‘We moeten absoluut dat cijfer naar beneden krijgen’, reageerde Vlaams minister van Werk Hilde Crevits (CD&V) vanmiddag in het Vlaams Parlement op het stijgend aantal langdurig zieken in ons land. Om dat groeiende probleem aan te pakken, bestaat er ook al een samenwerking tussen het Vlaamse VDAB en het federale Riziv om mensen via re-integratietrajecten terug naar de arbeidsmarkt te begeleiden. Het probleem: ‘ze raken jaar na jaar niet opgevuld’, zei Crevits.

Die resultaten zijn bijzonder teleurstellend, aangezien veel langdurig zieken nochtans aangeven dat ze graag weer op een of andere manier aan het werk willen. ‘Eigenlijk zou er zelfs een wachtlijst moeten zijn van mensen die in zo’n traject willen stappen en toch is dat niet zo’, aldus Crevits. ‘Dat kan niet langer. Bovendien stroomt ook maar een derde van de mensen in zo’n traject door naar werk.’

Ze belooft nu zo snel mogelijk naar de Vlaamse regering te stappen met een actieplan rond de integratie van langdurig zieken. ‘Om te beginnen moet de VDAB veel vroeger in het traject aan bod kunnen komen. Veel studies tonen aan dat hoe dichter je bij de arbeidsmarkt blijft, hoe groter de kans is op een terugkeer. Veel mensen beseffen daarnaast ook niet dat ziek zijn en werken niet altijd elkaars tegengestelden zijn. En de werkgevers moeten ook aanvaarden dat het verre van evident is dat een langdurig zieke op dezelfde manier en in dezelfde functie terugkomt als daarvoor.’

‘Ongehoord signaal’

Crevits rekent daarbij ook op de federale regering. ‘Er is al overleg geweest met minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (SP.A) en hij is bereid om de VDAB vroeger in het proces te betrekken. Maar ik vraag ook meer financiële transparantie. Veel mensen zien door de bomen het bos niet meer als het gaat over de opties om toch terug te werken als je langdurig ziek bent geweest. De mogelijkheden om een uitkering en werk te combineren, moeten flexibeler worden.’

Vanuit de grootste regeringspartij N-VA klonk het nog dat het een ‘ongehoord signaal’ is dat de federale overheid en de mutualiteiten de controle op 29.000 langdurig zieken loslieten. ‘Vlaanderen spaart kosten noch moeite om mensen te re-integreren, maar federaal blijven we op ons honger zitten’, zei Vlaams parlementslid Axel Ronse (N-VA). Ook op federaal niveau zijn de re-integratietrajecten nochtans een prioriteit, gaf Crevits aan. ‘Ik betreur ook dat die keuze gemaakt is, maar de federale regering investeert in die projecten en Vandenbroucke toonde zich al bereid om die nog verder op te trekken. We proberen daar de komende weken en maanden een doorbraak in te krijgen.’

Onbenut potentieel

Een ding is zeker: ‘het potentieel is onbenut’, benadrukte Crevits. ‘Er zijn mensen die willen werken en de obstakels moeten we uit de weg ruimen. Ik ben in mijn familie ervaringsdeskundige als het gaat over ziek zijn en werken. Mijn mama is iets boven haar 50ste verplicht op pensioen gesteld met kanker, tegen haar wil. Ze wilde zo graag blijven werken maar het mocht niet baten. Het is belangrijk dat we werk zien als een component van zelfvertrouwen en psychisch welzijn, maar het moet ook werkbaar zijn. Ons model is daar vandaag nog altijd niet voldoende aan aangepast.’