Spanningen in Noord-Ierland lopen op: Britse en Europese douaniers leggen werk in havens neer
Boris Johnson heeft de Europese Unie opgeroepen een oplossing te zoeken voor de problemen in Noord-Ierland. Binnen de pro-Britse gemeenschap neemt de afkeer toe over de buitengrens van de EU, die sinds begin dit jaar op de Ierse Zee ligt. Wegens dreigementen uit unionistische hoek hebben Britse en Europese douaniers in de havens van Belfast en Larne het werk zelfs neergelegd.
De zeegrens die het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie in het brexitakkoord waren overeengekomen, was een manier om een historisch beladen grens op het Ierse vasteland te vermijden. Tot woede van de Noord-Ierse unionisten werd Noord-Ierland hier in feite losgekoppeld van de rest van het Verenigd Koninkrijk. Zij voelden zich verraden door Boris Johnson.
Naast emotionele bezwaren zijn er nu ook praktische: in de Noord-Ierse supermarkten zijn minder spullen voorhanden die in Engeland, Wales of Schotland zijn gemaakt.
Tijdens een verhoor bij een Lagerhuis-commissie beweerde de hoge Noord-Ierse politiefunctionaris Mark McEwan vorige week dat er groeiende onvrede is in unionistische kringen, onvrede die zich door de lockdown nog niet naar de straten heeft verlegd.
Zijn woorden werden eerder deze week bewaarheid toen op enkele muren in Belfast grimmige teksten verschenen aan het adres van beambten die brexit-controles uitvoeren. Besloten werd om de controles op te schorten. De politie vermoedt dat de teksten het werk zijn van individuen, niet van paramilitaire organisaties.
Overleg
De Democratic Unionist Party en een groep Britse Conservatieven willen het Noord-Ierse protocol uit het brexit-akkoord aanpassen of zelfs schrappen, zodat het vrije verkeer van goederen over de Ierse Zee wordt hersteld, iets wat onbespreekbaar is voor Brussel.
Tevens is gesuggereerd om artikel 16 te gebruiken, een noodclausule waarmee de betrokken partijen unilateraal gemaakte afspraken kunnen omzeilen. De EU wilde die noodmaatregel afgelopen vrijdag nemen om vaccin-exporten van Ierland naar het noorden tegen te gaan. In Unionistische kringen werd dat gezien als een ‘vijandige daad’.
Premier Johnson heeft de Noord-Ieren toegezegd dat hun plek in het Verenigd Koninkrijk zal worden beschermd en versterkt. Hij stelde dat de EU het protocol heeft ondermijnd en extra zorgen heeft veroorzaakt in Noord-Ierland.
Er komt nu overleg tussen zijn officieuze brexit-minister Michael Gove en de verantwoordelijke eurocommissaris Maros Sefcovic.
Ook de Noord-Ierse leiders Arlene Foster en Michelle O’Neill praten mee. Foster heeft gezegd dat de regels zo pietluttig zijn dat zelfs tractoren en aardappelen aan de grens worden tegengehouden omdat er Britse aarde op zit.