Mogen de spaarders opnieuw hopen op hogere rentes?

© Getty Images/iStockphoto
Ilse De Witte
Ilse De Witte Redacteur bij Trends

De kosten van levensonderhoud stijgen. De lonen gaan weer wat hoger. Mogen nu ook de spaarders eindelijk weer hopen op ietsje meer rente?

Eind vorig jaar voorspelden de economen van de vier grootbanken dat de rente op spaarrekeningen in 2017 niet zou wijzigen. Het jaar was nog niet goed begonnen of de eerste renteverhoging was al een feit. De kleine spaarbank CKV verdubbelde op 1 januari zijn basisrente van 0,1 naar 0,2 procent en zijn getrouwheidspremie van 0,15 naar 0,3 procent.

U hoeft niet meteen op veel renteverhogingen bij andere banken te hopen, want CKV vaart zijn eigen koers. “Dit is een commerciële actie”, legt CEO Rudi Deruytter uit. “We willen daarmee 5 à 10 miljoen euro spaargeld ophalen. Het is nog even afwachten of dat lukt, want we bieden nog altijd minder vergoeding dan de inflatie.”

CKV is een kleine spaarbank, die de voorbije jaren het bedrag op haar spaarboekjes bewust heeft afgebouwd door weinig spaarrente te geven. Eind vorig jaar had de bank nog maar 166 miljoen euro aan spaardeposito’s, tegenover 233 miljoen euro in 2007. Deruytter legt uit dat CKV de voorbije jaren met een overschot aan cash kampte, net zoals de meeste andere Belgische banken. Te veel aan cash is ook voor CKV een verliespost.

Het spaargeld beleggen in veilige overheidsobligaties met korte looptijden is ook geen optie meer, want die kosten meer dan ze ooit zullen opbrengen

Deruytter: “Als ik mijn overschot parkeer bij de Europese Centrale Bank, kost mij dat 0,40 procent. Als ik het bij een grootbank als BNP Paribas Fortis stal, kost het zelfs 0,55 procent.” Het spaargeld beleggen in veilige overheidsobligaties met korte looptijden is ook geen optie meer, want die kosten meer dan ze ooit zullen opbrengen. De Belgische banken kunnen de vergoeding op gereglementeerde spaarrekeningen niet onder nul laten zakken. Het wettelijke minimum voor de basisrente bedraagt 0,01 procent en het minimum voor de getrouwheidspremie 0,1 procent.

“Wij hadden te veel spaargeld op onze balans in verhouding tot onze kredieten”, legt Deruytter uit. Bij banken moeten er aan de ene kant van de balans evenveel deposito’s staan als er aan de andere kant kredieten staan. Onlangs kon CKV twee kredietportefeuilles overkopen tegen gunstige voorwaarden. “We moeten daar nu voldoende cash voor hebben”, legt Deruytter uit. “Een spaaractie is de snelste manier om die te verwerven.”

Er zijn nog altijd negen spaarrekeningen op de markt die meer opbrengen dan de rekening van CKV. De spaarbank uit Waregem biedt wel de hoogste spaarrente op een rekening waar geen enkele voorwaarde aan verbonden is. Van de negen spaarrekeningen die 0,5 procent rente of meer beloven, zijn er zeven waaraan een spaarplan gekoppeld is. Klanten met zo’n rekening mogen elke maand slechts een beperkt bedrag storten. Bij sommige banken moeten ze geld storten via een doorlopende opdracht.

Doorgaans bieden de spaarplannen een hoge getrouwheidspremie en een lage basisrente. Drie van de vier grootbanken hebben de basisrente van hun spaarplan zelfs op het wettelijke minimum van 0,01 procent gezet. De basisrente krijgt u in verhouding tot het aantal dagen dat uw geld op de spaarrekening hebt staan. Die tikt dus vanaf dag één aan.

De getrouwheidspremie krijgt u pas als u een volledige getrouwheidsperiode – twaalf opeenvolgende maanden – niet aan uw geld bent geweest. Het grote nadeel van die spaarplannen is dat u slechts mondjesmaat geld op de rekening kunt zetten en dat u er ook mondjesmaat weer geld mag afhalen, zonder uw premie te verliezen.

1. De hoogste rente

Deutsche Bank biedt veruit de hoogste totale vergoeding (1,2%) én de hoogste basisrente (0,9%). U kunt enkel geld op het DB Saving Plan zetten via een doorlopende opdracht. Op die manier kunt u maximaal 500 euro per maand of 6000 euro per jaar overschrijven. De reden waarom Deutsche Bank meer biedt dan de andere banken hoeft u niet ver te zoeken: de hoge rente is een doekje voor het bloeden.

