Na 35 dagen met man en macht zoeken, komt er einde aan zoektocht naar Jürgen Conings: een reconstructie

Wanneer Jürgen Conings 's ochtends zijn huis verlaat in Dilsen-Stokkem, lijkt er voor zijn vriendin geen vuiltje aan de lucht. Zoals altijd vertrekt hij vroeg naar de legerkazerne van Leopoldsburg, waar hij werkte sinds zijn overplaatsing vorig jaar. Omdat hij daar zowel logistiek medewerker was, als opleider voor militairen die naar het buitenland gaan, heeft hij de sleutel van de plek waar de wapens liggen én van de plek waar de munitie ligt. 

In de loop van de dag verlaat hij de kazerne, met wapens en munitie die hij uit de depots meeneemt. Vermoedelijk gaat het om vier raketwerpers, een FN P90-machinepistool en een kleiner pistool. Hoe hij die zo eenvoudig heeft kunnen meenemen, wordt nog onderzocht, maar zeker is dat het gaat om erg zware wapens, die door kogelvrije vesten kunnen schieten. 

Zijn vriendin raakt ongerust, wanneer hij 's avonds niet thuiskomt, zo verklaart ze aan verschillende media. Waar hij dan wel was? In de buurt van de woning van viroloog Marc Van Ranst, in Willebroek, zo weten we nu. Daar zou hij twee uur hebben "rondgehangen". 

Waarom hij daar vertrok, naar waar hij ging of waar hij de nacht doorbracht, weten we op dit moment niet. 

Wanneer Conings ook 's nachts niet thuiskomt, raakt zijn vriendin écht in paniek. Ze belt naar een van zijn collega's, zo zegt ze zelf. Bij Defensie raken ze gealarmeerd. Ze weten maar al te goed om wie het hier gaat. Conings staat bij Defensie al langer op de radar door zijn extreemrechtse gedachtegoed. 

Bekijk hier een portret van de man en lees daaronder verder: 

Vorig jaar nog kwam er daarvoor een klacht tegen hem bij het parket. Die werd geseponeerd, maar Defensie legde hem wel een sanctie op. Daarnaast staat Conings ook al een tijdje op de lijst van OCAD, het coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse.  "Daar kom je niet zomaar op", benadrukte minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD). Het is de eerste keer in de geschiedenis dat een militair op die OCAD-lijst geplaatst was. 

Ondertussen ontdekt zijn vriendin twee afscheidsbrieven. Eén - volgens haar emotionele - voor haar en een voor de politie, waar vooral politici en virologen het moeten ontgelden. "Ik kan niet leven met de leugens van mensen die dan nog beslissen hoe wij moeten leven. De zogenoemde politieke elite en nu ook de virologen beslissen hoe jij en ik moeten leven", zo staat erin te lezen volgens Het Nieuwsblad. "Ze zaaien haat en frustratie, nog erger dan het al was. En niemand komt daartegen in opstand." Hij dreigt met een gewelddadige actie. 

De dreigende taal, het rondhangen in de buurt van het huis van Van Ranst (én de bedreigingen die hij vorig jaar al heeft geuit tegenover Van Ranst via sociale media) zetten de speurders aan tot actie. De viroloog wordt samen met zijn gezin naar een veilige plek - een zogenoemde safe house - gebracht. 

Conings zelf wordt rond de middag opgemerkt in Leopoldsburg, waar de politie start met een klopjacht. Tientallen agenten en speciale eenheden proberen hem te vatten, tevergeefs. De actie gaat voort in Pelt, Hechtel-Eksel en Beringen, waar hij ook zou zijn gezien. 

Om 18 uur wordt zijn auto gevonden door een boswachter, aan de rand van het Dilserbos, een bos in zijn woonplaats Dilsen-Stokkem. Ontmijningsdienst DOVO en de politie komen massaal ter plaatse. Het federaal parket ontkent eerst dat er boobytraps gevonden werden in de auto, maar komt daar later op terug. Er is een flare (een lichtkogel red.) aangebracht in de auto. Volgens het parket is het niet duidelijk wat het gevolg geweest zou zijn als die flare was afgegaan, zeker in combinatie met de munitie en de raketlanceerders. "De kans op een hevige brand met bijkomende ontploffingen is niet uitgesloten."

