Direct naar artikelinhoud
AchtergrondRusland

Rusland verbreekt EU-banden bij eventuele sancties: ‘Wil je vrede, bereid je dan voor op oorlog’

In de EU groeit de bereidheid om sancties af te kondigen sinds het dramatisch verlopen bezoek van buitenlandchef Josep Borrell aan Sergej Lavrov in Moskou vorige week.Beeld AP

Rusland is bereid om de banden met de Europese Unie te verbreken als die zware sancties instelt tegen Moskou. Dat heeft de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov gezegd.

Het zijn de meest dreigende woorden van de Russische regering aan het adres van de EU in jaren. En er blijkt uit dat Rusland zich zorgen maakt over mogelijke sancties naar aanleiding van de vervolging van oppositieleider Aleksej Navalny en de repressie van vreedzame demonstranten.

“We willen ons niet afsluiten van het mondiale leven, maar we moeten erop voorbereid zijn”, zei Lavrov in een interview met Vladimir Solovjov, de bekendste presentator van de Russische staatstelevisie. “Wil je vrede, bereid je dan voor op oorlog.”

Rusland is voor zijn welvaart veel te afhankelijk van de EU om werkelijk een algehele breuk te forceren, zo stellen analisten. Lavrovs uitspraken lijken vooral bedoeld om Rusland op een gespannen moment neer te zetten als een autonome wereldmacht die zich door niemand de wet laat voorschrijven.

Meningsverschillen

In de EU groeit de bereidheid om sancties af te kondigen sinds het dramatische bezoek van buitenlandchef Josep Borrell aan Moskou vorige week. Terwijl Borrell tegenover Lavrov interesse toonde in het Spoetnik V-vaccin en aangaf dat er geen sancties klaarliggen wegens de vervolging van Navalny, kondigde Rusland de uitzetting aan van een Duitse, Zweedse en Poolse diplomaat. Terug in Brussel riep Borrell de EU-lidstaten op om toch sancties in te stellen tegen Rusland. De EU-buitenlandministers komen op 22 februari bij elkaar.

Consensus over zware economische sancties is onwaarschijnlijk. Daarvoor lijken de meningen over Rusland tussen EU-lidstaten te groot. Zo rekenen weinig analisten op opoffering van Nord Stream 2, de gaspijpleiding die Oekraïne en Polen afsluit van Russisch gas en door bondskanselier Merkel nog altijd ‘een puur economische’ onderneming wordt genoemd.

Overeenstemming lijkt makkelijker te bereiken over maatregelen tegen individuen. Dat is ook waar Navalny voor heeft gepleit. Zijn team heeft de EU en de VS opgeroepen om sancties in te stellen tegen meer dan dertig Russen “die actief deelnemen aan de repressie en corruptie door Poetins regime”. Op de lijst staan oligarchen, bankiers en regeringsvertegenwoordigers met korte lijntjes naar Poetin en vaak in bezit van villa’s, banktegoeden en zakenrelaties in het Westen.

Solidariteit

Lavrovs uitspraken horen tegelijkertijd bij een offensief gericht tegen de eigen bevolking. Na de ongekende protestgolf van de afgelopen weken veroordeelt het Kremlin iedere vorm van oppositie als buitenlandse interventie. De vergiftiging van Navalny zou in scène gezet zijn door westerse veiligheidsdiensten. De straatprotesten? Gecoördineerd door de NAVO.

Zo probeert het Kremlin Russen te weerhouden van deelname aan oppositieacties. Poetins vertrouwelingen hebben zelfs de aanval geopend op een oproep van Navalny’s team aan Russen om zondagavond een kwartier met telefoonlampjes naast hun huizen te gaan staan om solidariteit te betuigen aan politieke gevangenen. De vicevoorzitter van het parlement vergeleek deelnemers met collaborateurs die tijdens het beleg van Leningrad lichtjes gebruikten om doelwitten door te geven aan de Duitse luchtmacht – historici reageerden meteen door te stellen dat er tijdens dat beleg nooit lichtsignalen gegeven zijn aan de nazi’s.