Belgisch herstelplan mikt op ruim 1,1 miljard investeringen in 2021

De Europese Unie tuigde afgelopen zomer een coronaherstelfonds van 750 miljard euro op om de gevolgen van de coronacrisis het hoofd te bieden. De faciliteit voor herstel en veerkracht - of RRF - is daarin de belangrijkste portefeuille. Ze omvat ruim 337 miljard euro aan subsidies en nog eens 360 miljard aan goedkope leningen. Dat geld wordt volgens een specifieke verdeelsleutel aan de lidstaten uitgedeeld. België kan rekenen op 5,925 miljard euro.

Om die som effectief te krijgen moet België een nationaal herstelplan met concrete investeringsprojecten op tafel leggen bij de Europese Commissie. Dat gebeurt in samenspraak met de deelstaten. In het herstelplan zitten een aantal verplichte pijlers. Zo eist de Commissie minstens 37 procent groene projecten en zeker 20 procent investeringen in digitalisering. Het plan moet ook rekening houden met een aantal verplichte hervormingen. Het gaat dan bijvoorbeeld over de activering van werklozen of de elektrificatie van het bedrijfswagenpark.

Hoewel de deadline van 30 april niet langer in steen gebeiteld staat, mikt de regering nog altijd op die datum om het definitieve herstelplan in te dienen bij de Commissie. Staatssecretaris voor Relance Thomas Dermine (PS) kwam de grote lijnen deze voormiddag voorstellen op een persconferentie.

Concreet dient België eind april 87 investeringsprojecten en 34 hervormingsprojecten in bij de Commissie. Het leeuwendeel van het geld - 56 procent - gaat naar infrastructuurprojecten, goed nieuws dus voor de bouwsector. Daarnaast wordt 28 procent van het geld geïnvesteerd in digitale technologie, een kwart in menselijk kapitaal en 16 procent in onderzoek en ontwikkeling. Alles samen vormt dat meer dan 100 procent, maar dat komt omdat een aantal projecten in meerdere categorieën thuishoort. Ongeveer 57 procent van de investeringen is groen en 31 procent is digitaal. Daarmee zou België ruimschoots aan de vereisten van de Commissie moeten voldoen.

De investeringen worden gespreid over een periode van zes jaar. Dermine wil twee derde van het geld al in de eerste drie jaar investeren, "want dan zal de economie daar het meest nood aan hebben”. De staatssecretaris verwacht dit jaar al 1,107 van de 5,9 miljard uit te geven, of 19 procent van het geld. 2022 wordt het piekjaar met meer dan anderhalf miljard euro aan investeringen, goed voor ruim een kwart van het geld. De investeringen doven daarna langzaam uit, met nog 374 miljoen in 2026.

Als de Europese Commissie het plan goedkeurt, zou een eerste schijf van 13 procent prefinanciering al in juni uitbetaald kunnen worden. Verdere uitbetalingen zijn afhankelijk van de 'milestones' die ons land realiseert, zoals gestemde wetteksten, uitgeschreven projectoproepen of een stuk afgewerkte spoorweg. Wat die mijlpalen worden en hoeveel financiering eraan gekoppeld wordt, moet nog met de Europese Commissie besproken worden.

Dermine is in elk geval tevreden dat het herstelplan op tijd op tafel zal liggen, zeker gezien de niet altijd gemakkelijke Belgische context. "We hebben de voorbije maanden goed samengewerkt met alle regeringen van dit land en op geen enkel moment ernstige tegenstellingen gevoeld. Samenwerkingsfederalisme is dus mogelijk én ook nodig. Men zegt soms dat ons systeem onwerkbaar is geworden, deze oefening heeft het tegendeel bewezen. Dat wil echter niet zeggen dat we niet moeten werken aan een nog efficiëntere staatsstructuur.”

Lees ook: Rijken worden alsmaar rijker door coronabeleid. Moeten zij de coronacrisis betalen? “Domste wat we kunnen doen” (+)