In de auto worden volgens het parket alleszins de vier raketwerpers gevonden die Conings heeft meegenomen uit de kazerne, de andere wapens niet, en dus gaan de speurders ervan uit dat hij nog steeds (zwaar) bewapend is. Er wordt ook nog een derde afscheidsbrief gevonden, deze keer gericht tegen het leger. "Jullie hebben me getraind om te worden wie ik ben, ik ga dat nu tegen jullie gebruiken", zou hij daarin geschreven hebben.

Tot diep in de nacht wordt er gezocht in het Dilserbos, zonder resultaat. 

De zoektocht gaat een nieuwe fase in. Rond de middag verstuurt de politie een opsporingsbericht. Wie Jürgen Conings ziet, wordt gevraagd meteen de politie te bellen, aangezien hij nog steeds bewapend kan zijn. Tegelijkertijd wordt het Nationaal Park Hoge Kempen - een natuurgebied dat grenst aan het Dilserbos - afgesloten. "Elementen in het onderzoek wijzen erop dat hij zich mogelijk in het park bevindt", zegt het parket. Het gaat dan vooral om zijn auto die is teruggevonden. Speurders gaan ervan uit dat hij geen andere auto heeft en zich dus te voet moet verplaatsen. 

Uur na uur komen er steeds meer agenten, militairen en zelfs speciale eenheden aan, aan de rand van het Nationaal Park. Dat park is trouwens zo'n 12.000 hectare groot (ter vergelijking: zo'n 17.000 voetbalvelden), vol bos en heide. Een huzarenstukje om uit te kammen. 

Zo'n 350 agenten en militairen zullen uiteindelijk het natuurpark intrekken. Concreet worden drie zones afgebakend die volledig worden uitgekamd. Op basis waarvan die zones werden bepaald, is niet duidelijk. Er worden ook kledingstukken gevonden aan de rand van het bos, al is het verre van duidelijk of die gelinkt kunnen worden aan Conings. Dat blijkt niet het geval te zijn.

In de loop van de avond worden er schoten gehoord. Bronnen gaan ervan uit dat die afkomstig zijn van de gezochte militair. Een hele avond en nacht wordt er gezocht. Alweer zonder resultaat. 

Bekijk hier het verslag van de zoekactie van woensdag uit "Het journaal" van 19 mei. Op dat moment brachten we Conings nog niet herkenbaar in beeld, omdat er nog geen opsporingsbericht was. De tekst gaat daaronder voort. 

Na een vruchtloze nacht, gaan de speurders opnieuw het park in. Er komen nieuwe troepen aan en er komt versterking uit Duitsland en Nederland. Ook verschillende Piranha's komen aan, de zwaarste pantservoertuigen die ons leger heeft. Alle registers worden hier opengetrokken. De zware middelen worden ingezet.

De plek waar er wordt gezocht wordt verruimd. De onderzoekers concentreren zich nu op een gebied met een omtrek van zo'n twintig kilometer. Die plek werd bepaald aan de hand van de geweerschoten, die de avond voordien werden gehoord. Meter per meter wordt het hele gebied door zo'n 250 agenten en 150 militairen doorzocht. 

Bekijk hier een verslag van de zoekactie donderdag uit "Het journaal" van 20 mei. De tekst gaat daaronder voort. 

In de namiddag haasten agenten zich ook naar de noordelijke rand van Leuven, in deelgemeente Wijgmaal en de naburige gemeente Herent, na een tip van iemand die beweerde dat hij Conings daar had gezien. "Een preventieve actie", zo klonk het. Na een dik uur wordt de actie afgeblazen, zonder resultaat. 

Bekijk hier enkele beelden van de zoekactie in de noordelijke rand van Leuven. De tekst gaat daaronder voort. 

Alle ogen blijven voorlopig vooral op het Nationaal Park Hoge Kempen gericht, waar 's avonds voor de tweede keer het gebied met een omtrek van 20 kilometer wordt doorzocht. Daarbij wordt een tent gevonden. De tent werd onderzocht op DNA-sporen, maar ook nu is het resultaat negatief.

