LIVE. G7-landen willen wereldwijde vaccinatiecampagne steunen - Vaccin van Pfizer kan ook bij minder lage temperaturen bewaard worden

De Palestijnse autoriteiten hebben een overeenkomst gesloten met Israël om zowat 100.000 Palestijnen die op Israëlisch grondgebied werken te vaccineren tegen Covid-19. Dat meldt het Palestijnse ministerie vanavond. De Israëlische autoriteiten hebben de informatie nog niet bevestigd.

"Er heeft een ontmoeting plaatsgevonden tussen het Palestijnse en Israëlische ministerie van Volksgezondheid om de verspreiding van nieuwe coronavarianten te beperken", aldus het Palestijnse ministerie in een verklaring. "Er werd overeengekomen om 100.000 Palestijnen die in Israël werken te vaccineren."

Vanaf wanneer die vaccinaties zullen plaatsvinden, is voorlopig niet bekend. Ook de criteria waarop de arbeiders gekozen worden zijn nog onduidelijk.

Israëlische autoriteiten bevestigen momenteel enkel dat er een bijeenkomst werd gehouden in Ramallah en dat beide regio's een "gemeenschappelijke realiteit" delen, waarmee ze bedoelen dat de verspreiding van het virus op Palestijns grondgebied ook impact kan hebben op de besmetting van Israëliërs.

Palestina ontving eerder al 2.000 doses van Israël, midden deze maand volgden nog 50.000 doses dankzij de Covax-hulp van de VN.

LEES OOK: "Israël blokkeert overdracht coronavaccins aan Gazastrook”

Denemarken sluit dertien grensovergangen met Duitsland vanwege een uitbraak van de Britse variant van het coronavirus in de Duitse grensstad Flensburg. Zeker tachtig mensen in de stad zijn besmet met het virus. De grenscontroles worden opgevoerd bij negen andere grensovergangen.

"We hebben vanwege de uitbraak in Flensburg de grenscontroles flink opgevoerd", aldus de Deense minister van Justitie Nick Haekkerup. "We hebben voornamelijk kleinere grensovergangen gesloten."

Ook in de stad zelf zijn de maatregelen flink aangescherpt om verdere verspreiding te voorkomen. Zo is er vanaf zaterdag een avondklok van kracht, voor zeker een week. Ook mogen mensen geen bezoek meer ontvangen.

Het Britse ministerie van Volksgezondheid heeft de wet overtreden door contracten voor de aankoop van beschermende kledij voor gezondheidswerkers niet te publiceren, zo heeft een High Court vandaag geoordeeld.

De wet schrijft voor dat de regering contracten die meer dan 120.000 pond waard zijn binnen de dertig dagen moet vrijgeven. De contracten in kwestie waren miljarden waard.

De rechtbank gewaagde van een "historische misstap". De bevolking "had er recht op te weten naar wie dit geld ging, waarvoor het diende en hoe de contracten werden toegewezen."

De rechter ruimde evenwel ook in dat de verrassing in verband met de coronapandemie met zich meebracht dat het nodig was snel in te staan voor grote hoeveelheden materiaal voor de gezondheidswerkers.

De zaak was aangespannen door drie parlementsleden uit de oppositie en de ngo Good Law Project. Die noemde de uitspraak een "overwinning voor allen onder ons die begaan zijn met goed bestuur". 

De Britse premier Boris Johnson heeft een online-bijeenkomst van de G7 op gang gebracht met een oproep tot een gezamenlijke inspanning om de coronapandemie te verslaan. Er is op de vergadering meer dan vier miljard dollar extra toegezegd voor vaccinatiecampagnes in arme landen.

"We moeten ervoor zorgen dat de hele wereld ingeënt raakt want dit is een wereldwijde pandemie en het heeft geen zin indien een land veel verder is dan een ander, we moeten samen vooruitgang boeken", zei de bewindsman volgens het persbureau Press Association. Vaccins dienen over de hele wereld "aan kostprijs" gedistribueerd.

