Internationale hulporganisaties en ngo’s gebruiken bij hun werk in Somalië steeds vaker digitale technologie. Maar dit is niet zonder risico’s, waarschuwen verschillende hulpmedewerkers in het land. 

Hulpverleners in Somalië waarschuwen dat mensenlevens in gevaar worden gebracht door de gebrekkige databescherming van de digitale technologie die gebruikt wordt door hulporganisaties in het land. 

De coronapandemie heeft het gebruik van digitale tools door humanitaire organisaties versneld maar volgens lokale medewerkers die met verschillende ngo’s samenwerken, besteden de hulporganisaties onvoldoende aandacht aan databescherming of aan het verlenen van toestemming voor het bijhouden en verwerken van hun gegevens.

‘Kwestie van leven of dood’

‘Het is uiterst gevaarlijk als de gegevens verloren gaan of in verkeerde handen vallen’, zegt Abdifatah Hassan, directeur van mensenrechtenorganistatie Digital Shelter in de Somalische hoofdstad Mogadishu, aan de Britse krant The Guardian.

‘We hebben onlangs gemerkt dat mensen werden gedood nadat hun persoonlijke informatie was gelekt. Dit is een kwestie van leven of dood. Ngo’s moeten het humanitaire principe van ‘doe geen kwaad’ hooghouden bij het verlenen van hulp aan arme mensen.’

Vooral vluchtelingen die aan de in Somalië gevestigde terreurorganisatie Al-Shabaab proberen te ontkomen, vormen een doelwit. Naar schatting 2,6 miljoen Somaliërs zijn in eigen land op de vlucht en meer dan 800.000 zijn gevlucht naar het buitenland. Door het aanhoudende conflict lopen ze gevaar gedood of gerekruteerd te worden door gewapende groepen.

Persoonlijke gegevens in ruil voor hulp

Ondanks de gevaren moeten vluchtelingen hun persoonlijke gegevens – waaronder hun locatie, namen en mobiele nummers – aan ngo’s geven voordat ze door hen geholpen kunnen worden. De Verenigde Naties en ngo’s verzamelen zo enorme hoeveelheden gegevens die, volgens The Guardian, met meerdere organisaties en mobiele netwerkproviders worden gedeeld.

De speciale VN-rapporteur voor racisme, Tendayi Achiume, kaartte eerder ook al verschillende problemen aan op het gebied van de verzameling van persoonlijke gegevens door hulporganisaties. In haar VN-rapport, gepubliceerd in november, schreef ze: ‘Het verzamelen van gegevens is geen apolitieke oefening, vooral niet wanneer machtige actoren op het noordelijk halfrond informatie verzamelen over kwetsbare bevolkingsgroepen zonder gereguleerde methoden van toezicht en verantwoording’.