Dat blijkt uit cijfers van gezondheidsorganisatie Sciensano en statistiekbureau Statbel. Zoals te verwachten waren april en november de trieste uitschieters. Met respectievelijk 15.518 en 14.032 overlijdens werden er in die maanden sinds het begin van de metingen nooit meer overlijdens opgetekend.

Het verschil met de jaren ervoor is duidelijk. Op basis van het gemiddelde van de jaren 2015-2019 werden voor 2020 108.000 overlijdens verwacht, maar het werden er 16,6 procent meer. Sciensano spreekt meer bepaald van een oversterfte van 17.966 doden. ‘In de jaren 2015 tot en met 2019 kenden we ook een oversterfte als gevolg van hittegolven en griep, maar met een gemiddeld percentage van 2 procent per jaar was de oversterfte toen veel gematigder’, meldt Sciensano.

Minder doden door ongevallen

Dat er een direct verband is met de twee golven van de coronapandemie, is onbetwistbaar. ‘Tijdens de eerste periode van oversterfte waren er 7.910 covid-19-sterfgevallen en 7.858 extra sterfgevallen (62 procent oversterfte). Daarentegen werden tijdens de tweede periode 8.863 covid-19-sterfgevallen gerapporteerd en waren er 8.056 extra sterfgevallen (37 procent extra sterfte).’

Volgens Sciensano is het logisch de er meer sterfgevallen toe te schrijven zijn aan covid-19 dan dat de oversterfte zelf is gestegen. ‘Het is aannemelijk dat de lockdowns het aantal sterfgevallen als gevolg van verkeersongevallen, sport, het nachtleven of arbeidsongevallen heeft doen dalen.’

Uit de data van Statbel blijkt dat er sterke regionale verschillen zijn. Terwijl voor heel België de oversterfte in 2020 16 procent hoger was dan in de drie jaren ervoor, was dat in Vlaanderen slechts 13 procent. In het Waals Gewest was dit 19 procent, in het Brussels hoofdstedelijk Gewest zelfs 23 procent.

Viroloog Steven Van Gucht zei eerder deze week al dat 2020 ‘een van de dodelijkste jaren sinds de Spaanse griep in 1918 was’. Uit de ranking die Statbel nu vrijgeeft, blijkt dus dat het gaat om het op vijf na dodelijkste jaar ooit in België. Bij de jaren met nog meer overlijdens zitten er twee uit de Tweede Wereldoorlog, de overige dateren van ten laatste 1900.