Naar eigen zeggen hebben de zeven grootste economieën ter wereld hun financiële hulp voor vaccinatiecampagnes met meer dan vier miljard dollar verhoogd. De VS alleen al geven twee miljard dollar en de Europese Unie 500 miljoen euro, zo vernam het Duitse persbureau DPA.

De Duitse minister van Financiën Olaf Scholz en zijn collega van Ontwikkelingssamenwerking Gerd Müller kondigde aan dat zijn land nog eens 1,5 miljard euro zal uittrekken voor de wereldwijde strijd tegen Covid-19, in het bijzonder voor de ontwikkelingslanden. Daarvan gaat een miljard naar de internationale inentingsorganisatie Covax. De rest is bestemd voor de Wereldgezondheidsorganisatie, en andere organisaties voor de financiering van "vaccins, geneesmiddelen en tests".

Berlijn heeft eerder reeds 600 miljoen euro ter beschikking gesteld. 

Zorgnet-Icuro, de grootste zorgkoepel van het land, zegt dat er in Vlaanderen geen probleem is op het vlak van vaccinatiebereidheid bij het zorgpersoneel in woonzorgcentra. Experten blijven hameren op sensibilisering, maar vinden een verplichting eventueel het overwegen waard, zo berichtte De Standaard vandaag.

"We hebben in Vlaamse woonzorgcentra een vaccinatiebereidheid hoger dan 85 procent, dus een verplichting is hier niet aan de orde", reageert woordvoerster Lieve Dhaene.

Eerder deze week raakte bekend dat er versoepelingen komen in de rusthuizen, maar enkel als 90 procent van de bewoners en 70 procent van het zorgpersoneel gevaccineerd is. En bij die laatsten wringt her en der het schoentje, vooral in Brussel en Wallonië.

Vincent Frédéricq, secretaris-generaal van Ferubel-Femarbel, de federatie van commerciële rusthuizen in Wallonië en Brussel, liet tijdens de laatste bijzondere Kamercommissie verstaan dat in Brussel en Wallonië amper de helft van het verzorgend personeel in woonzorgcentra bereid is zich te laten vaccineren.

Sensibilisering blijft voor expertengroep Gems nog steeds dé weg om de vaccinatiegraad bij het personeel op te krikken. Maar als dat niet lukt, "kan worden overwogen om de vaccinatie verplicht te maken voor alle zorgpersoneel zonder medische contra-indicatie", schrijven de ­experts in hun rapport over de woonzorgcentra van 16 februari, waarover De Standaard vandaag berichtte.

"Verplichting mag geen ­taboe zijn. We hebben de voor- en nadelen dan ook netjes opgelijst", aldus biostatisticus Geert Molenberghs, lid van de Gems.

Vlaanderen blijft voor zijn woonzorgcentra inzetten op sensibilisering. Volgens Zorgnet-Icuro is een verplichting in Vlaanderen dan ook niet aan de orde. "We hebben in Vlaamse woonzorgcentra een vaccinatiebereidheid van meer dan 85 procent bij het personeel", zegt woordvoerster Lieve Dhaene. "Zes procent van de personeelsleden die een vaccin weigeren, doen dat zonder dat er een medische reden is. Er is ingezet op sensibilisering en dat is in Vlaanderen perfect gelukt."

Tussen donderdag- en vrijdagochtend zijn in Nederland 4.761 positieve coronatesten geregistreerd. Dat zijn er opnieuw meer dan het gemiddelde van de afgelopen week, dat op 3.705 per dag ligt, zo blijkt vrijdag uit cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Dit noteerde donderdag ook meer besmettingen dan gemiddeld. Volgens gecorrigeerde cijfers waren het er toen 4.594. Op 24 uur tijd waren er vijftig bijkomende sterfgevallen gemeld, tegen 74 donderdag, 59 woensdag en 88 dinsdag.

Sinds het begin van de uitbraak, bijna een jaar geleden, is het coronavirus bij iets meer dan een miljoen Nederlanders vastgesteld. Van meer dan 15.000 mensen is zeker dat ze aan het virus zijn overleden.

