"Belgische Nobelprijs" voor ontdekker van 7 aardachtige exoplaneten rond Trappist-ster

De prestigieuze Francqui-prijs voor exacte wetenschappen gaat dit jaar naar astrofysicus Michaël Gillon (ULiège). Hij ontdekte zeven aardachtige planeten rond dwergster Trappist-1. Gillon leverde daarmee als eerste bewijs dat er niet alleen rond de zon, maar ook rond andere sterren planeten kunnen cirkelen die op de aarde lijken. Op drie van die planeten is er in theorie leven mogelijk. Michaël Gillon wint 250.000 euro en zal op 9 juni zijn prijs officieel overhandigd krijgen door koning Filip.

Het was wereldnieuws begin 2017: op een persconferentie onthulde de Amerikaanse ruimtvaartorganisatie NASA dat er 7 exoplaneten waren ontdekt rond de dwergster Trappist-1, zo'n 40 lichtjaar hiervandaan. Alle 7 planeten zijn waarschijnlijk rotsachtig en vergelijkbaar met de aarde qua grootte en massa. Nog nooit waren er zoveel aardachtige exoplaneten gevonden rond één ster. 

De ster krijgt de naam Trappist-1, naar de telescoop in Chili waarmee het planetenstelsel is ontdekt: de TRAnsiting Planets and Planetesimals Small Telescope. Maar er is ook een Belgische verwijzing. 

"Ik herinner me mijn verblijf in het Europese Observatorium van La Silla, in de Chileense Atacamawoestijn. Ik dacht na over acroniemen die naar België verwijzen. Zo kwam ik uit op "Trappist", als referentie aan het typische Belgische bier dat wereldwijde waardering geniet", zegt hoofdonderzoeker Michaël Gillon van de universiteit van Luik. Het is hij die samen met zijn team de ster en zijn zeven planeten had ontdekt.

(lees verder onder de foto van Michaël Gillon)

Drie van de zeven Trappist-planeten bevinden zich overigens in de "leefbare zone": het is niet te warm of te koud op het oppervlak voor vloeibaar water. En dus is er in theorie leven mogelijk op die drie planeten.

Toch heeft onderzoek intussen aangewezen dat de kans op leven op één van de Trappist-planeten toch eerder klein is. Wellicht is er te veel straling afkomstig van de ster, omdat alle 7 planeten op relatief korte afstand van de ster draaien (ze staan allemaal dichter bij hun ster dan Mercurius van de zon).

De ontdekking van de Trappist-1-planeten, en de methode die de onderzoekers hebben ontwikkeld om exoplaneten te observeren, hebben ertoe geleid dat er sindsdien nog meer exoplaneten zijn gevonden. De komende jaren zullen nieuwe telescopen de planeten rond Trappist-1 verder in detail bestuderen en wordt er verder actief gezocht naar nieuwe aardachtige exoplaneten. 

Belgische Nobelprijs

Michaël Gillon krijgt voor zijn baanbrekend onderzoek naar exoplaneten nu de Franqui-Prijs voor exacte wetenschappen. De Francqui-Prijs wordt gezien als de belangrijkste Belgische wetenschapsprijs en wordt ook wel de Belgische Nobelprijs genoemd. Koning Filip zal de prijs, ter waarde van 250.000 euro, op 9 juni officieel overhandigen. 

"Het revolutionaire karakter van zijn ontdekking geniet unanieme erkenning vanuit de hele wetenschappelijke wereld en de NASA, en inspireert miljarden mensen in de hele wereld", klonk het bij de jury.

Meest gelezen