Sommige spaarders hebben in het najaar geld weggehaald bij Deutsche Bank. Het aandeel van de instelling ging in september hard onderuit, nadat de Amerikaanse autoriteiten 14 miljard dollar eisten van Deutsche Bank voor wanpraktijken bij de verkoop van rommelkredieten in de aanloop naar de wereldwijde financiële crisis in 2008. Zo’n hoge schikking had haar in de problemen kunnen brengen, maar uiteindelijk heeft Deutsche Bank het bedrag van de schikking kunnen terugdringen tot 7,2 miljard euro. Daarmee zijn voor Deutsche Bank nog niet alle problemen van de baan, maar als het volstaat om de beleggers te sussen, dan mogen de spaarders ook gerust zijn.

Hoeveel geld door de vrees voor een monsterschikking is weggevloeid, weigert de bank mee te delen. Eind juni stond er nog 10,6 miljard euro op de spaarrekeningen bij Deutsche Bank in België. Daarmee was de groep het nummer acht in ons land. Bij een bankrun ziet een bank al snel 10 procent van het geld op spaarboekjes verdwijnen, leert het verleden. Maar zodra de rust is weergekeerd, keert het verdwenen geld doorgaans ook weer snel terug.

Beobank biedt de hoogste getrouwheidspremie – 1 procent – en de hoogste totale vergoeding na Deutsche Bank. De maximale maandelijkse storting bedraagt bij Beobank 750 euro, of 250 euro meer dan bij Deutsche Bank. Ook bij die instelling bent u verplicht het geld vanaf een zichtrekening te storten met een permanente opdracht. De andere spaarplannen brengen een pak minder op.

Uw spaargeld is goed beschermd

In heel de Europese Unie is uw spaargeld tot 100.000 euro per bank en per klant gegarandeerd. De banksector moet geld opzijzetten in een fonds om eventuele faillissementen op te vangen. Als er onvoldoende geld in het fonds zit, moet de overheid bijspringen. Wie zijn geld voldoende spreidt, heeft niets te vrezen. Tenzij u bijvoorbeeld klant bent bij een Maltese bank als Izola Bank en vreest dat zo’n klein land onvoldoende kapitaalkrachtig is om borg te staan voor de uit de kluiten gewassen banksector in het land.

In sommige landen – en België is daar sinds kort één van – geldt een hogere depositogarantie bij bepaalde “levensgebeurtenissen”. Als u bijvoorbeeld uw woning hebt verkocht en het geld op een spaarrekening hebt gezet, kunt u tot zes maanden na de verkoop aanspraak maken op een depositogarantie tot 500.000 euro per bank en per klant. Hetzelfde geldt als u geld voor de aankoop van een woning op uw rekening had staan en al een koopovereenkomst had ondertekend.

Er zijn nog een aantal scenario’s denkbaar waarbij er plots een grote som geld op uw spaarrekening belandt. Denk maar aan uitkeringen na een ontslag of invaliditeit, pensioensparen, het aanvullend pensioen, levensverzekeringen of een schadevergoeding als u het slachtoffer was van criminaliteit. In al die gevallen geniet u gedurende een halfjaar een waarborg tot 500.000 euro.

2. De snelste rente

De twee niet-gereglementeerde spaarrekeningen van MeDirect en Izola Bank verslaan de meeste gereglementeerde spaarboekjes. Niet-gereglementeerde spaarrekeningen hebben geen getrouwheidspremie. Dat die rekeningen niet-gereglementeerd zijn, heeft een aantal gevolgen. Zo betaalt u 30 procent roerende voorheffing op de intresten. Op gereglementeerde rekeningen zijn die tot 1880 euro fiscaal vrijgesteld. Boven dat bedrag bedraagt de roerende voorheffing 15 procent. We namen voor de niet-gereglementeerde rekeningen de nettorente op in de tabel, na aftrek van de roerende voorheffing.

Een ander gevolg is dat ze niet verplicht zijn de rente één keer per jaar bij het afsluiten van het jaar te storten. MeDirect stort de rente om de drie maanden, waardoor de spaarrekening sneller rendeert. Bij de ME3-rekening van MeDirect moet u wel drie maanden op voorhand laten weten dat u uw geld terug wilt. MeDirect heeft nog een andere niet-gereglementeerde spaarrekening in zijn gamma, waarvan het geld wel onmiddellijk opvraagbaar is: de Express Spaarrekening. Die rendeert een pak minder, met een nettorente van 0,35 procent. MeDirect is een Belgische bank, die de roerende voorheffing int en doorstort naar de Belgische fiscus.

MeDirect weet de Belgische spaarder blijkbaar wel aan te spreken met een eenvoudige rente en snellere rentestortingen. De spaarinlagen bij de internetbank stegen vorig jaar met 30 procent tot 700 miljoen euro. Het is voor een kleine bank natuurlijk gemakkelijker om te groeien dan voor een grote bank (zie kader De Belg blijft trouw aan de grootbanken).