De relatief hoge aantallen van de laatste twee dagen komen niet geheel onverwacht. Het RIVM maakte dinsdag voor het eerst na wekenlange dalingen weer een iets hoger aantal besmettingen in een week tijd bekend. Ruim 25.000 mensen kregen een positief testresultaat. Dat was ondanks de tijdelijke sluiting van testlocaties vanwege het winterweer.

Het RIVM heeft de afgelopen tijd herhaaldelijk gewaarschuwd voor de extra besmettelijke Britse variant van het virus, die nu hoogstwaarschijnlijk al het overgrote deel van de besmettingen in Nederland veroorzaakt: twee derde volgens de rekenmodellen van het instituut. 

Het reproductiegetal van deze variant becijfert het RIVM op 1,15. Dat wil zeggen dat 100 mensen die het oplopen gemiddeld 115 anderen aansteken. Om het virus terug te dringen, moet het reproductiegetal onder de 1 komen.

De rechtbank in Den Haag gaf actiegroep Viruswaarheid dinsdag gelijk in een door hen aangespannen kort geding tegen de Nederlandse staat over de rechtmatigheid van de avondklok. De Staat tekende meteen hoger beroep aan en haastte zich naar het hof met het verzoek de werking van het vonnis op te schorten. Dat deed het hof dinsdagavond. De avondklok blijft daardoor in elk geval tot de uitspraak in hoger beroep gehandhaafd.

Willem Engel, voorman van Viruswaarheid, noemde het "een vreemde gang van zaken" dat de uitspraak een week op zich laat wachten. "Eerder deze week was er ontzettende haast, nu moeten we een week wachten." De voorzitter van het hof gaf aan "grondig" over de kwestie te moeten nadenken.

Overigens blijft de avondklok hoogstwaarschijnlijk sowieso van kracht in Nederland. Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer ging donderdag tijdens een ingelast debat akkoord met de spoedwet voor de avondklok. De Eerste Kamer stemt er zo goed als zeker vrijdag ook mee in.

De voorzieningenrechter oordeelde eerder deze week dat de avondklok geen maatregel is waarmee niet kan worden gewacht "zoals bijvoorbeeld het geval is bij een dijkdoorbraak". De avondklok maakt "een vergaande inbreuk op het recht op bewegingsvrijheid en de persoonlijke levenssfeer", aldus de rechter, en gaf daarmee Viruswaarheid gelijk in het kort geding. 

In het ziekenhuis Saint-Luc in Bouge, in de provincie Namen, zijn ze vrijdag gestart met de pilootfase 1A4 van de vaccinatiecampagne. Zowat 150 mensen kregen er, in het bijzijn van Waals minister van Volksgezondheid Christie Morreale (PS), een eerste prik. De officiële fase 1A4 start komende dinsdag en focust op eerstelijnszorgverleners.

In totaal worden in fase 1A4 zowat 120.000 mensen gevaccineerd, voornamelijk huisartsen, verpleegkundigen, apothekers, zorgverleners, kinesisten en tandartsen. Er zullen 25 ziekenhuizen en zes vaccinatiecentra betrokken zijn in deze fase van de vaccinatiecampagne.

In het ziekenhuis Saint-Luc in Bouge werd vrijdag al gestart met een pilootproject, waarbij zowat 150 mensen gevaccineerd werden. Op basis van deze 'testdag' worden nog mogelijke aanpassingen gedaan om de echte uitrol vanaf dinsdag vlot te laten verlopen.

"Elke stap in de vaccinatie voelt als een grote opluchting", aldus Christie Morreale. "Je voelt ook dat mensen zich met plezier laten vaccineren, omdat ze weten dat het de weg naar de vrijheid betekent."

Het aantal mensen dat dagelijks gevaccineerd zal worden, is afhankelijk van de beschikbaarheid van vaccins. Wat betreft Pfizer/BioNTech is er vrij constante informatie over de leveringen, voor Moderna en AstraZeneca iets minder. Op dit moment zijn er ongeveer 60.000 AstraZeneca-vaccins beschikbaar. Die worden komende week al gebruikt voor de 18- tot 55-jarigen die tot de doelgroep behoren.

