EU legt China voor het eerst in 30 jaar sancties op, China slaat terug met inreisverbod
De Europese Unie heeft sancties opgelegd aan China. Vier Chinese bestuurders uit de westelijke provincie Xinjiang komen wegens vermeende schendingen van de mensenrechten van de Oeigoeren op de sanctielijst. Peking sloeg direct terug. Zo mogen een tiental Europeanen China niet meer in.
Het is de eerste keer dat de EU zijn kersverse instrumentarium tegen mensenrechtenschenders, het zogenaamde Globale Mensenrechten Sanctieregime, zo grootschalig inzet. Functionarissen van kwalijke regimes kunnen niet meer bij hun bankrekeningen in Europa, kunnen er geen geld meer lenen en krijgen geen visa voor de EU. Europese burgers, bedrijven en overheden die toch zaken met hen doen, worden aan de schandpaal genageld.
De sancties tegen China baren het meeste opzien. Het is voor het eerst sinds het neerslaan van de Chinese democratiseringsbeweging in 1989 dat Beijing te maken krijgt met Europese sancties. Brussel pakt vier provinciale bestuurders in Xinjiang aan, en een enkele instelling, het Xinjiang Productie- en Constructiecorps. Dat is een van oorsprong paramilitaire organisatie van Chinezen van buiten de provincie Xinjiang, die daar zijn gestationeerd om de economie op te bouwen. Dat gebeurde na de communistische machtsovername in 1949.
In Xinjiang worden grote aantallen mensen zonder proces aan politieke heropvoeding onderworpen, volgens China zelf in goedaardige ‘trainingscentra’ die slechts dienen om religieus extremisme te kop in te drukken.
Verenigde Staten
De Europese maatregelen zijn beperkt vergeleken met de strafmaatregelen die de Verenigde Staten tegen China hebben genomen. Naast acties tegen een reeks Chinese techbedrijven die volgens Washington de staat behulpzaam zijn bij repressie en een importverbod op katoen uit Xinjiang, heeft Washington ook sancties tegen Chinese nationale bestuurders ingesteld wegens hun rol bij het inperken van de politieke autonomie van Hongkong.
Beijing sloeg direct terug met sancties tegen tien Europeanen, onder wie Nederladns D66-parlementslid Sjoerd Sjoerdsma en de Duitse Europarlementarier Reinhard Butikofer. Zij mogen China niet meer in omdat ze ‘ernstige fouten’ hebben begaan om het debat over sancties voor China aan te zwengelen, aldus het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. Ook vier Europese instellingen, waaronder het gerenommeerde Duitse Mercator Instituut voor China-studies, zijn in de ban gedaan.
Myanmar
Myanmar werd in een afzonderlijk besluit door de EU ook strafmaatregelen opgelegd, die volgens de Duitse minister van buitenlandse zaken Heiko Maas ‘onvermijdelijk’ werden nu het Myanmarese leger met bloedvergieten protesten tegen een recente coup onderdrukt. Elf militairen uit Myanmar staan nu op de zwarte lijst.
Brussel had ook EU-bedrijven willen aanpakken die in handen zijn van het leger om de inkomsten van militairen af te knijpen. Maar dat stuitte op bezwaren van Hongarije, dat de sancties tegen Myanmar en ook China ‘schadelijk’ en ‘zinloos’ vindt. Toch blokkeerde Boedapest de sancties niet.