Maximumstraf of niet? Derek Chauvin riskeert 75 jaar cel, maar komt er allicht goedkoper van af

De 45-jarige Chauvin, die tot gisterenavond vrij was op borgtocht, werd meteen geboeid en naar de gevangenis gebracht, in afwachting van de vaststelling van de lengte van zijn straf. Rechter Peter Cahill zal daar over ongeveer acht weken een uitspraak over doen. 

De jury kwam tot het vonnis na ruim negen uur beraadslagingen. De twaalf juryleden waren sinds maandag afgezonderd van de buitenwereld. Zij bogen zich over de schuldvraag na de slotpleidooien van aanklager en verdediging. 

Door de schuldigverklaring over de hele lijn, kunnen de straffen voor de drie aanklachten in theorie bij elkaar opgeteld worden. Voor doodslag is dat maximaal 40 jaar, doodslag door nalatigheid 25 jaar en onopzettelijk doden 10 jaar. Alles samen maakt dat dat Chauvin maximaal 75 jaar celstraf riskeert. Gezien zijn leeftijd zou dat neerkomen op een levenslange straf. 

Maar in de praktijk zal het allicht heel wat minder worden. Gezien hij geen strafblad heeft, kan de celstraf volgens de richtlijnen van de staat Minnesota voor de eerste twee aanklachten elk tot minimaal 12,5 jaar teruggebracht worden. De straf voor de onopzettelijke doding zou dan weer rond de 4 jaar bedragen, wat het totaal op een kleine 30 jaar zou brengen door die verzachtende omstandigheid. 

Maar de rechter heeft eveneens de keuze om de straffen bij elkaar op te tellen, of om ze hem tegelijkertijd te laten uitzitten. In de praktijk zou dat laatste betekenen dat Chauvin enkel de duur van de langste straf zou moeten uitzitten. 

Rechter Peter Cahill zal de komende weken gebruiken om eerst een verslag te maken over Chauvins achtergrond en verleden. Daarna moet hij overwegen of er verzwarende omstandigheden zijn rond het misdrijf die een hogere straf verantwoorden. Zo haalden de aanklagers aan dat de doodslag op Floyd plaatsvond voor de ogen van kinderen, dat Chauvin “bijzonder wreed" gehandeld had en dat hij misbruik heeft gemaakt van zijn machtspositie. Pas als rechter Cahill al die zaken tegen elkaar heeft afgewogen, kan hij de strafmaat bepalen.

Sowieso kunnen Chauvin en zijn advocaten nog in beroep gaan tegen het vonnis, en dat zullen ze naar alle waarschijnlijkheid ook doen. Volgens Chauvins advocaten zijn zijn rechten op verdediging geschaad door de hoge media-aandacht voor de zaak en kon de jury daardoor niet onafhankelijk beslissen. Ook het feit dat de stad Minneapolis onlangs een schikking van 27 miljoen dollar (22,5 miljoen euro) trof met Floyds familie, heeft de jury mogelijk beïnvloed, zeggen ze. Mogelijk zullen ze zelfs aanhalen dat een onpartijdige jury aanstellen onmogelijk was in Minneapolis zelf, de stad waar Floyd werd gedood.

Vraag is of dat allemaal iets zal uithalen. Volgens juridische experts zijn de argumenten van de verdediging weinig overtuigend om de zaak succesvol voor hoger beroep te brengen. Er zijn bijvoorbeeld zo goed als geen juridische precedenten om een rechtszaak over te doen louter op basis van locatie. Ook moet de verdediging dan kunnen aantonen dat de rechter een bewuste fout heeft gemaakt. 

De 46-jarige zwarte Amerikaan George Floyd stierf vorig jaar nadat de witte agent Chauvin zijn knie tijdens een arrestatie bijna 9 minuten op zijn hals had geduwd. De beelden van Floyd die meermaals om adem smeekt (“I can’t breathe”) en voor zijn leven vecht, brachten wereldwijd, maar zeker in de Verenigde Staten, een golf van protest tegen racisme en politiegeweld op gang.