Net voor middernacht komt er communicatie van het parket. "De sweeping is afgelopen, maar die heeft niet geleid tot het vinden van de betrokkene." Hoe het verder moet? Niemand die het echt lijkt te weten. 

Bekijk hier de verklaring van het parket van donderdagavond 20 mei. De tekst gaat daaronder voort. 

Een rustige ochtend, in de buurt van het natuurpark. Politievoertuigen en pantservoertuigen rijden af en aan, maar een grote zoekactie lijkt er niet te komen. Kort na de middag komen er weer nieuwe troepen aan en lijkt het toch weer van start te gaan. Nog een hele dag wordt er gezocht. 

Maar niet énkel het park wordt onderzocht, zegt het federaal parket vrij stellig in een persbericht. "Het onderzoek wordt nu minder zichtbaar voortgezet, op verschillende locaties en met verschillende methoden." "In het belang van het onderzoek" komen er geen verdere details. 

Bekijk hier het verslag van de zoekactie van vrijdag uit "Het Journaal" van 21 mei. De tekst gaat daaronder voort. 

In de late namiddag moet de ernst van de situatie écht duidelijk worden, vinden verschillende ministers. "Het gaat om iemand die zich dagenlang hierop heeft voorbereid. Hij is heel gevaarlijk", zegt minister van Justitie Van Quickenborne (Open VLD), na een vergadering op het crisiscentrum. 

Bekijk hier een reactie van Van Quickenborne. De tekst gaat daaronder voort. 

Terwijl er een onderzoeksrechter wordt aangesteld voor "moordpoging en verboden wapenbezit in een terroristische context", gaat de zoekactie in het Nationaal Park Hoge Kempen voort. Ook nu weer zonder resultaat. 

In de loop van de avond vinden er nog vijf huiszoekingen plaats over heel Vlaanderen. Bij het huis van Conings, maar ook bij kennissen en vrienden, vooral in het milieu van extreemrechts. 

De zoektocht in het Nationaal Park Hoge Kempen wordt gestopt. En voor alle duidelijkheid: neen, hij is daar niet gevonden. 

Nu het onderzoek in het Nationaal Park Hoge Kempen gestopt is, concentreren de speurders zich op verschillende andere pistes, al is het verre van duidelijk of ze ook concrete aanwijzingen hebben. 

Ook vandaag volgen vijf huiszoekingen in de omgeving van Conings. De resultaten daarvan worden onderzocht. 

Ook de verschillende tips die binnenkomen, worden serieus genomen. Al is het tot nog toe elke keer vals alarm. 

Een ongezien moment komt er zondag om 19 uur, live in "Het journaal" en "VTM Nieuws". Federaal procureur Frédéric Van Leeuw houdt een rechtstreekse (korte) toespraak in de tv-journaals en richt zich daarbij rechtstreeks tot Conings, die volgens Van Leeuw best "contact opneemt met iemand die hij vertrouwt". "Het leger en de veiligheidsdiensten zijn ingezet om de veiligheid van iedereen, en dus ook die van Jürgen Conings te garanderen."

Bekijk hier de mededeling die de federaal procureur live deed in "Het journaal". De tekst gaat daaronder voort. 

Een nieuwe week en nog steeds is Jürgen Conings niet gevat. Het gerecht krijgt wel elke dag tientallen tips binnen, maar de man blijft spoorloos. En ook de opmerkelijke oproep van het federaal parket levert nog geen resultaat op.

Het onderzoek gaat onverminderd verder, maar intussen wordt er ook gekeken naar wat er mogelijk fout liep. 

Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) en legerchef Michel Hofman geven toe dat er wel degelijk fouten gemaakt zijn in het dossier-Conings. Zo wisten ze bijvoorbeeld niet dat hij op de OCAD-lijst stond als PGE (potentieel gevaarlijke extremist). Nog volgens onze informatie zou zelfs de chef van ADIV (de inlichtingendienst van het leger) niet op de hoogte geweest zijn. "Er zijn fouten gemaakt, en die worden nu onderzocht", klinkt het op een persconferentie. Dedonder herhaalt dat er al maatregelen genomen zijn. Zo hebben 11 militairen die opgevolgd worden omdat ze extreemrechtse sympathieën hebben, geen toegang meer tot de wapendepots. 

