begin je het effect van de hulpmotoren te zien. En ik denk dat als we niet al de motoren en ook de hulpmotoren stilleggen, dat we opnieuw naar een exponentiële piek gaan. We zijn nu aan het begin daarvan, en we gaan binnen één of twee weken weer verrast zijn door hoe snel het gaat stijgen, behalve wanneer we het kunnen keren.”

Niet per se het schoolgaan zelf, maar wel de grote mobiliteit die schoolactiviteiten teweegbrengen zijn mogelijk een probleem. “Dagelijks brengen de scholen 1,4 miljoen mensen op de been”, zegt hij nog. “Als je de scholen sluit, hou je de mensen thuis en dat vermindert de mobiliteit.” Om die reden pleit hij ervoor om de vakanties te verschuiven en te verlengen.

Stabilisatie eind september

Sciensano-virloog Steven Van Gucht volgt de analyse van de immunoloog slechts deels. De stijging begin september was deels te wijten aan vakantiegangers, maar eind september stabiliseerde het aantal besmettingen ondanks het feit dat de scholen open waren. “We denken dat eerder het academiejaar de zaak verder gekatalyseerd heeft, met de universiteitsstudenten als zeer mobiele populatie.” De stijging begin oktober kan dus volgens hem niet enkel op het conto van middelbare en lagere scholen geschreven worden. “Het gaat momenteel om 4 procent van het totaal aantal besmettingen. Verhoudingsgewijs gaat het, toch symptomatisch, om veel minder gevallen dan bij de oudere leeftijdscategorieën.”