Zijn hulpverlenende robots de toekomst? Lieven Scheire: "Dit is het heden"

Als het over de coronapandemie gaat, zijn extra helpende handen natuurlijk meer dan welkom. Daar speelde het Oostendse bedrijf ZoraBots handig op in. Hun robot  "Cruzr" meet je lichaamstemperatuur en controleert of je mondmasker goed zit. Daardoor kan hij het werk van zorgverleners wat verlichten. "Dat is zeer handig, want hierdoor moet je geen mensen blootstellen aan patiënten met symptomen," zei wetenschapskenner Lieven Scheire daarover in "De zevende dag".

Ondertussen worden de Belgische robots ook volop ingezet. Op het Afrikaanse continent rijden ondertussen een zestigtal "Cruzrs" rond in ziekenhuizen, maar ook elders in de wereld wordt volop aan zulke robots gewerkt. De Hongkongse robot Sophia werd al in 2016 ontwikkeld, maar rolt dit jaar nog in massaproductie van de fabrieksband. Hanson Robotics, het bedrijf achter Sophia, ziet nieuwe opportuniteiten in de coronacrisis.

Het bijzondere aan Sophia is dat zij een zogenaamde "humanoïde robot" is. Ze is dus een robot die gelijkenissen vertoont met de mens of een vorm van menselijkheid probeert te benaderen. Volgens Lieven Scheire is er een goede reden waarom makers die menselijke kenmerken proberen na te bootsen: "Ze willen met menselijke expressie empathie opwekken." Nochtans is dat blijkbaar niet zo eenvoudig. "Dat is zelfs aartsmoeilijk. Als mensen zijn wij voorgeprogrammeerd om het heel verdacht of zelfs griezelig te vinden als er iets niet helemaal klopt in een expressie."

Sophia voelt daarom dus inderdaad nog wat griezelig aan. Daarnaast heerst in de samenleving sowieso wel wantrouwen ten opzichte van robots in het algemeen. "We moeten luisteren naar alle zorgen die er vandaag over robotica zijn," aldus Lieven Scheire. "Mensen vinden het eng en vertrouwen het niet helemaal. Daarnaast zijn ze ook bang dat de menselijke factor zal wegvallen als we robots gaan gebruiken in de zorg. Dat is een zeer terechte bezorgdheid. Je wil natuurlijk niet een woonzorgcentrum zitten waar je de hele dag robots ziet en pas 's avonds heel kort een verpleger."

Volgens Scheire hoeven die bezorgdheden weliswaar niet te verhinderen dat robots op termijn toch ingezet worden. "De bedoeling is voornamelijk dat zij de praktische taken zo veel mogelijk uit handen nemen. Op die manier hebben de menselijke zorgverleners juist meer tijd om met de mensen om te gaan. De weerstand ten opzichte van robotica is logisch en begrijpelijk, maar het is aan de robots zelf om hun nut te bewijzen. Hoe meer zij kunnen laten zien dat ze de dingen gemakkelijker en praktischer maken, hoe meer mensen er ook voor open zullen staan."