ING kwam gisteren naar buiten met slecht nieuws voor de vermogende spaarders. Wie meer dan 250.000 euro op zijn spaarboekje heeft staan, ontvangt geen rente meer op het bedrag boven dat plafond. Nochtans geldt in ons land een minimale spaarrente van 0,11 procent. Hoe kan ING de rente dieper laten zakken? En waarom doet de bank dat?

De minimale spaarrente van 0,11 procent is al jaren een doorn in het oog van verschillende banken. Die minimumrente zet het traditionele verdienmodel van de banken onder druk: spaardeposito’s omzetten in langlopende kredieten. De banken putten winst uit het verschil tussen die twee tarieven (hypotheekrente – spaarrente). Hoe groter het verschil, hoe groter de inkomsten.

In de huidige rentesituatie putten de banken weinig inkomsten uit die activiteit. De hypotheekrentes staan op een absoluut dieptepunt waardoor de inkomsten dalen. Dat terwijl de banken verplicht worden om een rente van 0,11 procent te betalen op het kapitaal dat op de gereglementeerde spaarboekjes staat.

Spaarverslaving Belgen

Voorts blijven we met z’n allen massaal sparen. Eind februari stond er een recordbedrag van maar liefst 297,9 miljard euro op onze spaarboekjes. Al het geld dat de banken niet gebruiken om bijvoorbeeld kredieten te verstrekken, moeten ze op het einde van de dag parkeren bij de Europese Centrale Bank (ECB). Ze betalen daarop een rente van -0,5 procent. Voorts moeten ze een bankentaks betalen op de particulieren deposito’s. De kosten kunnen dus hoog voor hen oplopen naarmate we meer sparen.

Dat is ook de reden waarom de banken naar manieren zoeken om de spaarrente alsnog onder de minimale grens van 0,11 procent te laten zakken. Elke bank doet dat op z’n eigen manier, zo blijkt nu. ING heeft een systeem in het leven geroepen waarbij geld op een spaarboekje wordt overgeheveld naar een andere rekening zodra u meer dan 250.000 euro bijeen heeft gespaard. Alles boven dat plafondbedrag komt op een zichtrekening terecht. Op die manier ontsnapt de bank aan de verplichting om een rente uit te betalen. Op die zichtrekening geldt opnieuw een drempel van 250.000 euro: wie meer heeft, zal op het extra bedrag een strafrente van 0,5 procent moeten betalen. De nieuwe regeling gaat in vanaf 1 juli.

Transformeren naar niet-gereglementeerde spaarboekjes

Triodos Bank is ING overigens al voorgegaan. Al heeft die bank een andere tactiek gebruikt om te ontsnappen aan de minimale spaarrente van 0,11 procent. In december 2020 heeft de financiële instelling de gereglementeerde spaarboekjes vervangen door niet-gereglementeerde varianten. Op een niet-gereglementeerde spaarrekening moeten de banken namelijk geen rente betalen.

Net zoals bij ING moeten spaarders een negatieve rente betalen zodra ze een bepaalde grens overschrijden. Voor bedragen boven de 500.000 euro, past de bank een negatieve rente toe van -0,50 procent.

De renteloze spaarboekjes zijn overigens niets nieuw onder de zon. Zo krijgen de professionele klanten bij de grootbanken KBC en BNP Paribas Fortis al langer geen rente meer op hun spaartegoeden. De banken hebben destijds dezelfde tactiek als Triodos Bank gebruikt: de gereglementeerde spaarboekjes vervangen door niet-gereglementeerde versies.