Bellen met correspondent Patrick van IJzendoorn: ‘Boris Johnson heeft de verwachtingen bewust laag gehouden’

Leeft de deal wel? Of zijn de Britten vandaag meer bezig met Kerstmis?

“Duidelijk meer met de Kerst. Ze doen nog de laatste inkopen, voor zover mogelijk dan. En ze proberen het nog op feestelijke wijze te vieren, ondanks de nieuwe strenge coronaregels. Het grootste deel van de bevolking heeft de brexit al lang geaccepteerd. Het gevoel overheerste dat het hoe dan ook ging gebeuren, dat een deal bevochten door Boris Johnson er op het laatste moment wel zou komen.”

“Alleen mensen en groepen die nu het meeste belang hebben bij de laatste onderhandelingen, zoals de vissers, boeren, exporterende bedrijven en de transportsector, volgden het allemaal op de voet wat er vandaag gebeurde.”

Wat was het oordeel vanochtend van de Britse kranten?

“Redelijk positief. The Sun had Johnson afgebeeld als de Kerstman die cadeaus in een schoorsteen gooide. The Daily Mail kopte met ‘Halleluja Brexmas’, met daaronder: ‘It’s a Merry Brexmas’, maar die krant was ook voor de deals die Theresa May indertijd sloot.”

“De premier heeft de laatste tijd bewust de verwachtingen laag gehouden over een deal met de EU. Hoe lager de verwachtingen, zo leek zijn tactiek te zijn geweest, hoe meer je kans hebt om een akkoord te verkopen als een onverwachte overwinning. Als een heldhaftige zege in de laatste minuut.”

“Alleen The Guardian, die EU-gezind is, was vanochtend niet positief gestemd. We hadden al een perfecte deal met het Britse lidmaatschap van de EU, zo betoogt de krant, en nu krijgen we veel minder. Maar ook zij zien dat nu het definitieve einde van de brexitstrijd in zicht is.”

Hoe gaat Johnson het akkoord verkopen aan de Britten?

“Bij het parlement ligt het probleem dit keer niet. Een deal komt wel door het parlement, gezien de ruime steun voor de brexitaanpak van de premier. Hij heeft basale dingen binnengehaald, zo zal hij verkondigen. Want de Britten vallen niet meer onder de Europese rechters en ze blijven toegang houden tot de interne markt van de EU zonder tarieven.”

“Johnson heeft de laatste tijd wel iets moeten toegeven in de onderhandelingen, zoals wat betreft de visserij. Londen wilde dat de EU-vissers tachtig procent minder zouden vissen in de Britse wateren. Dat wordt nu 25 procent. Omdat een deal op het laatste moment komt, is er ook weinig tijd om er nog kritisch naar te kijken door bijvoorbeeld de parlementariërs. Dat is ook bewust zijn opzet geweest.”

Klopt het dat zelfs Nigel Farage, de grote brexitvoorman, nu enthousiast is?

“Klopt. Wezenlijke zaken zijn bereikt met de brexit, roept Farage deze dagen. De Britten krijgen nu eindelijk een eigen immigratiebeleid. Ze zijn geen lid meer van de interne markt en de douane-unie. Dat wilde hij vanaf het begin. Eigenlijk is het een harde brexit geworden, aldus Farage. Perfect is het niet, zegt hij. Hij wilde het liefst meer in de wacht hebben gesleept. Maar voor hem hem is dit alles wel te accepteren.”