De Europese Unie verdubbelt haar bijdrage aan het coronavaccinatieprogramma COVAX van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) tot een miljard euro. Volgens de woordvoerder van voorzitter Ursula von der Leyen zal ze dat bekendmaken tijdens een videotop van zeven grote industrielanden en de EU (G7) later op vrijdag. De Amerikaanse president Joe Biden heeft de leiders daarvoor uitgenodigd om te overleggen over de pandemie en de wereldwijde distributie van vaccins.

De Amerikaanse regering maakte donderdag bekend 4 miljard dollar (3,3 miljard euro) vrij te maken voor COVAX. Daarvan is de helft bestemd om direct mensen in andere landen te kunnen inenten. De rest van het geld wordt de komende twee jaar in het programma gestoken. Het plan van de WHO is bedoeld om landen die zelf niet of nauwelijks vaccins kunnen aanschaffen te voorzien van het middel tegen het coronavirus.

Von der Leyen zal volgens EU-bronnen ook een bijdrage van 100 miljoen euro aan humanitaire hulp aankondigen ter ondersteuning van de vaccinatiecampagne in Afrika.

Omdat bestelde coronavaccins niet geleverd zijn, is de Oekraïense minister van Volksgezondheid Maksim Stepanov in de nacht van donderdag op vrijdag verrassend naar India gevlogen. Hij wil er naar eigen zeggen niet alleen heronderhandelen over contractueel gegarandeerde twaalf miljoen dosissen, maar ook over een bijkomend pakket.

Eigenlijk had de vaccinatiecampagne in Oekraïne vorige maandag moeten beginnen. Maar het land heeft noch via het Covax-programma van de Wereldgezondheidsorganisatie, noch via eigen contracten met Indiase en Chinese bedrijven entstoffen ontvangen.

Vanwege de politieke spanningen met Moskou na de aanhechting door Rusland van de Krim in 2014, heeft Oekraïne de inzet van het Russische vaccin verboden.

Kiev wilde tegen het einde van het jaar zowat de helft van de meer dan 41 miljoen inwoners inenten.

Sinds de uitbraak van de pandemie zijn in het Oost-Europese land 1.278.618 mensen besmet geraakt. Ongeveer 25.000 van hen hebben het niet overleefd. 

De huisartsenvereniging Domus Medica en het Verbond der Belgische Beroepsverenigingen van Artsen-Specialisten (VBS) hebben in een gezamenlijke oproep aan hun leden gevraagd om als medisch toezichthouder bijstand te verlenen in de vaccinatiecentra.

Voor de grootschalige vaccinatiecampagne in de centra, is er een constante aanwezigheid van medisch verantwoordelijken nodig. Zij moeten erop toezien dat het proces in alle vaccinatielijnen van het centrum medisch correct verloopt. Zowel algemene artsen als medische specialisten komen daarvoor in aanmerking.

De artsenorganisaties Domus Medica en VBS roepen hun leden vrijdag op om hun medewerking daaraan te verlenen en om zich aan te melden voor die functie.

"Het spreekt voor zich dat we de komende maanden heel wat artsen nodig zullen hebben in de vaccinatiecentra", zegt Roel Van Giel van Domus Medica. "Met deze gezamenlijke oproep hopen we onze leden warm te maken om enkele permanenties in een vaccinatiecentrum op zich te nemen."

Huisartsen kunnen zich kandidaat stellen via www.eerstelijnszone.be, artsen-specialisten kunnen dat doen via info@vbs-gbs.org.

Er is geen aanwijzing dat de opmars van de varianten van het coronavirus in ons land zorgt voor een stijging in het aantal patiënten op de afdelingen intensieve zorg. Dat heeft viroloog Steven Van Gucht vrijdagmorgen gezegd op de persconferentie van het Nationaal Crisiscentrum en gezondheidsinstituut Sciensano.

