Bloedbad achter de tralies: bijna tachtig doden bij rellen in Ecuadoraanse gevangenissen

In het zuidwestelijke Guayaquil waren er 37 doden, in het zuidelijke Cuenca 34 en in het centrale Latacunga 8. In die strafinstellingen is zeventig procent van de Ecuadoraanse gevangenispopulatie geconcentreerd.

Zwaarbewapende politieagenten van een speciaal interventiecommando bestormden gisteren de gevangenis van Guayaquil. Zij doorbraken gebarricadeerde deuren en vuurden traangasgranaten in de celvleugels af, zo was te zien in een video die de krant El Comercio heeft verspreid. De gevangenen openden het vuur op de politie en stichtten brand. 

Aanleiding tot het geweld was blijkbaar een interne machtsstrijd binnen de criminele organisatie Los Choneros, nadat hun hoogste leider José Luis Zambrano alias Rasquiña in december was gedood. “We hadden een snelle reactie verwacht, maar die heeft tot gisteren op zich laten wachten”, zei het hoofd van het Ecuadoraanse gevangeniswezen, Edmundo Moncayo.

Hij zei dat er geen doden zijn gevallen bij de ordetroepen. Zonder aantallen te noemen, gewaagde hij wel van gewonden, zowel bij de politie als bij de gevangenen. Volgens de gevangenisdirectie heeft een cipier onlangs vuurwapens binnengesmokkeld in de gevangenis van Guayaquil. Die zouden blijkbaar dienen voor aanslagen op leden van rivaliserende groepen binnen de bende. Toen die daarvan hoorden, brak de strijd los.

President Lenín Moreno kondigde de inzet van het leger aan. “Als gevolg van de gewelddadige botsingen tussen rivaliserende bendes in drie gevangenissen heb ik de strijdkrachten opgedragen de externe veiligheidszones in de strafinstellingen strikt te controleren op wapens, munitie en springstof”, zo twitterde het staatshoofd. Nadat de veiligheidstroepen de gevangenissen weer onder controle hadden gekregen, doorzochten ze de cellen. Daarbij zijn in Guayaquil vuurwapens, machetes, messen en mobiele telefoons in beslag genomen, zo deelde het parket mee.

De bijna zestig Ecuadoraanse gevangenissen kampen met een extreem gebrek aan personeel. Voor zowat 38.000 gedetineerden, terwijl er plaats is voor 29.000, staan slechts 1.400 gevangenbewaarders en ongeveer 1.000 aan het gevangeniswezen "uitgeleende" politiemensen, zei veiligheidsdeskundige Ricardo Camacho tegenover de krant La Hora. 

“De haat, de wraakzucht en de wreedheid die we in de gevangenissen van het land hebben gezien, zijn niet alleen een boodschap van de georganiseerde misdaad, maar ook de uitdrukking van de mentale toestand van het systeem”, twitterde politiehoofd Patricio Carrillo. “De politie kan wel reageren, maar zij beschikt niet over de competentie om zich om de sociale reïntegratie van de gedetineerden te bekommeren.”

In Latijns-Amerika komt het steeds opnieuw tot gewelddadige rellen in gevangenissen. Vele daarvan staan onder controle van bendes. Dikwijls zorgen de veiligheidstroepen er enkel voor dat gedetineerden in hun instelling blijven. Binnen de muren zijn die laatste overwegend op zichzelf aangewezen. Talrijke bendeleiders dirigeren de activiteiten van criminele organisaties vanuit de gevangenis.