Politie onderschept 1 miljard berichten van criminelen: 48 arrestaties, 17 ton cocaïne en 1,2 miljoen euro in beslag genomen

“De actie concentreerde zich op het neerhalen van de SKY ECC-infrastructuur, het oprollen van het distributienetwerk en de inbeslagname van het crimineel vermogen van de verdelers”, zegt federaal procureur Frédéric Van Leeuw. “Er werden ook zoveel mogelijk SKY ECC-toestellen in beslag genomen bij de geselecteerde gebruikers die geïdentificeerd werden.”

Het gerechtelijk onderzoek ging eind 2018 van start nadat bij verschillende onderzoeken in heel België gebleken was dat criminelen steeds meer gebruik maakten van zogenaamde cryptofoons met de encryptiesoftware van SKY ECC, een bedrijf dat opereert vanuit Canada en de VS. De voorbije jaren werden al 185 dergelijke cryptofoons in beslag genomen maar het bleek voor de politiediensten technisch niet mogelijk om die uit te lezen en te achterhalen welke communicatie de opgepakte criminelen voerden. SKY ECC leek ook elke medewerking met politionele of gerechtelijke diensten te weigeren.

Wereldwijd zijn er ongeveer 171.000 gebruikers van dergelijke toestellen. Die bevinden zich in Europa, Noord-Amerika, Zuid-Amerika (vooral Colombia) en het Midden-Oosten. Opvallend is dat ongeveer 25 procent van de actieve gebruikers zich in België (6.000) en Nederland (12.000) bevinden. In ons land worden ze vooral gebruikt in de buurt van de Antwerpse haven, maar ook in Brussel, Limburg en Charleroi.

Het parket beschouwt het bedrijf SKY ECC zelf ook als een criminele organisatie. Omwille van het quasi exclusief criminele karakter van de dienstverlening van het bedrijf, besloot het federaal parket eind 2018 een opsporingsonderzoek te openen, dat in juni 2019 een gerechtelijk onderzoek werd.

“Op uitdrukkelijke vraag van de onderzoeksrechter wordt iedereen die in het bezit is van een SKY ECC-telefoon en daarvan legaal gebruik maakt, gevraagd zich te melden bij de federale gerechtelijke politie van Antwerpen”, meldt het federaal parket.

“In een eerste fase werd de versleutelde communicatie onderschept en opgeslagen, waarna gezocht werd naar een manier om die te ontcijferen”, zegt de federaal procureur. “In een tweede fase werd de inhoud van leesbaar gemaakte berichten gedurende ongeveer drie weken live meegelezen. Daarbij werden prioriteiten gesteld, aangezien er wereldwijd ongeveer 3 miljoen berichten per dag werden verstuurd. De hoogste prioriteit lag bij berichten waaruit mogelijk levensgevaar bleek. Daarnaast werd getracht om de geselecteerde gebruikers te identificeren en de criminele aard van hun communicaties aan te tonen, of te weerleggen.”

De Nederlandse zegt dat ze ontvoeringen, liquidaties en schietpartijen kon voorkomen. Honderden miljoenen berichten zijn opgeslagen en worden onderzocht. “De resultaten hebben op dit moment al cruciale informatie opgeleverd voor verschillende belangrijke strafrechtelijke onderzoeken.”

Volgens het parket lag het zwaartepunt van de acties in ons land vandaag in Antwerpen en Limburg. De speurders zijn volgens onze bronnen ook binnengevallen bij drie advocaten in het Antwerpse, die ook gebruik maakten van zo’n cryptotelefoon. Een van die advocaten is Sahil M., hij werd dinsdagmorgen opgepakt voor verhoor, nadat de federale gerechtelijke politie binnenviel op zijn kantoor. M. zal dinsdagmiddag voorgeleid worden bij de onderzoeksrechter in Mechelen. Waarvan hij verdacht wordt, is momenteel nog niet duidelijk. Daarnaast zou ook een Antwerpse stagiair-advocaat, Jawad H., opgepakt zijn voor verhoor.
In Maasmechelen vielen de speurders op een tiental adressen binnen.