Bekijk hier de reportage van "Terzake" en lees daaronder verder: 

Vlaams Belang eist intussen al enkele dagen het ontslag van minister Dedonder.

Opnieuw moet minister Dedonder zich verantwoorden voor de zaak-Conings, deze keer in de Kamercommissie Defensie. Ze herhaalt daar dat noch zij, noch de chef van ADIV (de inlichtingendienst van het leger) op de hoogte waren van het feit dat Conings op de OCAD-lijst stond. ADIV had die informatie wel, maar die werd dus niet doorgespeeld aan de hiërarchie. 

Sterker nog: begin mei wilde ADIV een follow-uponderzoek starten, maar dat ging uiteindelijk niet door. "Dat is opgeschort om te focussen op een andere operatie, die meer prioirtair geacht werd", klinkt het bij de minister. Simpel gezegd: er waren te weinig mensen en middelen om de twee te onderzoeken, dus moesten er keuzes gemaakt worden. De timing is zacht gezegd opvallend te noemen, want twee weken nadat die beslissing genomen is, verdween Conings. 

Wie de beslissing genomen heeft om het ene onderzoek voorrang te geven op Conings, en waarom, dat blijft voorlopig onduidelijk. 

Opvallend nieuws vandaag: de politie en het leger is opnieuw massaal aanwezig aan het Nationaal Park Hoge Kempen. Zaterdag werd de grote zoektocht daar nog stopgezet, nu is er opnieuw een actie aan de gang. Er wordt concreet op drie verschillende plaatsen gezocht, onder meer in de buurt van de plek waar de auto van Conings vorige week dinsdag gevonden werd. Het is niet duidelijk of de speurders nieuwe aanwijzingen hebben of dat ze gewoon een aantal pistes willen uitsluiten.

Rond de middag komt er een korte update van het federaal parket. "Er zijn geen aanwijzingen dat Jürgen Conings overleden zou zijn. We gaan er dus nog altijd van uit dat hij in leven is", klinkt het bij de woordvoerder. "Op basis van elementen in het onderzoek hebben we beslist dat we hier opnieuw zoekingen moeten houden."

Ook in het weekend wordt er verdergezocht, en opnieuw concentreren agenten en soldaten zich op het gebied in het Nationaal Park Hoge Kempen. Ook een helikopter en een drone worden ingezet, maar zonder resultaat. 

We zijn meer dan twee weken na de verdwijning van Conings en nog steeds is het niet duidelijk waar hij is, wat hij van plan is en of hij überhaupt nog in leven is. 

Wat wel opvalt is dat de (zichtbare) zoektocht zich telkens opnieuw richt op het Nationaal Park Hoge Kempen. In verschillende gebieden in en rond het park blijft de politie zoeken naar sporen van Conings. Ze krijgen daarbij hulp van de Cel Vermiste Personen, worden ondersteund door helikopters en honden. Er zijn wel wat aanwijzingen in de richting van het park wijzen: zijn auto werd daar gevonden en hij had jarenlang een chalet in het Dilserbos, een uitloper van het Park. “Hij kent de bossen tussen Niel-bij-As en Lanklaar op zijn duimpje. Geen sluipwegje is hem vreemd", vertelt een inwoner anoniem.

Intussen lekt ook uit dat Conings voor hij vertrok bijna 3.000 euro van zijn bankrekening haalde. Waarom, dat is voor de speurders niet duidelijk. 

Het begint bijna een gewoonte te worden, maar opnieuw vat de politie en het leger post aan het Nationaal Park Hoge Kempen. Waarom opnieuw daar? Volgens onze informatie heeft de zoektocht alles te maken met de schoten die daar gehoord zijn. En willen de speurders vooral "deuren sluiten", onderzoekspistes afsluiten, vertelt justitiejournalist Caroline Van den Berghe in "Het journaal". 