Bij Izola Bank, een Maltese bank, moet u de intresten zelf aangeven via uw belastingbrief. Het is een buitenlandse rekening die u moet melden bij het register van het Centraal Aanspreekpunt (CAP) van de Nationale Bank. Spaargeld bij Izola Bank valt onder de Maltese depositogarantie, spaargeld bij MeDirect onder de Belgische (zie kader Uw spaargeld is goed beschermd).

3. De ethische rente

Triodos Bank is een opvallende groeier op de Belgische spaarmarkt de voorbije jaren. De Nederlandse bank beheert net geen miljard euro Belgisch spaargeld. Sinds 2011 kwam er elk jaar ongeveer 100 miljoen euro spaargeld van Belgen bij. Andere Nederlandse banken zoals NIBC Direct, Credit Europe en DHB, die enkele jaren geleden nog met hoge rentes grote sier maakten in België, zijn nu nagenoeg volledig van het speelterrein verdwenen. Het waren prijsbrekers en lagekostenspelers. De ultralage en zelfs negatieve rentevoeten van vandaag maken het voor die kleine internetbanken knap lastig om nog veel winst te maken op spaarboekjes. Banken die veel kredieten verstrekken, of veel beleggings- of verzekeringsproducten verkopen, kunnen hun inkomsten gemakkelijker op peil houden.

Triodos en VDK, dat vooral actief is in Oost- en West-Vlaanderen, zijn de enige banken in België die een ethisch spaarboekje aanbieden. De coöperatieve vennootschap NewB is er na zes jaar nog niet in geslaagd een nieuwe ethische bank uit de grond te stampen. Afgevaardigd bestuurder Dirk Coeckelbergh blijft er wel in geloven, maar de weg naar een banklicentie is nog lang. Er is zelfs nog geen dossier ingediend bij de Nationale Bank. Het kan nog enkele jaren duren vooraleer de nieuwe ethische bank er zal zijn. Als ze er al komt. “Een prototype van het dossier zal een van de komende maanden op onze raad van bestuur komen. Zodra die het goedkeurt, kunnen we er mee naar de toezichthouder stappen”, legt Coeckelbergh uit.

Voorlopig heeft de bank voldoende werkkapitaal, dankzij de kapitaalinjectie van enkele organisaties afgelopen zomer. NewB is wel al gestart met een soort ethische betaalkaart en een educatieve app. De coöperatieve wil volgend jaar starten met de verkoop van verzekeringen om eigen inkomsten te hebben en niet meer te moeten teren op het kapitaal.

Belgische spaarder zijn moeilijk los te weken van grootbanken

De vier grootbanken van ons land – BNP Paribas Fortis, Belfius, KBC/CBC en ING België – bewaren 170 miljard euro spaargeld van de Belgen, of ruim twee keer zoveel als alle kleine banken samen. Na de bankencrisis in 2008 begonnen de Belgen hun geld te spreiden over verschillende banken en verloren de grootbanken marktaandeel. Met de val van Dexia in 2011 werden de Belgen er weer aan herinnerd dat banken kunnen wankelen.

De vijf grootste uitdagers hebben de voorbije vijf jaar dan ook meer spaargeld bij gewonnen dan de grootbanken. Bij Argenta, AXA, Crelan, Record Bank en Rabobank dikten de spaarboekjes aan met 45 procent, of 20 miljard euro. Van Deutsche Bank kregen we geen cijfers meer per eind december 2016. Bij de vier grootbanken stegen de spaarinlagen met 21 procent, of 30 miljard euro.

Mogen de spaarders opnieuw hopen op hogere rentes?
© MoneyTalk

Voor het omvallen van een grootbank hoeft de spaarder geen schrik te hebben. De Belgische regering heeft laten zien dat ze grote banken altijd zullen redden. Weet wel dat spaargeld boven 100.000 euro per bank en per klant niet onaantastbaar is bij eventuele, toekomstige bankenreddingen door overheden in Europa.

Waar u misschien wel van wakker moet liggen, is de nieuwe praktijk om gereglementeerde spaarrekeningen om te zetten in niet-gereglementeerde spaarrekeningen. In oktober zagen we een plotse terugval in de marktcijfers van de Nationale Bank met 6,8 miljard euro, die bijna volledig te wijten was aan een technisch effect. KBC en CBC hebben voor 6,22 miljard euro gereglementeerde spaarrekeningen van hun bedrijfsklanten omgezet in niet-gereglementeerde spaarrekeningen. Op de niet-gereglementeerde spaarrekeningen is de wettelijke minimumrente niet van toepassing en kan de rente richting nul of zelfs onder nul procent zakken. Ook BNP Paribas Fortis plant zo’n operatie in maart.

In de praktijk treft die omzetting enkel rechtspersonen: kleine bedrijven en zelfstandigen die werken met een bvba. In theorie is zo’n omzetting ook mogelijk voor particulieren.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content