Meer dan 1.600 politieagenten namen deel aan de acties, onder wie meer dan 1.000 onderzoekers van de FGP, meer dan 300 agenten van de federale politie, en de speciale eenheden, die uitzonderlijk ondersteuning kregen van de speciale eenheden van de politie van het Groothertogdom Luxemburg en het Bijzonder Bijstandsteam van de Antwerpse politie. 

Alles gebeurt onder leiding van een Mechels onderzoeksrechter die gespecialiseerd is in onderzoek naar elektronische communicatiesystemen.

“In de komende weken en maanden worden nog verschillende nieuwe dossiers opgestart of bijkomende processen-verbaal opgesteld”, gaat de federaal procureur verder. “Omdat in de loop van het onderzoek naar de criminele organisatie SKY ECC verschillende nieuwe strafbare feiten aan het licht zijn gekomen.” 

De server van Sky ECC is dinsdag offline gehaald en in beslag genomen door de Nederlandse autoriteiten. Sky ECC valt te vergelijken met het beruchte Encrochat-systeem dat in het voorjaar van 2020 gekraakt kon worden. Het is een versleutelde berichtendienst die zelf ook simkaarten en geprepareerde telefoons verkoopt, gaande van een iPhone tot Google Pixel. Het grote verschil: de telefoons hebben geen camera, microfoon of GPS. Op die manier kunnen de kopers niet afgeluisterd worden. 

Aan dat soort beveiliging hangt wel een ferm prijskaartje. Voor een jaar de app te gebruiken betaal je 2.200 euro. Wil je daarbij een beveiligde telefoon, dan kom je al snel aan het dubbele van de prijs. Kopen doe je met Bitcoin of Paypal, zo blijft de transactie anoniem. Sky ECC is geliefd onder criminelen, de app noemt zichzelf het veiligste berichtenplatform ter wereld. Zo worden berichten automatisch gewist na dertig seconden. En is er net zoals bij de Encrochat een ‘paniek’-paswoord. Dat kan je ingeven om het hele toestel onbruikbaar te maken. Alles wordt gewist, en op diezelfde moment wordt Sky ECC ook verwittigd dat er gevaar is. Kortom,  ideaal voor mocht de politie je op het spoor zijn. 

Ook in Nederland zijn vandaag een 30-tal mensen opgepakt en 75 woningen en kantoren doorzocht. Zes verdachten zijn aangehouden. Ze worden verdacht van corruptie, handel in verdovende middelen, vuurwapenbezit en deelname aan een criminele organisatie. Ze zitten in beperkingen en mogen alleen contact hebben met hun advocaat.

Bij doorzoekingen in Rotterdam zijn onder meer 27 vuurwapens, 20 messen, 70 telefoons (waaronder ook cryptotelefoons), 12 auto’s, 2 boten, 1 jetski, grote geldbedragen en verdovende middelen in beslag genomen. De politie sprak eerder op de dag van 28 vuurwapens.

Het grootschalige internationaal onderzoek Argus leidde eerder al tot de onderschepping van grote hoeveelheden harddrugs. Het gaat om internationale inbeslagnames van duizenden kilo’s cocaïne, heroïne en hasj. Daarnaast zijn er meerdere wapens in beslag genomen en drugslabs ontdekt en ontmanteld en zijn miljoenen euro’s in beslag genomen. Bij de eerdere acties zijn in Nederland 43 verdachten aangehouden.

Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) en minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) reageren tevreden op het onderzoek. “De voorbije jaren stellen we meer en meer vast dat de drugscriminaliteit oprukt in ons land”, zegt Van Quickenborne.” Dit bijzonder uitgebreid onderzoek is van groot belang in de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Justitie zal deze criminelen opsporen, vervolgen, straffen en hun vermogens afnemen.”

“We kunnen niet aanvaarden dat drugscriminelen de basis van onze samenleving - onze veiligheid - dreigen te ondermijnen”, zegt Verlinden. “Vandaag hebben we de georganiseerde criminaliteit in ons land, en ver daarbuiten, een belangrijke slag toegediend. Hier mogen we fier op zijn. Onze politiediensten en het federaal Parket hebben fantastisch werk geleverd.”