Bijna één maand is Jürgen Conings nu vermist. Een maand waarin er veel gezocht, maar weinig gevonden is. Hoewel. Een zoektocht die gisteren begon, levert dan toch resultaat op. Er wordt een zwarte rugzak met munitie en spullen gevonden in het gras, vlak bij de plek waar Conings zijn auto achterliet. Het parket is "80 tot 90 procent" zeker dat rugzak van Conings was. Volgens onze informatie behoort sommige munitie in de rugzak toe aan het P-90 machinepistool, dat Conings uit de kazerne meenam. Er werd ook medicatie tegen psychoses gevonden in de rugzak. Diezelfde medicatie werd ook al in de auto van Conings teruggevonden.

Het lijkt het eerste tastbare spoor in bijna 4 weken, maar tegelijk roept dat spoor veel vragen op. Hoe komt het bijvoorbeeld dat de rugzak nú pas gevonden wordt, in een gebied dat al ettelijke keren doorzocht werd? Lag de rugzak daar al al die tijd, maar hebben de speurders erover gekeken? Of is de rugzak daar recent gelegd? Volgens het parket lag de rugzak aan een boom en was die moeilijk detecteerbaar. De rugzak zou ook nat geweest zijn en lag er volgens onze informatie al een tijdje. 

Hoe dan ook is het een belangrijke vondst. "Het is een concreet en tastbaar spoor", zegt ook onze justitiejournalist Fatma Taspinar. "Of dit de grote doorbraak is en of we hem hiermee gaan vinden, dat is nog maar de vraag."

Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) geeft in De Kamer uitleg bij een eerste rapport van Defensie over wat er allemaal fout is gelopen in de aanloop naar de verdwijning van Jürgen Conings. En dat rapport leest als een blunderboek. Bij de structurele fouten die in het rapport worden aangeklaagd, staan onder andere een tekort aan informatiedoorstroming, een gebrek aan controle en personeelsgebrek.

Bekijk hieronder het verslag uit "Het journaal":

Minister Dedonder geeft aan dat ze erover zal waken dat er de komende maanden duidelijke richtlijnen gaan komen voor racisme en extremisten, waarbij de bestaande richtlijnen ook worden geactualiseerd.

In het rapport staan ten slotte verschillende aanbevelingen om problemen in de toekomst te vermijden. Een daarvan is de versterking van de militaire inlichtingendienst ADIV. 

Diezelfde dag raakt bekend dat de zoektocht naar Conings - dan al een maand aan de gang - Defensie al 650.000 euro heeft gekost. Er staan op 16 juni nog steeds 150 militairen ter beschikking voor de zoektocht naar Conings.

In de vroege namiddag loopt het bericht binnen dat er 's ochtends een lichaam is gevonden in het Dilserbos. Het was Johan Tollenaere, de burgemeester van Maaseik, die tijdens een mountainbiketocht een sterke lijkgeur opmerkte. Hij verwittigde daarop de politie, die even later een lichaam vond. 

Johan Tollenaere, de burgemeester van Maaseik, deed zijn verhaal in het "Extra journaal":

Het parket laat daarop al snel weten dat het volgens de eerste vaststellingen wel degelijk om het lichaam van Jürgen Conings gaat. Nog volgens het parket is de waarschijnlijke doodsoorzaak zelfdoding, al moet dat nog definitief bevestigd worden door de wetsdokter. Ook moet nog blijken hoe lang Conings al overleden was.

Het lichaam van Conings werd dus gevonden in het Dilserbos, al bevindt de vindplaats zich net buiten het zoekgebied waar al die tijd intensief gezocht werd. 

Viroloog Marc Van Ranst - die meer dan een maand samen met zijn gezin in een safehouse doorbracht - reageert opgelucht op het nieuws dat de zoektocht voorbij is, al betuigt hij ook zijn medeleven aan alle nabestaanden van Conings. "Die man had ook familie en kinderen die hij achterlaat. Voor hen is dit een erg voorval."

Na bijna 35 dagen is er vandaag dus een einde gekomen aan de zoektocht naar Conings, al zijn er nog veel vragen die de komende weken nog beantwoord moeten worden.

Bekijk hieronder het overzicht van de zoektocht naar Conings: