Solidariteitsfonds, soepeler brugpensioen en minder belastingen: wat u moet onthouden van de 1 mei-toespraken

De Dag van de Arbeid, elk jaar is het een hoogdag voor iedereen met een rood hart. Vakbonden en partijen komen op de feestdag traditiegetrouw met (nieuwe) ideeën en accenten die ze willen leggen binnen het sociaal beleid. Dit jaar lijkt het een feestdag in mineur te zijn. Niet alleen door de coronamaatregelen - waardoor er geen grote optochten of acties gepland zijn - maar ook door het afgesprongen loonoverleg.

Beluister hier de speerpunten van partijvoorzitters Conner Rousseau, Peter Mertens en Tom Van Grieken naar aanleiding van 1 mei (en lees daaronder verder):

Want 1 mei was dit jaar ook de deadline voor het tweejaarlijkse loonakkoord. De werkgevers en werknemers onderhandelden de afgelopen maanden over hoeveel opslag de werknemers binnen de privésector konden krijgen. 0,4 procent was het maximum (zoals berekend door de loonwet), maar dat was te weinig voor de vakbonden. 

Ook over extra premies (buiten die 0,4 procent) geraakten werkgevers en vakbonden het niet eens. Want waar moeten die komen? Op sectorniveau, zoals de vakbonden willen? Of maar in enkele bedrijven, zoals de werkgevers aangeven? En ook: hoe hoog moeten die premies dan zijn?

De regering trok het loonoverleg naar zich toe en zal allicht die 0,4 procent opleggen. Al zal er aan de regeringstafel nog druk gediscussieerd worden, na de oproep van de socialistische familie dat als er niet meer inzit dan die 0,4 procent, er ook geen dividenden mogen uitgekeerd worden (wat dan weer kwaad bloed zette bij de liberalen).

 Het is dus afwachten of de regering ook het initiatief zal nemen voor die extra premies. De vakbonden gaven donderdagavond wel aan dat ze zullen verder praten de komende weken over andere thema's.

En aan sociale thema's geen gebrek. De regering nam in haar regeerakkoord (met het oog op de verdere vergrijzing) al heel wat sociale hervormingspunten op voor de komende jaren, zoals de pensioenen en een tewerkstellingsgraad van 80 procent. Een van die punten is ook een hoger minimumloon. De socialistische vakbond ABVV maakt daar vandaag (opnieuw) een speerpunt van en wil van ongeveer 10 euro per uur (het minimum nu) naar 14 euro per uur. 

Om dat te financieren kijkt ze onder andere naar een solidariteitsfonds, waar alle bedrijven een klein bedrag in storten en waarmee de minimumlonen dan kunnen worden aangevuld. Het ABVV buigt zich de komende weken op online congressen en studiedagen ook over onder andere de kwaliteit van het werk.

Beluister het gesprek met topvrouw van het ABVV Miranda Ulens in "De ochtend" over haar 1 mei-boodschap en lees daaronder verder:

Naast de rode vakbond, heeft ook de rode mutualititeit vandaag nieuwe voorstellen gelanceerd. Paul Callewaert, van het socialistische ziekenfonds, pleitte in zijn toespraak voor een harde lockdown. "Kiezen voor korte pijn kan leiden tot minder sociaal economische schade", aldus Callewaert. Hij wil ook dat er in ziekenhuizen een extra buffer van bedden, apparatuur en gespecialisserd personeel komt. In normale tijden krijgt het personeel meer ruimte om goede zorg te leveren, en bij een nieuwe pandemie kan dan eerst die buffer worden ingeschakeld waarbij het reguliere zorgsysteem wordt ontlast, is de redenering.

Ook Conner Rousseau, voorzitter van het socialistische Vooruit, gaf vandaag een (online) speech. Hij benadrukte na zijn oproep eerder deze week dat hij geen conflict wil over het sociaal overleg, maar dat "waar het mogelijk is, niet alleen de aandeelhouders mogen beloond worden, maar ook de werknemers."

De partijvoorzitter onderstreepte dat de overheid vooral moet investeren in meer jobs. "Door die economische groei kunnen we dan herverdelen, voor iedereen die zijn best heeft gedaan." Gisteren lanceerde Rousseau al het voorstel voor een (internationale) belasting op multinationals zoals internetgiganten.

Bekijk hier de toespraak van Conner Rousseau (en lees daaronder verder):

In verband met de coronacrisis benadrukte de Vooruit-voorzitter dat deze zomer meer moet kunnen dan de vorige, zeker wanneer de 65-plussers en de kwetsbaren gevaccineerd zijn. Hij dringt ook aan om meer gebruik te maken van sneltesten, om bijvoorbeeld de cultuursector snel te heropenen. Hij wil ook meer geld investeren in de gezondheidszorg, met name in het mentaal welzijn.

1 mei is uiteraard ook een hoogdag voor de PVDA-PTB. Bij de afgelopen verkiezingen breidde zij hun aanwezigheid in het parlement stevig uit. Voorzitter Peter Mertens pleitte opnieuw voor een vermogensbelasting en wil ook een soepeler brugpensioen. "Op 1 juli verhoogt de regering de brugpensioenleeftijd naar 60 jaar. De Vivaldi-partijen beloofden een oplossing voor mensen met een zwaar beroep, maar daar zwijgen ze vandaag over (...) Op 67 jaar is elk beroep te zwaar."

De PVDA eist een volwaardig brugpensioen vanaf 58 jaar. "Rust en vrijheid voor mensen die heel hun leven hard hebben gewerkt is een kwestie van respect", aldus Mertens. Ook Mertens stipte het mislukte loonoverleg aan, volgens hem kiest de regering de kant van de werkgevers. Mertens wil dat er in de sectoren en bedrijven vrij onderhandeld kan worden over het loon, zonder het keurslijf van de loonwet en de 0,4 procent die daar uit voort komt.

Herbekijk hier de 1 mei- toespraak van PVDA-voorzitter Peter Mertens (en lees daaronder verder):

Ook Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken ging in zijn speech vandaag in op het mislukte loonoverleg.  Hij noemde de socialisten "maffiabazen" door hun dreigement om de dividenden blokkeren. "Er zitten ook gepensioneerden in die hun klein pensioentje willen opkrikken (...) Niet de werkgever of werknemer moet inleveren, maar wel de staat." Volgens Van Grieken moeten dus niet de brutolonen omhoog maar wel de belastingen omlaag, waardoor het nettoloon hoger uitkomt. Concreet wil de partij de belastingvrije som optrekken met 2.500 euro (op jaarbasis), van zo'n 9.000 naar 11.500 euro. 

Van Grieken hekelde in zijn speech ook - onder de noemer "Tijd voor de vrijheid" - enkele coronamaatregelen en pleitte voor "meer zuurstof voor de jeugd- en evenementensector." Ook in de horeca is er veel meer mogelijk dan enkel met vier op een terras zitten", aldus Van Grieken. Hij wil dat ook de binnenruimtes van de horeca weer kunnen openen.

Bekijk hier ook de speech van Tom Van Grieken:

Bekijk hieronder reportages en interviews rond 1 mei, uitgezonden in "Het journaal."