“Inlichtingendiensten hebben te weinig inzicht in extreemrechtse dreiging in België”

Het toezichtonderzoek van het Comité I werd geopend naar aanleiding van de ‘Pano’-uitzending over Schild & Vrienden. Het Comité I wilde nagaan hoe de inlichtingendiensten de bedreiging van extreemrechts opvolgen en erover rapporteren aan de autoriteiten.

Het Comité I stelt vast dat er “een gebrek is aan kwantitatieve gegevens over hoe groot de dreiging is die uitgaat van extreemrechts in België. Het kon tijdens het onderzoek geen duidelijke cijfers verkrijgen van de betrokken inlichtingendiensten.” De politiediensten worstelen met hetzelfde probleem.

“De effectieve omvang en evolutie van het fenomeen blijft hierdoor moeilijk in te schatten en daardoor zijn ook vaak de middelen om het te volgen bijgevolg moeilijk te bepalen”, aldus de toezichthouder. Die beveelt aan om de bedreiging van extreemrechts kwantitatief af te bakenen en de ‘hoegrootheid’ te bepalen. Samenwerking met politie en parket is daarbij nodig.

De Staatsveiligheid besteedde in verschillende jaarverslagen al aandacht aan extreemrechts. De dienst stelde onder meer vast dat het extreemrechtse milieu in België de voorbije jaren een “fundamentele transformatie” heeft ondergaan. Verder schreef de Staatsveiligheid dat in België de grootste dreiging die uitgaat van rechts-extremisme de zogenoemde ‘lone actors’ zijn, die op eigen houtje radicaliseren en gewelddadige acties beramen.

Het Comité I stelt vast dat de Staatsveiligheid analyses uitvoert, maar dat die “vooral gericht zijn op het opsporen van mogelijke dreigingen van geweld door extreemrechtse middens. (...) Algemene fenomeenanalyses, die tot hypotheses en scenario’s en tot “voorspellende inlichtingen” leiden, komen daardoor ook zelden aan bod. Er is wel sprake van een inhaalbeweging.

Bij de militaire inlichtingendienst ADIV is het aantal zogenaamd menselijke bronnen dat de dienst informatie over het rechts-extremistische milieu kan verschaffen “zeer beperkt”, stelt het Comité I. ADIV komt ook niet toe aan eigen analyses over de eventuele evolutie van het fenomeen, specifiek binnen defensie. De analisten “voeren geen algemene fenomeenanalyses uit over extreemrechts bij Defensie. Niettemin lijkt ook dat noodzakelijk.”

Het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse (OCAD) had eind februari weet van 27 rechts-extremistische haatpropagandisten en 22 potentieel gewelddadige extremisten, blijkt nog uit cijfers die het Comité I aan de begeleidingscommissie bezorgde.

LEES OOK:

De tieners die klaarstaan om Schild en Vrienden op te volgen: even racistisch en nog méér belust op geweld (+)

Veiligheidsdiensten volgen steeds meer gevaarlijke rechts-extremisten in ons land: “De circulatie van (legale) vuurwapens is een trend die zorgen baart”