Broers en zussen krijgen recht om niet gescheiden te worden: "Sterk signaal, maar hier stopt het niet"
Broers en zussen krijgen in ons land het recht om niet van elkaar gescheiden te worden. De kamercommissie Justitie heeft daarover een wetsvoorstel aangenomen. Het wetsvoorstel moet er bijvoorbeeld voor zorgen dat broers en zussen samenblijven na een scheiding van hun ouders of samen kunnen opgevangen worden door een pleeggezin.
Uit een bevraging in 2019 van SOS Kinderdorpen bij een kleine honderd kinderen met ervaring in de jeugdhulp, bleek dat 7 op de 10 van hen niet samen opgroeide met één of meerdere van hun broers of zussen. Het recht van broers en zussen om niet gescheiden te worden, is dus niet louter symbolisch.
In de Kamercommissie Justitie werd al enkele maanden gediscussieerd over een nieuw wetsvoorstel van de partij DéFi om zo'n recht in te voeren. Na enkele amendementen werd het wetsvoorstel vandaag uiteindelijk gestemd. De stemming was bijna unaniem, enkel Vlaams Belang onthield zich. De tekst moet nu wel nog groen licht krijgen in de plenaire Kamer voor het recht effectief in werking treedt.
Het wetsvoorstel moet er bijvoorbeeld voor zorgen dat broers en zussen samenblijven na een scheiding van hun ouders of samen kunnen opgevangen worden door een pleeggezin. Het recht geldt ook voor adoptiebroers of -zussen, en stiefbroers of -zussen. Er zijn wel uitzonderingen mogelijk, maar dat enkel in het belang van het kind. Als men in de praktijk de keuze moet maken tussen bijvoorbeeld 2 kinderen samen in een gevaarlijke thuissituatie houden, of de 2 kinderen apart in een veilige omgeving opvangen, dan zal dat dus alsnog kunnen.
Praktische oplossingen
"We zijn bijzonder dankbaar met dit wetsvoorstel", zegt Michael De Leener van SOS Kinderdorpen. "Als kinderen uit huis geplaatst worden, dan is dat een ingrijpende verandering. Ze verliezen hun thuis en de nabijheid van hun ouders. Als ze daarbij dan ook nog eens hun broer of zus verliezen, dan komt dat er nog eens bovenop. Met dit voorstel zegt men aan deze kinderen: we zien jullie, we zijn er voor jullie en we luisteren naar jullie", aldus De Leener. Dat beaamt ook Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens. "Dit is echt een mijlpaal. We krijgen soms meldingen van kinderen die van elkaar gescheiden worden. Dat heeft echt effecten voor de rest van het leven", zegt Vrijens.
Kinderen die van elkaar gescheiden worden, dat heeft effecten voor de rest van het leven
Maar het is nu wel kwestie om het recht ook haalbaar te maken in de praktijk. SOS Kinderdorpen noemt de nieuwe wet een sterk signaal, maar zegt dat het hier niet stopt. "Deze wet is een eerste stap in de goede richting, maar het is ook heel belangrijk om nu samen met de sector op zoek te gaan naar oplossingen die het ook in de praktijk mogelijk maken om broers en zussen samen op te vangen", zegt de Leener. Niet veel pleegouders zijn bijvoorbeeld bereid om meteen meerdere kinderen in hun huis op te vangen, of soms zijn er niet voldoende plaatsen in de jeugdvoorzieningen.
Nu moeten we met de sector op zoek gaan naar oplossingen in de praktijk
Er zijn dan ook verschillende mogelijkheden om dit praktisch haalbaar te maken. "Men moet echt zorgen dat er voldoende aanbod is in de jeugdzorg", zegt Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens. "En men moet ook bij de toewijzing rekening houden met het gegeven dat broers en zussen voorrang hebben om samen te blijven. En rekening houden met een buffer daarvoor."
Daarnaast bestaan er nu ook al specifieke projecten. "Eén van de mogelijke oplossingen die wij zien zijn bijvoorbeeld de "Simbahuizen", zegt Michael De Leener van SOS Kinderdorpen. "Dat is een soort opvang dat een aanvulling is op pleegzorg. We werken met professionele zorgouders, mensen die beroepsmatig kinderen opvangen bij hen thuis, en die op die manier ook meer ruimte hebben om meerdere kinderen uit hetzelfde gezin samen te gaan opvangen", aldus De Leener.