Franse vissers en Britse marine vertrekken bij Jersey: ‘Wij hebben onze spierballen getoond, nu is het aan de politici’

Zestig tot tachtig Franse vissersboten verzamelden zich vandaag uit protest voor de haven van Saint Helier, de hoofdstad van Jersey, een eiland vlak buiten de kustwateren van Normandië. De vissers menen dat de visbeperkingen die het eiland oplegt in strijd zijn met het Brexit-akkoord.

De Franse minister van Overzeese Gebieden, Annick Girardin, dreigde dinsdag de stroom van Jersey af te sluiten. Volgens haar volgt uit de gemaakte Brexit-afspraken dat Frankrijk deze vergeldingsmaatregel kan nemen. “We hebben de middelen en, sorry dat het zover moet komen, die zullen we gebruiken als als dat nodig is”, zei ze in het Franse lagerhuis.

Marineschepen

Volgens Frankrijk schendt Jersey afspraken uit het Brexit-akkoord door met extra voorwaarden te komen. Die gaan onder meer over plekken waar vissers wel en niet mogen komen, en het aantal dagen dat ze mogen vissen.

In de eerste maanden hebben de autoriteiten op de Britse eilanden de nieuwe regels niet al te strikt gehandhaafd, maar aan deze gedoogperiode is vorige week een einde gekomen. Om een licentie te krijgen moeten de Franse vissers aantonen dat ze in het verleden rondom de Kanaaleilanden hebben gevist, en daardoor rechten hebben opgebouwd. Bij gebrek aan bewijs kregen 17 aanvragers voorlopig geen nieuwe vergunning.

Andere EU-landen steunen de Fransen. Donderdag gingen de Franse vissers in gesprek met de autoriteiten van Jersey over het conflict, maar dat leverde volgens de Franse vissers niets op. “Ze geven de Franse regering volledig de schuld (...) en als we niets doen, worden we beetje voor beetje uitgeknepen”, zegt Cyril Piraud, een visser die met de autoriteiten van Jersey had gesproken, tegen een plaatselijke krant.

In de namiddag vertrokken de vissers. “Dit kan alleen aan de wal worden geregeld: de Franse minister moet haar dreigement waar maken”, aldus Piroud. “Wij hebben onze spierballen laten zien. Nu moeten de politici het overnemen. En als die niet slagen, moet de minister het licht (op Jersey, red.) uitdoen”, zegt ook Dimitri Rogoff, voorzitter van de regionale Normandische vissersorganisatie.

De Britten reageerden woensdag op de protesten door twee marineschepen te sturen, die de situatie in de gaten hebben gehouden tot de Franse vissers zich donderdag terugtrokken. De twee marineschepen vertrekken nu ook uit Jersey, maar de Britse regering blijft paraat staan voor ieder verzoek vanuit Jersey om steun.

Ook Frankrijk stuurde donderdag twee marineschepen, van kleiner formaat dan de Britse. Minister Girardin heeft de eerdere oproep aan Jersey om de Franse vissersschepen alsnog volledige toegang te verschaffen donderdag herhaald. Ze riep op tot ‘pragmatisme’. Een woordvoerder van de Europese Commissie heeft de partijen tot kalmte gemaand.

Post-Brexit-tijdperk

Jersey, dat zo’n honderdduizend inwoners telt, is officieel geen onderdeel van het Verenigd Koninkrijk en bestuurt zichzelf. Maar het hoort wel bij het Britse Kroondomein. Dit houdt onder meer in dat het Verenigd Koninkrijk het eiland verdedigt. De meeste elektriciteit komt via stroomkabels uit Frankrijk.

Dat deze ruzie zo escaleert toont aan hoe moeizaam de verhoudingen zijn in het post-Brexit-tijdperk, in het bijzonder tussen het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. De minister van Buitenlandse Zaken van Jersey benadrukte dat het VK niet van plan is een oorlog te beginnen met Frankrijk vanwege de visserijrechten.

Franse vissers hadden al eerder hun ongenoegen geuit over de gevolgen van het Brexit-akkoord, bijvoorbeeld door Britse vrachtwagens met vis tegen te houden. De licentiemoeilijkheden vormden de spreekwoordelijke druppel.

Op de achtergrond spelen bovendien lokale en regionale verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk donderdag. Volgens Britse media hoopt Johnson punten te scoren bij zijn eigen bevolking door krachtig op te treden en de onafhankelijkheid van het VK te benadrukken. Zoals de Britse krant The Independent opmerkt: “Wat voor krantenkoppen kun je op verkiezingsdag beter hebben dan ‘Boris stuurt oorlogsboten’?”