Direct naar artikelinhoud
AnalysePFOS-vervuiling

‘Niet voor herhaling vatbaar’: centrumrechts verslikt zich in verrassingszet van Demir

De PFOS-bodemvervuiling situeert zich in de omgeving van de fabriek van 3M in Zwijndrecht.Beeld Thomas Nolf

Neen, met haar onverwacht pleidooi voor een onderzoekscommissie naar de PFOS-vervuiling in Zwijndrecht heeft minister Zuhal Demir (N-VA) weinig vrienden gemaakt binnen haar eigen centrumrechtse meerderheid. ‘Dit is niet voor herhaling vatbaar.’

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir zette woensdag het Vlaams Parlement op stelten door zelf – totaal onverwacht – te pleiten voor een parlementaire onderzoekscommissie naar de PFOS-bodemvervuiling in de omgeving van de fabriek van 3M in Zwijndrecht. Een voorzet die de oppositie dankbaar binnenkopte. Tot ergernis van coalitiepartijen N-VA, Open Vld en CD&V.

Eerder op de dag had Demir nog de aanstelling van Karl Vrancken, specialist bij onderzoekscentrum VITO, aangekondigd als coördinator van het PFOS-dossier. Maar ’s namiddags pleitte ze dan toch plots voor de oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie. Een wapen waar men in Vlaanderen hoogst zelden naar grijpt. De laatste Vlaamse onderzoekscommissie was die naar de zogenaamde scheepskredieten in 1999.

Lees ook

‘Ik ben in tranen uitgebarsten’: ernstige vervuiling verrast inwoners Zwijndrecht

Standpunt Bart Eeckhout: ‘Nu nieuw milieuschandaal dreigt, volgt onvermijdelijk de vraag op of er voortgewerkt kan worden op de Antwerpse Scheldeoevers’

‘Kankerverwekkend’ PFOS in grond voor werken Oosterweel: ‘Wat in het water zit, raakt ook in de voedselketen’

“De historiek in dit dossier roept vragen op. Ik denk dat het niet slecht zou zijn als er een parlementaire onderzoekscommissie zou komen die dat onderzoekt”, verklaarde Demir. Volgens de Vlaams-nationaliste is het niet normaal dat de PFOS-bodemvervuiling bij de fabriek van 3M zo lang bekend is, al sinds 2004, maar dat hier politiek niet (veel) meer mee is gedaan.

Doorkruisen

De demarche van Demir kon op weinig bijval rekenen binnen centrumrechts. Ook niet binnen haar eigen partij. ’s Ochtends waren de drie meerderheidspartijen N-VA, Open Vld en CD&V immers al overeengekomen om in het Vlaams Parlement snel hoorzittingen te houden over het PFOS-dossier. Ook de oppositie ging akkoord.

Deze afspraken als minister doorkruisen, was niet echt slim, luidt het. “Dit is niet voor herhaling vatbaar. Minister Demir heeft haar temperament en ze komt van het federale niveau, waar politiek heel anders gespeeld wordt, maar bij ons is dit geen manier van werken.”

In Vlaanderen is het de gewoonte om eerst hoorzittingen te organiseren en daarna te bekijken of een onderwerp nog meer graafwerk vereist via een parlementaire onderzoekscommissie. Zo is ook gegaan met het Vlaams coronabeleid. De hoorzittingen hierover zijn net afgerond. Er lijkt momenteel nog weinig appetijt voor een onderzoekscommissie. Op de meeste vragen is een concreet antwoord gekomen. Bovendien heeft Demir als minister als zelf de nodige middelen om informatie op te vragen, in haar contacten met de administratie.

N-VA-bronnen zeggen dat Demir woensdagmiddag niet op de hoogte was van de extra hoorzittingen over het PFOS-dossier. Al weerhield dit haar er niet van om later op de dag, toen de oppositie haar terugriep naar het halfrond, nogmaals te verklaren dat wat haar betreft er zeker een onderzoekscommissie mag komen.

Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA).Beeld BELGA

CD&V gewrongen

Een bron: “Demir beseft dat dit een heel gevoelig dossier is. Via een onderzoekscommissie naar de historische aanpak van de PFOS-vervuiling hoopt ze de aandacht te verschuiven van haar verantwoordelijkheid vandaag naar het werk van haar voorgangers als ministers.” 

In de eerste plaats wordt dan gekeken naar de CD&V’ers Koen Van den Heuvel, Hilde Crevits, Joke Schauvliege en Kris Peeters, de vier Vlaamse ministers bevoegd voor het departement Leefmilieu voor Demirs komst.

Bovendien speelt ook het CD&V-bastion Welzijn, dat vandaag geleid wordt door Wouter Beke, een rol in het PFOS-dossier. Het is namelijk daar dat de Vlaamse milieumaatschappij OVAM moet waarschuwen als de gezondheid van de bevolking in gevaar komt. Beke verklaarde eerder deze week dat hij pas vorige week op de hoogte werd gesteld van twee rapporten van OVAM uit 2016 en 2018 over het dossier in Zwijndrecht. 

Komende woensdag zal het Vlaams Parlement stemmen over de oprichting van een onderzoekscommissie naar het PFOS-dossier. De kans dat het licht op groen gaat, lijkt groot. Nu nog terugkrabbelen zal moeilijk zijn voor N-VA, Open Vld en CD&V. Al valt in de Vlaamse wandelgangen wel te horen dat er voor woensdag “meer dan genoeg tijd is om de koppen bij elkaar te steken”.

CD&V-voorzitter Joachim Coens twitterde donderdag dat “de minister (Demir, red.) echt eens moet weten wat ze wil”. Dat CD&V gepikeerd is omdat de partijgenoten straks op de rooster dreigen te belanden, noemt Coens pure onzin. “Ons gaat het om de gezondheid van de bevolking”, onderstreept hij aan de telefoon. “We zijn niet tegen een onderzoekscommissie, maar Demir kan niet om de haverklap van gedacht veranderen.”

Binnen CD&V wordt benadrukt dat er volgens hen geen politieke fouten zijn gemaakt in de behandeling van het PFOS-dossier.