Meeste vaccinaties van Europa en toch stijgende besmettingscijfers: wat is er aan de hand in het VK?

Het Verenigd Koninkrijk is de koploper van het aantal vaccinaties in Europa. Maar liefst 38.378.562 Britten hebben een eerste prikje met een coronavaccin gehad. Dat is 72,9 procent van de totale bevolking. 23.616.498, of 44,8 procent van de bevolking, zijn volledig gevaccineerd. Ter vergelijking: in ons land gaat het om net geen 4.380.000 Belgen met een eerste prik (38,01 procent van de bevolking) en 1.716.000 Belgen zijn volledig ingeënt (14,9 procent van de bevolking). 

Eerder beslisten de Britten al om de toediening van de tweede vaccindosis te versnellen voor de 50-plussers en mensen met onderliggende aandoeningen. Concreet werd de tussenpauze teruggebracht van twaalf naar acht weken. Maar ondanks de snelle vaccinatiecampagne stijgen de cijfers in het Verenigd Koninkrijk. 

Het aantal bevestigde besmettingen is de voorbije week gestegen met 18 procent. Er werden de afgelopen week gemiddeld 3.180 nieuwe besmettingen geregistreerd, zo blijkt uit gegevens van Public Health England. 

Ook het aantal ziekenhuisopnames is de voorbije week gestegen. Er zijn gemiddeld elke dag 115 coronapatiënten (+10,8 procent) opgenomen in het ziekenhuis tussen 19 en 25 mei. Er liggen momenteel 954 patiënten in het ziekenhuis, van wie 128 worden beademd. Groot-Brittannië registreerde 9 doden binnen 28 dagen na een positieve Covid-19-test. 

Doordat de Indiase variant zo snel oprukt, is de Britse variant nog goed voor minder dan de helft van de gevallen. Amper 7,5 procent van de nieuwe Indiase gevallen had een reisgeschiedenis. In de stad Bolton, waar 8 procent van de bevolking van Indiase afkomst is, stijgen de cijfers het hardst in de groepen met de laagste vaccinatiegraad. Ondanks de hoge vaccinatiegraad zijn nog te weinig volwassenen gevaccineerd om een nieuwe golf te vermijden, zo stellen experts. 

Derde golf?

Volgens de Britse expertengroep SAGE zouden de cijfers nog fors kunnen doorstijgen. “Zonder de nieuwe variant zou de derde golf in juli en augustus allicht hebben meegevallen. Mogelijk met nog 4.000 tot 11.000 coronadoden, maar niets op de schaal van de verwoestende golf die we in de winter hebben gehad”, zo luidt het. “Als de Indiase variant echter nog besmettelijker is dan de Britse variant - wat volgens ons onderzoek een realistische mogelijkheid is - dan zouden we eind juli weer naar 1.000 doden én 10.000 ziekenhuisopnames per dag kunnen gaan.”

Hoewel virologen dat het liefste eerst rustig zouden uitdokteren bij proefdieren in het lab, blijkt de nieuwe variant in de praktijk 10 tot zelfs 70 procent sneller om zich heen te grijpen dan de ‘Britse variant’ B.1.1.7, die op zijn beurt weer zo’n 30 procent besmettelijker is dan het ‘klassieke’ coronavirus van vorig jaar. Het zou betekenen dat nieuwkomer B.1.617.2 de huidige virussen zou kunnen verdrijven, als een snel groeiend onkruid dat binnen de kortste keren de tuin overwoekert. 

Voorlopig zijn er nog geen aanwijzingen dat de mutant minder gevoelig is voor vaccins of mensen zieker maakt. Volgens een net gepubliceerde Britse studie voorkomt het vaccin van Pfizer 88 procent, en dat van AstraZeneca 60 procent van de ziektegevallen door de nieuwe variant. Tegen de Britse variant is dat respectievelijk 93 en 66 procent. Maar van elke drie mensen die één prik hebben gehad, zijn er immers twee nog bevattelijk voor B.1.617.2.

Het Verenigd Koninkrijk wil op 21 juni alle maat­regelen ­opheffen, maar experts vrezen voor een derde golf die nog erger zal zijn dan de eerste en de tweede golf. Dat tonen simulaties van de universiteit van Warwick aan. Wetenschappers pleiten daarom voor een snellere vaccinatie in regio’s met meer Indiase gevallen. 

Maatregelen

In verschillende Britse regio’s heeft de regering de maatregelen opnieuw aangescherpt. De autoriteiten hebben nieuwe richtlijnen gegeven die niet-essentiële verplaatsingen afraden in acht zones van Engeland waar de Indiase variant van het coronavirus opflakkert. De nieuwe instructies manen de inwoners van deze zones aan elkaar liever buiten dan binnen te ontmoeten.

Niet alleen het Verenigd Koninkrijk grijpt in, ook andere landen nemen maatregelen. Reizigers uit het Verenigd Koninkrijk moeten vanaf vandaag verplicht in quarantaine als ze aankomen in Frankrijk. De Franse regering heeft die maatregel genomen om verspreiding van een Indiase variant van het coronavirus tegen te gaan. 

Ook Duitsland beschouwt het Verenigd Koninkrijk als een hoogrisicogebied wegens de aanwezigheid van de besmettelijkere Indiase variant daar. Daarom mogen alleen Duitsers of inwoners van Duitsland nog terugvliegen vanuit het gebied. Zij moeten daarna twee weken in quarantaine, ook als ze met de trein of bus aankomen. Oostenrijk weert vanaf 1 juni Britse toeristen vanwege het Indiase virus. Alleen Oostenrijkers of regelmatige bezoekers van het land mogen Oostenrijk nog binnen vanuit het Verenigd Koninkrijk. 

De landen baseren zich onder meer op het besluit van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), waarbij de variant van het coronavirus die voor het eerst in India werd waargenomen als “zorgwekkend” wordt omschreven. België lijkt voorlopig geen extra maatregelen te nemen.