Hoewel de meeste indicatoren, waaronder het aantal nieuwe ziekenhuisopnames, in dalende lijn blijven gaan, worden er toch meer patiënten op de afdelingen intensieve zorg gerapporteerd. "Daar is echter op dit moment geen goede verklaring voor", aldus Van Gucht.

In ieder geval wijst niets erop dat de stijging te maken heeft met de opmars van de Britse en Zuid-Afrikaanse varianten in ons land. "Als dat wel het geval was, zou het aantal nieuwe hospitalisaties ook stijgen", merkt de viroloog op.

Een mogelijke verklaring is wel dat patiënten langer op de afdeling blijven liggen dan enkele weken geleden. "Omdat de druk op intensieve zorgen de laatste tijd minder hoog is, is er minder nood om patiënten snel te ontslaan of te verplaatsen naar een andere afdeling", legt Van Gucht uit. "Dat was tijdens een piek in de cijfers wel het geval."

De Joodse, christelijke en islamitische geloofsgemeenschappen betogen aanstaande zondag tegen de beperking van de eredienst tot 15 personen. Om 15.00 uur komen ze met een honderdtal personen samen op het Europakruispunt voor het Brusselse Centraal Station om een verruiming van dat aantal personen te vragen. "Die verruiming is mogelijk met inachtneming van de juiste sanitaire maatregelen", klinkt het. De initiatiefnemers hebben een officiële toelating gekregen om tot 16.00 uur te betogen met 100 mensen, meldt de Brusselse politie.

Sinds een uitspraak van begin december van de Raad van State mogen erediensten in ons land plaatsvinden met een beperkt aantal van 15 volwassen deelnemers. Die maatregel werd al herhaaldelijk verlengd, tot ongenoegen van de geloofsgemeenschappen en de initiatiefnemers voor de betoging.

"Op 26 januari 2021 werd het ministerieel besluit ter versterking van deze maatregel gepubliceerd, een uur voor de geplande ontmoeting tussen de vertegenwoordigers van onze verschillende geloofsovertuigingen en de bevoegde minister", klinkt het bij hen. "Dit getuigt van de lage waardering voor onze vertegenwoordigers en, via hen, voor elk van de gelovigen die zij vertegenwoordigen. De grondwet garandeert vrijheid van godsdienst. In de praktijk garandeert een beperking van de eredienst tot 15 deze vrijheid niet."

Daarom dringen de betogers erop aan dat de limiet van 15 personen wordt gewijzigd en dat rekening wordt gehouden met de oppervlakte van de gebedshuizen: "Enkele maanden geleden, toen de gezondheidscrisis niet minder ernstig was en de limieten ruimer, tot 200 per gebedshuis, garandeerde het protocol, dat was overeengekomen tussen de vertegenwoordigers van de geloofsovertuigingen en de autoriteiten, de veiligheid van de gezondheid. De gelovigen hebben dit altijd gerespecteerd zoals de nodige afstand, de hydroalcoholische gel, de maskers, en de omlooprichting. Een verruiming van het aantal personen dat aan de eredienst kan deelnemen is dus mogelijk met inachtneming van deze juiste sanitaire maatregelen."

De geschillenkamer van de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA) heeft het toeristisch provinciebedrijf Westtoer een berisping opgelegd voor het gebruik van een netwerk van slimme camera's die drukte meten aan de kust. Die druktemeting wordt gebruikt om de risico's op de verspreiding van het coronavirus te beperken. Er wordt aan Westtoer gevraagd om een aantal corrigerende maatregelen te nemen. Het is de eerste beslissing van de privacywaakhond over coronamaatregelen.

De opgelegde corrigerende maatregelen hebben onder meer betrekking op de toestemming voor het gebruik van cookies op de website van Westtoer en op de privacyverklaring. Westtoer moet voortaan preciezer informeren over onder andere de rechtsgrond en de bewaartermijnen.

Over de technische en organisatorische maatregelen van de druktemeting zelf stelt de geschillenkamer van de GBA dat de camera's die het aantal passanten tellen geïnstalleerd mogen worden, maar onder zeer strikte voorwaarden en als er een strikt minimum aan persoonsgegevens wordt verwerkt.